Ένα κορυφαίο διεθνές γεγονός ετοιμάζεται να φιλοξενήσει η Κύπρος σε λίγες μέρες, το οποίο προετοιμαζόταν πυρετωδώς από το 2018.
Στις 5-7 Οκτωβρίου στο Κέντρο «Φιλοξενία» θα πραγματοποιηθεί η 9η Υπουργική Σύνοδος για το Περιβάλλον στην Ευρώπη, της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE), με τίτλο «Κυκλική οικονομία, αειφόρος τουρισμός και εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη». Διάφορα side events θα φιλοξενήσει και το Ινστιτούτο Κύπρου.
Είναι η πρώτη φορά που η Κύπρος φιλοξενεί ένα τέτοιο μεγάλο γεγονός διεθνούς εμβέλειας στο οποίο θα εκπροσωπηθούν 56 χώρες, θα παρευρεθούν 71 Υπουργοί/Υφυπουργοί, θα συμμετάσχουν 980 άτομα και θα εκπροσωπηθούν 60 Οργανώσεις Νεολαίας. Θα διεξαχθούν τέσσερις συναντήσεις Υψηλού Επιπέδου και περισσότερες από 150 διμερείς/τριμερείς συναντήσεις.
Συμμετέχουν Υπουργοί Παιδείας και Υπουργοί Περιβάλλοντος, εκπροσωπείται ο δημόσιος και ιδιωτικός Τομέας, η Νεολαία, Διεθνείς Οργανισμοί , Περιφερειακές Οργανώσεις, ΜΚΟ, επιχειρήσεις και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη Υπουργική σύνοδο για το Περιβάλλον στην περιφέρεια της UNECE, η οποία διεξάγεται κάθε πέντε χρόνια. Η σημαντικότητα της συνόδου έγκειται και στο γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια Υπουργική Σύνοδος διεξάγεται στη Μεσόγειο, με αντικείμενο συζήτησης τρία φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν την διεθνή κοινότητα αυτή τη στιγμή δηλαδή την κυκλική οικονομία /αειφόρες υποδομές, τον αειφόρο τουρισμό και την εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη.
H προηγούμενη σύνοδος είχε πραγματοποιηθεί στο Μπατούμι της Γεωργίας το 2016 και σε αυτήν συμμετείχαν γύρω στα 700 άτομα.
Μια τεράστια πρόκληση και ένα πολύ απαιτητικό project
Για την σημασία της διοργάνωσης της Συνόδου στην Κύπρο, τις προκλήσεις και τον τεράστιο όγκο εργασίας μίλησε στα ΜΜΕ το βράδυ της Πέμπτης η Δρ Αραβέλλα Ζαχαρίου, Συντονίστρια της Εθνικής Γραμματείας για την 9η Υπουργική Σύνοδο.
Μίλησε με μεγάλο ενθουσιασμό και θέρμη για το έργο που ανέλαβε να φέρει εις πέρας η Κύπρος λέγοντας ότι αυτή τη στιγμή η Κύπρος πρωτοπορεί. Aναφέρθηκε στη συνεργασία με Υπουργεία και υπηρεσίες αλλά μίλησε και για τον σημαντικό ρόλο του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών (ΓΤΠ) δίνοντας τα εύσημα στη διευθύντρια και τους λειτουργούς του για τον καθοριστικό τους ρόλο.
Η Διευθύντρια του ΓΤΠ Αλίκη Στυλιανού είπε ότι πρόκειται για ένα τεράστιο γεγονός, το μεγαλύτερο που διοργανώνεται ποτέ στην Κύπρο και σημείωσε ότι είναι μια κοινή προσπάθεια από όλους για να το φέρουμε εις πέρας με επιτυχία.
Συνεχίζοντας η κ. Αραβέλλα στη δική της παρουσίαση σημείωσε ότι είναι η πρώτη φορά που διοργανώνεται ένα τέτοιο συνέδριο υψηλού επιπέδου στην περιφέρεια της Μεσογείου και η πρώτη φορά που καλεσμένες είναι χώρες που δεν είναι μέλη στην περιφέρεια της UNECE (δηλαδή χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής).
Ανέφερε επίσης ότι είναι η πρώτη φορά που διοργανώνεται ένα τέτοιο συνέδριο υψηλού επιπέδου αποκλειστικά για τις βιώσιμες αρχές και που συνδυάζει το πολιτικό φόρουμ με τις τέχνες και τον πολιτισμό. Σύμφωνα με την κ. Ζαχαρίου για πρώτη φορά επίσης θα συζητηθούν στρατηγικές και πολιτικές για το περιβάλλον, τη βιωσιμότητα και την εκπαίδευση η οποία έχει κεντρικό ρόλο στο συνέδριο αυτό.
Από το συνέδριο αναμένεται η υιοθέτηση 4 Στρατηγικών Πολιτικών για το 2030, για τις βιώσιμες υποδομές και τον τουρισμό, την Εκπαίδευση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, θα εκδοθούν δύο υπουργικές δηλώσεις και μια διακήρυξη για το περιβάλλον και την εκπαίδευση και αειφόρο ανάπτυξη.
Βιώσιμο συνέδριο
Οι συμμετέχοντες θα διακινούνται αποκλειστικά με ένα λεωφορείο ενώ δεν θα γίνει χρήση χαρτιού. Τα διάφορα έπιπλα/κατασκευές που θα χρησιμοποιηθούν στο χώρο του "Φιλοξενία" είναι ανακυκλώσιμα και θα επαναχρησιμοποιηθούν.
Παράλληλα θα φυτευτούν φυτά και δέντρα τα οποία μετά το συνέδριο θα επαναφυτευτούν σε αυλές σχολείων. Τα φαγητά που θα περισσεύουν καθημερινά θα δίνονται σε άπορους και προέρχονται αποκλειστικά από τοπικούς παραγωγούς.
Στις διάφορες εκδηλώσεις που θα τρέχουν παράλληλα με το συνέδριο, οι επισκέπτες θα μπορούν να παρακολουθήσουν και προβολές ταινιών animation για το περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τους σκοπούς του συνεδρίου διοργανώθηκε διαγωνισμός για μικρά φιλμάκια στα οποία έλαβαν μέρος μαθητές από σχολεία της Κύπρου και δεκάδες από αυτά θα προβληθούν στο περιθώριο της διοργάνωσης.
Το logo
To logo του συνεδρίου συμβολίζει την υδρόγειο ως ένα ελπιδοφόρο ανθισμένο λουλούδι με τρία χρώματα: το γαλάζιο, το πράσινο και το πορτοκαλί.
Το γαλάζιο αντιπροσωπεύει το χρώμα της ελπίδας, τους ανοιχτούς ουρανούς και τη Μεσόγειο Θάλασσα που περιβάλλει την Κύπρο. Αντιπροσωπεύει το χρώμα του Βιώσιμου Τουρισμού. Το πράσινο της ελιάς είναι το χρώμα της γαλήνης και της φύσης. Αντιπροσωπεύει τον θεματικό πυλώνα της Εκπαίδευσης για βιώσιμη ανάπτυξη. Το πορτοκαλί είναι το χρώμα της ενέργειας. Το χρώμα του ήλιου που δίνει ζωή σε όλα. Δηλώνει τον θεματικό πυλώνα Κυκλική Οικονομία. Το ανθισμένο λουλούδι με το μπλε, το πράσινο και το πορτοκαλί, αντανακλά τις τρεις ηπείρους που διασχίζουν την Κύπρο, καθώς και τα πρόσωπα ανθρώπων από όλο τον κόσμο που θα συναντηθούν στην Κύπρο, που θα αλληλεπιδράσουν και θα συνεργαστούν ισότιμα ως λουλούδι που ανθίζει, δίνοντας στην ανθρωπότητα την ευκαιρία για και για αλλαγή.
Το πιθκιάβλι και ο κορόκολος
Τα δώρα που θα δοθούν στους συμμετέχοντες αντιπροσωπεύουν την αγροτική ζωή της Κύπρου και τον πλούσιο πολιτισμό της. Κατασκευάστηκαν στο χέρι από οικογένειες που έχουν αυτό ως κύρια ασχολία τους και έφτιαξαν μικρές επιχειρήσεις.
Ο Κορόκολος είναι ένα μικρό ψάθινο καλάθι με καπάκι, το οποίο φτιάχνεται με την ύφανση καλαμιών που βρίσκονται σε αφθονία κοντά σε ποτάμια και λίμνες. Οι οικογένειες στην Κύπρο αποθήκευαν βρώσιμες τροφές μέσα στον κορόκολο, ενώ οι ντόπιοι βοσκοί μετέφεραν το μεσημεριανό τους (ελιές, χαλούμι, ψωμί και άλλα φαγώσιμα) σε ψάθινα καλάθια Κορόκολου.
Το πιθκιάβλι είναι το αρχαιότερο κυπριακό μουσικό πνευστό όργανο. Ευρήματα από το ιερό της Αφροδίτης στην Πάφο μαρτυρούν τη χρήση του αυλού από το 2500 π.Χ. Ακόμη και στη μεσαιωνική εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο χωριό Πεδουλάς υπάρχει η τοιχογραφία της Γέννησης του 15ου αιώνα που απεικονίζει το «πιθκιάβλι».
Το πιθκιάβλι είναι φτιαγμένο από καλάμια και το καθένα έχει τον δικό του ήχο και καθαρότητα, ανάλογα με τη διάμετρο και το μήκος του σωλήνα. Ο κατασκευαστής του πρέπει να κόψει τα καλάμια κατά την πανσέληνο του Δεκεμβρίου.
Οι κατασκευαστές και οι παίκτες του οργάνου ήταν κυρίως βοσκοί. Το «πιθκιάβλι» ήταν ο ιδανικός σύντροφος των βοσκών για τις πολύωρες και ατελείωτες ώρες στα χωράφια, ειδικά το καλοκαίρι, που οι βοσκοί έπρεπε να διανυκτερεύσουν στα χωράφια. Αυτή η συνήθεια ονομαζόταν «τζίμιστρον». Τα ζώα δεν μπορούσαν να βόσκουν καλά κατά τη διάρκεια της ημέρας λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και οι βοσκοί συνήθιζαν να κοιμούνται μαζί τους στα χωράφια για να μπορούν να βόσκουν νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Οι ήχοι από το πιθκιάβλι ήταν και το σύστημα επικοινωνίας μεταξύ των ζώων και των βοσκών. Κάθε ήχος και μελωδία συσχετίστηκε με μια συγκεκριμένη εργασία, όπως, για παράδειγμα, ότι «ήρθε η ώρα να σταματήσεις να βόσκεις», ή «ήρθε η ώρα να επιστρέψεις στο στάβλο» ή «ήρθε η ώρα για νερό».
Το μήνυμα των ΗΕ
Μήνυμα για την 9η Υπουργική Σύνοδο απέστειλε η αναπληρώτρια ΓΓ των ΗΕ και εκτελεστική γραμματέας της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη Olga Algayerova, το οποίο διανεμήθηκε στα ΜΜΕ.
Αφού αναφέρθηκε στη διαδικασία Environment for Europe (EfE) που θεσπίστηκε το 1991 και στα οφέλη για τις χώρες που συμμετέχουν, είπε πως η 9η Διάσκεψη που φιλοξενείται στην Κύπρο έχει τρεις πυλώνες που έχουν να κάνουν με την πράσινη οικονομία, την κυκλική οικονομία στον αειφόρο τουρισμό και την προώθηση της Εκπαίδευσης για αειφόρο ανάπτυξη, ως ισχυρός καταλύτης για τη μετάβαση σε πιο ανθεκτικά συστήματα και την υλοποίηση όλων των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Η κ. Algayerova είπε ότι το συνέδριο θα συζητήσει τα πορίσματα της 7ης πανευρωπαϊκής έκθεσης περιβαλλοντικής αξιολόγησης, κάνοντας απολογισμό της προόδου που έχει σημειωθεί και των προκλήσεων που παραμένουν, θα επανεξετάσει την πρόοδο όσον αφορά τη δημιουργία του Κοινόχρηστου Συστήματος Περιβαλλοντικών Πληροφοριών και θα δρομολογήσει τον 4ο κύκλο Επισκοπήσεων Περιβαλλοντικής Απόδοσης UNECE.
Κοινές οι προκλήσεις, ευκαιρία για ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών
Ο Υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής στο δικό του χαιρετισμό είπε πως είναι μεγάλη τιμή για την Κύπρο να φιλοξενεί αυτό το συνέδριο που πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην περιοχή της Μεσογείου, με συμμετέχοντες από τη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Ευρώπη.
Σημείωσε πως οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι προσκεκλημένες χώρες είναι κοινές και ότι το συνέδριο αυτό είναι μια ευκαιρία ανταλλαγής εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών σε διυπουργικό επίπεδο για την οικοδόμηση βιώσιμων λύσεων στους τομείς του περιβάλλοντος, της κυκλικής οικονομίας, του τουρισμού, των υποδομών και της εκπαίδευσης.
Ο Υπουργός είπε πως στόχος μας είναι να επιτύχουμε πλήρως τους στόχους της ατζέντας του 2030 των Ηνωμένων Εθνών και πρόσθεσε πως αυτή η Υπουργική Διάσκεψη θα σηματοδοτήσει τριάντα χρόνια περιβαλλοντικής συνεργασίας στην περιοχή της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τον κ. Καδή τα αποτελέσματα του Συνεδρίου θα παρέχουν το υποστηρικτικό πλαίσιο για τη διαμόρφωση των εθνικών μας στρατηγικών ενώ ιδιαίτερη μνεία έκανε στον πυλώνα αειφόρος τουρισμός λέγοντας ότι χώρες όπως η Κύπρος αντιμετωπίζουν πρόσθετες περιβαλλοντικές προκλήσεις, ειδικά στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων.
Η σημασία της Εκπαίδευσης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη
Στο δικό του χαιρετισμό ο Υπουργός Παιδείας Πρόδρομος Προδρόμου είπε πως η σημασία της Εκπαίδευσης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη τεκμηριώνεται στο Πλαίσιο Εφαρμογής της Πολιτικής Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη της UNECE 2021-2030, το οποίο θα λειτουργήσει ως το πλαίσιο για τον μετασχηματισμό των εθνικών μας πολιτικών.
Σημείωσε ότι η νεολαία θα βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο της Διάσκεψης, καθώς το νέο πλαίσιο εφαρμογής της στρατηγικής που θα υιοθετηθεί από τους Υπουργούς Παιδείας, στοχεύει να φέρει σε επαφή το παρελθόν με το μέλλον με την ενεργή συμμετοχή των νέων.
Χαρακτήρισε την Σύνοδο ως μια μοναδική ευκαιρία για διυπηρεσιακή και διυπουργική συνεργασία, η οποία είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση των αναδυόμενων προκλήσεων και κινδύνων που αντιμετωπίζουμε ως ανθρωπότητα λόγω της περιβαλλοντικής υποβάθμισης.
Ο κ. Προδρόμου αναφέρθηκε και στο ρόλο των ΜΜΕ για την επικοινωνία του μηνύματος του Συνεδρίου που είναι «για να μεταμορφώσουμε τον πλανήτη μας πρέπει να μεταμορφώσουμε τα σχέδιά μας» (to transform our planet we need to transform our plans).
