Με ένα εξαιρετικό δεκαπεντάλεπτο δρώμενο που αντλεί έμπνευση από την παράδοση της Κύπρου και με την ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη ενώπιον 70 και πλέον ξένων υπουργών και 1.000 αντιπροσώπων, άρχισαν σήμερα οι εργασίες της διήμερης 9ης Υπουργικής Συνόδου για το Περιβάλλον στην Ευρώπη, της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE), με τίτλο «Κυκλική οικονομία, αειφόρος τουρισμός και εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη». Η Σύνοδος λαμβάνει χώρα στο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο «ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ», ενώ παράλληλες συνεδρίες θα διεξαχθούν στο Ινστιτούτο Κύπρου.
*Φωτογραφίες: Matpress
Στον σύνδεσμο ΕΔΩ, ζωντανά όλες οι ημερίδες του συνεδρίου
Οι Υπουργοί Παιδείας και Περιβάλλοντος θα αποφασίσουν για τα επόμενα βήματα που θα γίνουν για την προώθηση της εκπαίδευσης για βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή και θα κληθούν να υιοθετήσουν την Υπουργική Δήλωση Λευκωσίας για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Θα διαμορφωθεί επίσης το Πλαίσιο για τη μελλοντική εφαρμογή της Στρατηγικής της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη για την Εκπαίδευση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη από το 2021 έως το 2030. Τέλος θα εκπονηθεί το Σχέδιο Υπουργικής Δήλωσης Λευκωσίας για την Εκπαίδευση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Οι εργασίες της Συνόδου θα ολοκληρωθούν την Παρασκευή.
Το πρόγραμμα της Τετάρτης
Στις 09:30, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κήρυξε την έναρξη των εργασιών της Συνόδου. Στην τελετή έναρξης θα παραστούν ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας και ο Υπουργός Γεωργίας.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν οι Εργασίες της 9ης Υπουργικής Συνόδου και στις 13:00 θα πραγματοποιηθεί Συνέντευξη Τύπου με την Πρόεδρο της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, τον Υπουργό Γεωργίας, Κώστα Καδή, την Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και Εκτελεστική Γραμματέα της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη, Olga Algayerova, και τη Βοηθό Εκτελεστική Γραμματέα του Προγράμματος για το Περιβάλλον των Η.Ε., Sonja Leighton-Kone, στους ξένους ανταποκριτές.
Στις 14:15 ο Υπουργός Παιδείας, Πρόδρομος Προδρόμου θα συναντηθεί με την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας, Νίκη Κεραμέως και στη συνέχεια θα προβούν σε δηλώσεις.
Στις 15:00, ο Υπουργός Παιδείας θα απευθύνει εναρκτήριο μήνυμα στην 3η Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου των Υπουργείων Παιδείας και Περιβάλλοντος για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Στη συνέχεια, μαζί με τον Υπουργό Γεωργίας, Κώστα Καδή, θα συμπροεδρεύσουν της 3ης Συνόδου Υψηλού Επιπέδου των Υπουργείων Παιδείας και Περιβάλλοντος για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Στις 18:15 ο Υπουργός Παιδείας θα απευθύνει χαιρετισμό σε εκδήλωση, η οποία πραγματοποιείται στο περιθώριο της Συνόδου, για την Αειφόρο Ανάπτυξη στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στο Iνστιτούτο Κύπρου, ενώ θα πραγματοποιηθεί επίσημο δείπνο στις 20:30 στο Προεδρικό Μέγαρο.
Πρόεδρος Αναστασιάδης: «Επιτακτική» ανάγκη για αποφάσεις και μέτρα»
Καθίσταται επιτακτική η ανάγκη λήψης αποτελεσματικών αποφάσεων, καθώς και υιοθέτηση και εφαρμογή ουσιαστικών μέτρων και πολιτικών, μέσω των οποίων θα διασφαλιστεί η αειφορία του πλανήτη, είπε ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης την Τετάρτη στον χαιρετισμό του στην τελετή έναρξης των εργασιών της 9ης Υπουργικής Συνόδου για το Περιβάλλον στην Ευρώπη.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι είναι μια Σύνοδος που θεωρείται ως ύψιστης σημασίας για την αειφόρο περιβαλλοντική ανάπτυξη, με τις διακηρύξεις της να αποτελούν, διαχρονικά, σημείο αναφοράς για τη διαμόρφωση των σχετικών εθνικών πολιτικών των χωρών που συμμετέχουν.
Στο πλαίσιο αυτό, πρόσθεσε, η φιλοξενία της Συνόδου στην Κυπριακή Δημοκρατία «αποτελεί ξεχωριστή τιμή, αφού διεξάγεται για πρώτη φορά στην Μεσόγειο, μία από τις πλέον ευάλωτες περιοχές που επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή, και είναι γνωστό ότι είναι η πιο ευαίσθητη και ευάλωτη ανά το παγκόσμιο».
Δεδομένης της κρισιμότητας των στιγμών, είπε, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη λήψης αποτελεσματικών αποφάσεων, καθώς και υιοθέτηση και εφαρμογή ουσιαστικών μέτρων και πολιτικών, μέσω των οποίων θα διασφαλιστεί η αειφορία του πλανήτη.
Είπε ακόμη ότι η συζήτηση και ανάλυση των συμπερασμάτων που θα προκύψουν κατά τις ολομέλειες της Συνόδου και η αξιοποίηση των γνώσεων και εμπειριών του συνόλου των διακεκριμένων προσωπικοτήτων που συμμετέχουν, «κρίνονται ως ιδιαίτερα σημαντικές για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων και βέλτιστων πρακτικών προστασίας του περιβάλλοντος».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι έχουν τεθεί προς συζήτηση για λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων στοχευμένες θεματικές της Συνόδου, που άπτονται τριών νευραλγικής σημασίας πυλώνων. Η πρώτη ενότητα, είπε, συνδέεται με την ανάγκη όπως μεγάλα έργα υποδομών συνάδουν με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και σεβασμού του περιβάλλοντος, όπως καθορίζονται και στους στόχους της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Η δεύτερη ενότητα, πρόσθεσε, αφορά την εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας στον τουρισμό, με σκοπό τη μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου του εν λόγω τομέα, μέσω της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας και εκπομπών αεριών θερμοκηπίων, ως επίσης και της πιο αποδοτικής διαχείρισης των λυμάτων και αποβλήτων.
Ο τελευταίος, «και εξίσου σημαντικός πυλώνας», σχετίζεται με το νέο πλαίσιο Στρατηγικής για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, μέσω της δημιουργίας εκπαιδευτικών οργανισμών που θα ευαισθητοποιούν τους νέους και θα στηρίζουν την προσπάθεια επίτευξης των στόχων της Παγκόσμιας Ατζέντας 2030, είπε.
«Το πλέον σημαντικό είναι πως τα τρία σχετικά έγγραφα πολιτικής και η Υπουργική Διακήρυξη που αναμένεται να υιοθετηθούν με την ολοκλήρωση της Συνόδου, θα καθορίσουν τις κατευθυντήριες γραμμές για σχεδιασμό επιπλέον πολιτικών και δράσεων που εφαρμόζονται σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ενισχύοντας την κοινή προσπάθεια για αειφόρο ανάπτυξη», επεσήμανε.
Αναφερόμενος στις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι, προς άμεση αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το Κράτος, η κυπριακή Κυβέρνηση έθεσε ως προτεραιότητα τη διαμόρφωση και την υιοθέτηση μιας συνεκτικής και ολιστικής περιβαλλοντικής πολιτικής.
Βασικοί στόχοι της πολιτικής αυτής, είπε, είναι η προστασία της βιοποικιλότητας, η μείωση των επιπτώσεων της ρύπανσης στη δημόσια υγεία και τα οικοσυστήματα, η υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας, η ορθολογική διαχείριση των φυσικών μας πόρων και η αποτελεσματική συνεισφορά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Σημείωσε ότι το 41% του συνολικού προϋπολογισμού του μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αφορά μεταρρυθμίσεις και δράσεις ύψους πέραν των 500 εκατομμυρίων ευρώ για τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία και την κλιματική ουδετερότητα. Επιπρόσθετα, είπε, σχετικά έργα Πράσινης Ανάπτυξης ύψους 350 εκατομμυρίων ευρώ, περιλαμβάνονται και στα Διαρθρωτικά κονδύλια της ΕΕ για την περίοδο 2021- 2027.
«Παράλληλα, πέραν των σχεδιασμών και στρατηγικών μας σε εθνικό επίπεδο, η Κύπρος συμμετέχει ενεργά αλλά και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και δράσεις, σε διεθνές και σε περιφερειακό επίπεδο σχετικά με την αντιμετώπιση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών και ενεργειακών ζητημάτων», είπε.
Ενδεικτικά, σημείωσε την ανάληψη από την Κυπριακή Δημοκρατία της Προεδρίας της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, «ως αναγνώριση του ενεργού ρόλου που η Κύπρος διαδραματίζει στα σχετικά θέματα».
Επεσήμανε επίσης την πρωτοβουλία της Κύπρου σε σχέση με τη Μεσογειακή Στρατηγική για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, η οποία υιοθετήθηκε το 2016 από όλες τις χώρες της Μεσογείου.
«Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίζω το γεγονός πως με την ευκαιρία της Συνόδου, θα διεξαχθεί και η Υπουργική Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου των Υπουργών Παιδείας της Μεσογείου με στόχο την υιοθέτηση της Μεσογειακής Στρατηγικής για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη 2030,» πρόσθεσε.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, είπε ακόμη, ότι «η πιο χειροπιαστή, η πιο επείγουσα και η πιο φιλόδοξη απόδειξη του εποικοδομητικού ρόλου που θέλουμε να διαδραματίσουμε για την προστασία του περιβάλλοντος, είναι η πρωτοβουλία που έχουμε αναλάβει για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής».
Σε συντονισμό με τα κράτη της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής, είπε, θα αναληφθούν σχετικές δράσεις, πρωταρχικά διασυνοριακές, για την ανάσχεση της κλιματικής κρίσης και μετριασμό των καταστροφικών συνεπειών της.
Η πρωτοβουλία, είπε, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και, κατόπιν κοινής πρόσκλησης του ιδίου και του Προέδρου της Αιγύπτου, αναμένεται να κορυφωθεί στη συνάντηση των ηγετών των χωρών που συμμετέχουν σε αυτήν, στο περιθώριο της Παγκόσμιας Συνόδου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή COP27, που θα γίνει τον ερχόμενο Νοέμβριο στο Σαρμ ελ Σέιχ. Μια πρωτοβουλία, είπε, που εδράζεται στο περιφερειακό σχέδιο δράσης που εκπόνησε μια πολυμελής ομάδα επιστημόνων και τεχνοκρατών, υπό την καθοδήγηση του Ινστιτούτου Κύπρου.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επιλογή της Κύπρου για τη διεξαγωγή της Υπουργικής Συνόδου της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών, η οποία, όπως είπε, τιμά τη χώρα «καθώς συνιστά απτή αναγνώριση της βούλησης αλλά και της αποφασιστικότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, να συνεισφέρει ενεργά στην κοινή προσπάθεια καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής».
Πρόεδρος της Βουλής: Η κλιματική κρίση μας έχει ξεπεράσει, όχι άλλος χρόνος για χάσιμο
Στην δική της εισαγωγική ομιλία η Πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου σημείωσε πως δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο και ότι «πρέπει να δράσουμε σήμερα, τώρα, αυτή τη στιγμή», να συνεργαστούμε, να παλέψουμε συλλογικά για να ανατρέψουμε τα δεδομένα, προκειμένου να μην επιβεβαιωθούν οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις.
Είπε ότι η έννοια της πολυμερούς συνεργασίας καθίσταται σήμερα όσο ποτέ άλλοτε άκρως αναγκαία και ότι η Συμφωνία του Παρισιού και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελούν πυξίδα για ένα πιο βιώσιμο πλανήτη και τον οδικό χάρτη για την υιοθέτηση πολυεπίπεδων προσεγγίσεων για την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη.
«Ειδικά σήμερα που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τις πολυεπίπεδες προκλήσεις των γεωπολιτικών διενέξεων, της επισιτιστικής, υγειονομικής και μεταναστευτικής κρίσης, βιώνοντας παράλληλα την εφιαλτική απειλή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος, η θέσπιση μιας κοινής στρατηγικής με ολιστική προσέγγιση και εντός του πλαισίου των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, προβάλει επιτακτική όσο ποτέ άλλοτε», τόνισε.
Η κ. Δημητρίου είπε πως είναι σημαντική μια οριζόντια στρατηγική που θα κινητοποιήσει κρατικούς θεσμούς και ταυτόχρονα κοινωνικούς φορείς και εταίρους και που επικεντρώνεται σε τρείς άξονες, οι οποίοι αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, τον Αειφόρο Τουρισμό και την Κυκλική Οικονομία και τις Αειφόρες Υποδομές.
Κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην εκπαίδευση τόνισε πως δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για πειράματα και ότι τα παιδιά μας και οι γενιές που θα ακολουθήσουν δεν θα μας συγχωρέσουν αν δεν καταφέρουμε να συνεργαστούμε για να αναστρέψουμε τα αποτελέσματα της κρίσης που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα και ο πλανήτης μας.
«Είμαστε σε πόλεμο με τη φύση»
Η Αναπληρώτρια Εκτελεστική Διευθύντρια του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) Σόνια Λέϊτον Κόν, αναφέρθηκε στον Ζήνων Κιτιεύς και την πεποίθησή του ότι πρέπει να ζούμε σε συμφωνία με τη φύση. «Αποτύχαμε να προσέξουμε αυτά τα σοφά λόγια», είπε, αφού «είμαστε σε πόλεμο με τη φύση».
Είπε ότι καταστροφικές επιπτώσεις και άνευ προηγουμένου δεινά «βρίσκονται μπροστά μας, εκτός και αν δράσουμε τώρα». Ακόμη και στην Ευρώπη, «μια από τις πιο προηγμένες περιοχές στη Γη», είπε, η πρόοδος στην αντιμετώπιση της κρίσης είναι αποσπασματική. Πρόσθεσε ότι η Μεσόγειος και η Μαύρη Θάλασσα υπεραλιεύονται, ενώ η ρύπανση και τα απόβλητα εξακολουθούν να αυξάνονται, τα δάση εξακολουθούν να εξαφανίζονται και τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να αποτελούν το 78% του ενεργειακού μείγματος, οδηγώντας στην κορυφαία αλλαγή που στεγνώνει τα ποτάμια της περιοχής, καθιστά δυσκολότερη την καλλιέργεια τροφίμων και τροφοδοτεί καταστροφικές πυρκαγιές και καύσωνες.
Αυτό το συνέδριο, είπε, θα επικεντρωθεί επίσης στις υποδομές και τον τουρισμό και «δικαίως, καθώς και τα δύο παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των αλληλένδετων κρίσεων που απειλούν την περιοχή». Η κ. Κον τόνισε τη σημασία της συνεργασίας διαφόρων Υπουργείων για να βρουν λύσεις και να προωθήσουν βιώσιμες υποδομές, περιορίζοντας τις βλάβες στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και ενισχύοντας την οικονομία.
Η Ραφαέλα Μιλτιάδους, που μίλησε εκ μέρους των νέων της Κύπρου, είπε ότι ένα ατύχημα που είχε πριν τρία χρόνια που την κατέστησε παραπληγική στα κάτω άκρα, την έκανε να συνειδητοποιήσει ότι «τα πάντα μπορούν να αλλάξουν».
Στο δικό της μήνυμα, είπε ότι ο πλανήτης «δεν είναι δεδομένος», και ότι η ίδια δεν είναι ειδική σε περιβαλλοντικά θέματα αλλά βιώνει την κλιματική αλλαγή όπως όλοι.
Είπε ότι οι τέσσερεις εποχές έμειναν μόνο στο χαρτί και μίλησε για την ανάγκη να αναλάβει ο καθένας την ευθύνη που του αναλογεί για την σωτηρία του πλανήτη, που είναι όπως είπε, το σπίτι μας.
«Επιβάλλεται να κινηθούμε πιο αποφασιστικά και με περισσότερη γενναιότητα», είπε η Μιλτιάδους, σημειώνοντας ότι θα υπάρξει κόστος το οποίο θα πρέπει να το μοιραστούν όλοι.
Απευθυνόμενη στους εκπροσώπους των διαφόρων χωρών και οργανισμών, είπε ότι η ευθύνη που πέφτει στις πλάτες τους είναι να ορίσουν τους κανόνες και το πλαίσιο ούτως ώστε το βάρος να κατανεμηθεί ισάξια, και να επιβλέψουν την πραγματοποίηση των αποφάσεων από τις κυβερνήσεις.
«Στο χέρι μας είναι να αλλάξουμε τα δεδομένα», είπε η Μιλτιάδους.
Από την 1η Υπουργική Σύνοδο στο Dobris, στη Λευκωσία
Στις παρεμβάσεις που ακολούθησαν έγιναν τοποθετήσεις αρχικά για το τι έχει επιτευχθεί από την 1η Σύνοδο που έλαβε χώρα στο κάστρο Dobris της τότε Τσεχοσλοβακίας, το 1991 έως σήμερα.
Στα 30 χρόνια λέχθηκε ότι θεσμοθετήθηκε η συνεργασία και οι οικοδόμηση συνεργειών και υπάρχει ένας τεράστιος πυλώνας υποδομών για τεχνολογίες επικοινωνίας που είναι προσιτές και προσβάσιμες σε όλους τους χρήστες. Αναπτύχθηκαν 29 υπηρεσίες δεδομένων και το 85% της πληροφόρησης είναι προσβάσιμο. Αναφέρθηκε ότι το έργο έχει επεκταθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και έχει εμπλέξει και άλλους εταίρους όπως ο UNEP.
Οι ομιλητές είπαν ότι οι στόχοι είναι φιλόδοξοι για το μέλλον και οι προκλήσεις μεγάλες, καθώς εμπλέκεται τώρα και η τεχνητή νοημοσύνη.
Σε οπτικογραφημένο μήνυμά της η Υπουργός Περιβάλλοντος της Τσεχίας Anna Hubáčková, αναφέρθηκε στην πρώτη σύνοδο στη χώρα της και στους φιλόδοξους στόχους που είχε θέσει τότε ο Πρόεδρος Χάβελ ο οποίος, είπε, έβλεπε την Ευρώπη ως ένα project και το ίδιο μότο έχει και η παρούσα τσεχική προεδρία της ΕΕ.
Είπε ότι στα 30 αυτά χρόνια επιτεύχθηκε μια στενή συνεργασία και εξελιχθήκαμε ως μεγάλος παίκτης σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.
Παρεμβάσεις έγιναν και από την Μάρα Σιλίνα που ήταν η πρώτη ομιλήτρια εκ μέρους ΜΚΟ που έλαβε μέρος στην σύνοδο του Dobris, από τους Υπουργούς Περιβάλλοντος της Ελβετίας, που φιλοξένησε τη 2η σύνοδο στη Λουκέρνη, της Λιθουανίας και της Ουκρανίας που φιλοξένησε την σύνοδο το 2003 στο Κίεβο.
Πριν την ομιλία του Ουκρανού Υπουργού τηρήθηκε μονόλεπτη σιγή για τους νεκρούς της ρωσικής εισβολής, με την Πρόεδρο της Βουλής να τονίζει ότι και εδώ στην Κύπρο γνωρίζουμε πολύ καλά τι θα πει εισβολή, προσφυγιά και ξεριζωμός.
Ο Ουκρανός Υπουργός είπε ότι λόγω της εισβολής καταστράφηκε το περιβάλλον της χώρας του και τόνισε ότι το τι συμβαίνει αφορά όλη την Ευρώπη, γιατί οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επιχειρήσεων μας αφορούν και μας επηρεάζουν όλους. Η ζημιά, είπε, υπολογίζεται σε 36 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι παρευρισκόμενοι χειροκρότησαν θερμά τον Υπουργό και διαβιβάστηκε η αλληλεγγύη όλων προς την Ουκρανία.
Παρεμβάσεις έγιναν και από τους Υπουργούς της Εσθονίας, της Σερβίας, του Καζακστάν και της Γεωργίας.
Όλοι οι Υπουργοί στις παρεμβάσεις τους έκαναν μια ανασκόπηση των όσων έχουν επιτευχθεί από τις συνόδους που φιλοξένησαν οι χώρες τους, τις συμβάσεις και πρωτόκολλα για στρατηγικές συνεργασίες και τις διακηρύξεις που υιοθετήθηκαν κατά καιρούς για αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων αλλά και τις επιμέρους πρωτοβουλίες που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις τους.
Την καλλιέργεια δεξιοτήτων και λογικής περιβαλλοντικής πολιτότητας στα σχολεία, συζήτησαν Προδρόμου - Κεραμέως
Την ανάπτυξη συντονισμένων δράσεων ως προς την καλλιέργεια δεξιοτήτων από μικρή ηλικία, αλλά και την προώθηση μιας λογικής περιβαλλοντικής πολιτότητας στα σχολεία συζήτησαν ο Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου Πρόδρομος Προδρόμου με την Ελληνίδα ομόλογό του Νίκη Κεραμέως την Τετάρτη, στο περιθώριο της Συνόδου της UNECE που διεξάγεται στη Λευκωσία.
Σε δηλώσεις της μετά το τέλος της συνάντησης, η κ. Κεραμέως εξέφρασε τη χαρά της για την παρουσία της στην Κύπρο και τη συμμετοχή της εκ μέρους της Ελληνικής Δημοκρατίας στη διϋπουργική συνεδρία, η οποία, όπως είπε, «επιχειρεί να συνδέσει ακόμη περισσότερο δύο ξεχωριστούς τομείς, το περιβάλλον και την εκπαίδευση, παρότι αυτοί είναι ήδη άρρηκτα συνδεδεμένοι, με την έννοια ότι η εκπαίδευση έχει καθοριστικό ρόλο να διαδραματίσει από πολύ μικρή ηλικία για την καλλιέργεια εννοιών που έχουν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος, με την πρόληψη και προφύλαξη από τις φυσικές καταστροφές, με τη μείωση χρήσης των πλαστικών κ.ο.κ.».
Προσέθεσε πως τα παραπάνω αποτελούν θεμελιώδεις αρχές για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, η καλλιέργεια των οποίων ξεκινά από πάρα πολύ νωρίς, από την ηλικία των τεσσάρων ετών και το νηπιαγωγείο, με θεματικές που έχουν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος και έχουν ενσωματωθεί στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα.
«Πρόκειται για ζητήματα που έχουμε συζητήσει πολλές φορές από κοινού με τον κ. Υπουργό στο πλαίσιο της έμφασης που δίνουμε ευρύτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την καλλιέργεια δεξιοτήτων και νομίζω και σε αυτό Ελλάδα και Κύπρος στέκονται ενωμένες για να περάσουμε ακριβώς το μήνυμα της σημασίας της καλλιέργειας δεξιοτήτων στα παιδιά μας από πολύ μικρή ηλικία», σημείωσε.
«Νομίζω ότι αυτή η συνεδρία υπογραμμίζει έτι περαιτέρω την ανάγκη ώσμωσης μεταξύ των δύο θεματικών και θέλω να συγχαρώ τον κ. Προδρόμου και την Κυπριακή Δημοκρατία συνολικά για την εξαιρετική οργάνωση αυτής της πολύ σημαντικής διϋπουργικής συνεδρίας», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο κ. Προδρόμου, αφού καλωσόρισε την κ. Κεραμέως, είπε ότι κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους τα τελευταία χρόνια είχε συζητηθεί μελλοντική επίσκεψή της στην Κύπρο, η οποία εν τέλει συμπίπτει με την 9η Διϋπουργική Σύνοδο της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών και έχει στη θεματολογία της και την εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη, ενώ εξέφρασε επιπλέον τη χαρά του για την επίσκεψη της κ. Κεραμέως στο Παγκύπριο Γυμνάσιο.
Προσέθεσε ότι αντάλλαξαν απόψεις για θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αλλά και άλλα που αφορούν στην πολύ στενή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, ενώ υπογράμμισε με την ευκαιρία αυτής της συνόδου και τα συμπεράσματα που θα προκύψουν την Πέμπτη για τη στρατηγική των μεσογειακών χωρών για την περιβαλλοντική εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη, είναι η ώρα να κεφαλαιοποιήσουμε πρακτικές που ήδη έχουμε και στα σχολεία μας.
Ο κ. Προδρόμου τόνισε επίσης πως δεν είναι τυχαίο ότι η σύνοδος αυτή λαμβάνει χώρα στην Κύπρο, αλλά σχετίζεται και με την πολύ καλή δουλειά που έχει γίνει ως τώρα στην συντονιστική επιτροπή της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών, την προεδρία της οποίας από το 2017 έχει η Κύπρος.
Συμπλήρωσε πως θα πρέπει να δούμε πολύ συγκεκριμένα την ανάπτυξη στα σχολεία εργαστηρίων δεξιοτήτων γιατί η εκπαίδευση για το περιβάλλον δεν είναι ένα ακόμα μάθημα ή μία από καθέδρας διδασκαλία, αλλά μία βιωματική εμπειρία, προσθέτοντας πως ήδη τα σχολεία της Κύπρου, ιδιαίτερα τα δημοτικά, έχουν σχέδια δράσης που ενσωματώνουν όλες αυτές τις περιβαλλοντικές γνώσεις και ευαισθησίες, αυτό όμως πρέπει να γίνει και μέσα από πρακτική και συμμετοχικές διαδικασίες.
Πρόκειται για ένα θέμα στο οποίο έχουμε πολύ στενή συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, το Υπουργείο και την κ. Κεραμέως, συνέχισε ο κ. Προδρόμου, προσθέτοντας πως στόχος είναι η υιοθέτηση μιας πρακτικής εργαστηρίων δεξιοτήτων και για την περιβαλλοντική εκπαίδευση, αλλά και για άλλα θέματα.
«Εδώ σε αυτή τη σύνοδο είμαστε συγκεντρωμένοι για να πούμε ότι πρέπει να δράσουμε τώρα και πρέπει να δράσουμε μαζί. Η αντίδραση στην κλιματική κρίση και τις συνακόλουθες προκλήσεις δεν έχει νόημα αν δεν είναι όλος ο κόσμος μαζί και τουλάχιστον στον χώρο της ευρύτερης Ευρώπης θα είμαστε μαζί και εμείς στα σχολεία θα προωθήσουμε και τη λογική μιας περιβαλλοντικής πολιτότητας», κατέληξε.
Αειφόρος ανάπτυξη
Υιοθετήθηκε η Υπουργική Δήλωση της Λευκωσίας για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, ύστερα από την τρίτη Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου Υπουργείων Παιδείας και Περιβάλλοντος που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εργασιών της 9ης Υπουργικής Συνόδου για το Περιβάλλον στην Ευρώπη, της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE).
Την ίδια ώρα οι Υπουργοί Παιδείας και Περιβάλλοντος που συμμετείχαν στην Σύνοδο, ενέκριναν το Πλαίσιο για τη μελλοντική εφαρμογή της Στρατηγικής της UNECE για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) από το 2021 έως το 2030. Η δήλωση αφορά τη συμπερίληψη των στόχων για την ΕΑΑ σε όλα προγράμματα εκπαίδευση και κατάρτισης, στην τυπική και άτυπη παιδεία ώστε αυτοί να επιτευχθούν μέχρι το 2030. .
Σε χαιρετισμό του κατά το άνοιγμα της Συνάντησης Υψηλού επιπέδου που έγινε το απόγευμα της Τετάρτης, ο Υπουργός Παιδείας της Κύπρου Πρόδρομος Προδρόμου ανέφερε ότι η εκπαίδευση, μπορεί να αποτελέσει θεμελιώδες εργαλείο για την αλλαγή συμπεριφοράς και για την προώθηση νέων κατάλληλων συμπεριφορών, που συχνά περιγράφεται ως Περιβαλλοντική Ιθαγένεια.
Τόνισε ότι η σύνοδος αφορά το όραμα, τις αποφάσεις και τις δράσεις για την Εκπαίδευση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη που θα οδηγήσουν και θα καθοδηγήσουν τα κράτη μέλη της Περιφέρειας UNECE προς το 2030. Όπως είπε, πρόκειται για ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο ευθυγραμμίζεται με τις μεγάλες πρωτοβουλίες για την ΕΑΑ σε περιφερειακό, μεσογειακό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
«Προχωράμε προς αυτό τον σχεδιασμό έχοντας πλήρη επίγνωση της τρέχουσας ‘συγκυρίας αλλαγής και κρίσης’. Σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, με σημαντικές πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις, σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, το νέο πλαίσιο εφαρμογής για τη στρατηγική της UNECE για την ΕΑΑ 2030 μπορεί να ανταποκριθεί σε πολλές γνωστές και νέες προκλήσεις», είπε.
Ο Υπουργός σημείωσε επίσης ότι η Κύπρος έχει την τιμή να προεδρεύει, από το 2017, της Διευθύνουσας Επιτροπής της ΕΑΑ της UNECE. Μια πολύ ισχυρή και αποτελεσματική Επιτροπή, όπως είπε, εμπνευσμένη από τη γνώση, την τεχνογνωσία και τη δημιουργία ικανοτήτων, που οδηγεί σε καινοτομίες και καλές πρακτικές για την ΕΑΑ για κοινότητες βιώσιμης ανάπτυξης.
Ο κ. Προδρόμου ανέφερε ακόμα ότι η απάντηση στο ερώτημα εάν η εκπαίδευση μπορεί να χρησιμεύσει για την επίτευξη ενός πιο βιώσιμου, δίκαιου και υγιούς κόσμου, είναι αναμφίβολα θετική.
Σημείωσε ότι είναι απαραίτητο «να διαμορφώσουμε νέες δυνατότητες στην εκπαίδευση και να προετοιμάσουμε τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα να προσαρμόσουν κατάλληλα τα προγράμματα σπουδών, τις μεθοδολογίες, την παιδαγωγική, τις λειτουργίες και τους κανονισμούς, τις δομές διακυβέρνησης και τις υποδομές τους, ως πυξίδα για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της βιωσιμότητας». Ταυτόχρονα, είπε, πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα πώς μπορεί να ενισχυθεί και να αναπροσανατολιστεί η εκπαίδευση στη μεταπανδημική περίοδο και έπειτα.
«Αυτή τη στιγμή χρειαζόμαστε πράξεις και όχι μόνο λόγια. Οι κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε απαιτούν να δράσουμε τώρα και να δεσμευτούμε να εργαστούμε μαζί για να μετατρέψουμε την ΕΑΑ σε εγγενές μέρος και βασικό εργαλείο των πολιτικών μας. Γιατί θέλουμε να δώσουμε στους νέους μαθητές ελπίδα σε δύσκολες στιγμές, μια ελπίδα που βασίζεται σε δεξιότητες, γνώσεις και νέες κατάλληλες συμπεριφορές», είπε.
Σε χαιρετισμό του ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κύπρου, Κώστας Καδής, έκανε λόγο για μια τριπλή πλανητική κρίση, που αφορά την κλιματική αλλαγή, την απώλεια βιοποικιλότητας και τη ρύπανση που θέτει σε κίνδυνο τη σημερινή και τις μελλοντικές γενιές.
«Είναι καθήκον μας να λαμβάνουμε αποφάσεις που θα προστατεύουν την ευημερία των μελλοντικών γενεών, αλλά είναι επίσης καθήκον μας να εκπαιδεύουμε τους νέους, που είναι οι μελλοντικοί ηγέτες, να σέβονται τα πλανητικά όρια και να προστατεύουν το περιβάλλον. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να συνεχίσει η ανθρωπότητα να αναπτύσσεται και να ευδοκιμεί στον πλανήτη», είπε.
Πρόσθεσε ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οικονομικής, περιβαλλοντικής, κλιματικής και κοινωνικής κρίσης, συμπλήρωσε, κατά την οποία τα εκπαιδευτικά συστήματα έχουν πληγεί τόσο σοβαρά, «πρέπει να επιστρέψουμε στην πορεία προς την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης».
Σε εισαγωγική της παρέμβαση η Εκτελεστική Γραμματέα της UNECE Olga Algayerova κάλεσε τα κράτη-μέλη να αδράξουν αυτή την ευκαιρία για παγκόσμια και περιφερειακή συνεργασία, ώστε να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε όλα τα επίπεδα, ενώ κάλεσε τα κράτη να κινητοποιήσουν επαρκείς χρηματοοικονομικούς και ανθρώπινους πόρους προς την κατεύθυνση της αειφόρου εκπαίδευσης.
Η Αναπληρώτρια Εκτελεστική Διευθύντριας του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών Sonja Leighton-Kone είπε ότι η βιωσιμότητα δεν είναι θέμα επιλογής, αλλά θέμα επιβίωσης για εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο. Όπως είπε, δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από το να περάσει αυτό το μήνυμα στην παιδεία και να δοθούν τα εφόδια στους μαθητές για περιβαλλοντική ακεραιότητα, οικονομική ευρωστία και ισότητα στην κοινωνία.
Η Διευθύντρια για την εκπαίδευση της ΟΥΝΕΣΚΟ Stefania Giannini τόνισε τη σημασία του «να ενώσουμε τις τελείες μεταξύ της οικονομίας και της περιβαλλοντικής πολιτικής. Είπε επίσης ότι η ΟΥΝΕΣΚΟ θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να μπει το θέμα της αειφόρου εκπαίδευσης στα αναλυτικά προγράμματα και να υπάρξει δέσμευση για μετασχηματισμό της ποιότητας της εκπαίδευσης. Λαμβάνοντας την ολιστική προσέγγιση, πρόσθεσε, μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα με μετρήσιμα αποτελέσματα για να αλλάξουμε τις νοοτροπίες των νέων.
Σε παρέμβασή της η Γενική Διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού Θέμις Χριστοφίδου αναφέρθηκε στην προσπάθεια για αειφόρο εκπαίδευση υπό την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει προγράμματα για την απόκτηση περιβαλλοντικών δεξιοτήτων για όλες τις ηλικίες, ενώ προσβλέπει να μπουν τα θέματα αυτά στα αναλυτικά προγράμματα.
Στη συνέχεια ακολούθησε παρουσίαση των βασικών πορισμάτων της έκθεσης σχετικά με την πρόοδο της εφαρμογής της Στρατηγικής UNECE για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη και μια περιγραφή του πλαισίου για την εφαρμογή της στρατηγικής UNECE για την ΕΑΑ ανάπτυξη από το 2021 -2030 από την Δρ Αραβέλλα Ζαχαρίου, Πρόεδρο της Συντονιστικής Επιτροπής της UNECE για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Υπουργοί Παιδείας από Σλοβενία, η Αρμενία, η Ρουμανία η Παλαιστίνη και η Ολλανδία αλλά και εκπρόσωποι ΜΚΟ αναφέρθηκαν με σύντομες παρεμβάσεις του στις πολιτικές τους για την περιβαλλοντική εκπαίδευση στις χώρες τους.
Ο κ. Προδρόμου αναφέρθηκε στο πώς η Κύπρος θα αξιοποιήσει το πλαίσιο για την ΕΑΑ με μια πρωτοβουλία για μια πρώτη φάση υλοποίησης, κατά την οποία θα διατεθούν 150 εκ ευρώ για την παραγωγή εργαλείων και διοργάνωση δραστηριοτήτων για μια ολιστικά προσέγγιση.
Συζήτηση για τους άξονες του πλαισίου για την αειφόρο ανάπτυξη
Σε συζητήσεις πάνελ που έγιναν κατά τη διάρκεια της Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου, οι Yπουργοί τόνισαν τη δέσμευσή τους στους κύριους άξονες του Πλαισίου για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, ενώ υπήρξαν τοποθετήσεις από εμπειρογνώμονες, τεχνοκράτες και μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Σε σχέση με τον άξονα της Ποιοτικής Εκπαίδευσης οι Yπουργοί παρουσίασαν μέτρα πολιτικής, πρωτοβουλίες και εξέφρασαν τη δέσμευση της χώρα τους στο πλαίσιο για την εφαρμογή της Στρατηγική της UNECE για το 2021 έως το 2030. Στο πάνελ συμμετείχαν οι Υπουργοί Παιδείας της Ανδόρας, της Γεωργίας και του Σαν Μαρίνο.
Σε σχέση με την ολιστική θεσμική προσέγγιση και τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι θεσμοί ως κοινότητες μετασχηματισμού για τη μάθηση, έγινε αναφορά στο ρόλο που μπορούν να παίξουν τα σχολεία, οι οργανισμοί, οι τοπικές αρχές και τα Yπουργεία στην βιώσιμη εκπαίδευση Στο Πάνελ τοποθετήθηκαν ο Υπουργός Παιδείας της Κύπρου και ο Υφυπουργός Δημόσιας Εκπαίδευσης της Ουγγαρίας.
Σε σχέση με την Ψηφιακή Εκπαίδευση, αναλύθηκαν τα ψηφιακά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επίτευξη του στόχου της εκπαίδευσης για την αειφόρο ανάπτυξη αλλά και την επίδραση που είχε η πανδημία στη ψηφιακή μετάβαση. Στο πάνελ συμμετείχε η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδα Νίκη Κεραμέως.
Σε σχέση με τον άξονα της επιχειρηματικότητας, της απασχόλησης και της καινοτομίας συζητήθηκε το πώς μπορούν να υποστηριχθούν προγράμματα επιχειρηματικότητας και απασχόλησης προσανατολισμένα στην ΕΑΑ για ευάλωτες, περιθωριοποιημένες ομάδες καθώς και την νεολαία. Έγινε επίσης αναφορά στα προγράμματα επιχειρηματικότητας ή απασχόλησης που μπορούν να αναπτυχθούν. Στο πάνελ τοποθετήθηκε η Υφυπουργός Παιδείας, Επιστημών και Τεχνολογικής Ανάπτυξη της Σερβίας.
Η Σύνοδος έκλεισε με τα περιβαλλοντικά μηνύματα που παρουσίασαν με σχετικό βίντεο στη Σύνοδο παιδιά από το Δημοτικό Σχολείο Περνέρα στη Λευκωσία.
