Ποιος είδε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον αναγνώρισε στο χθεσινό του ταξίδι στην Ελλάδα όπου και συναντήθηκε με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Οι απειλές και η επιθετικότητα του Τούρκου προέδρου έδωσαν τη θέση τους στην ήρεμη γλώσσα και τις ευχές να γίνει το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης.
Ίσως, το μοναδικό ψεγάδι στη γενικότερη συμπεριφορά του Ερντογάν χθες να ήταν η αναφορά του στην «τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα». Όπου έλαβε την άμεση απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη πως μέσω της Συνθήκης της Λωζάνης υπάρχει ο προσδιορισμός της μειονότητας ως μουσουλμανική.
Τι να άλλαξε τη στάση του Ερντογάν
Από το «Μητσοτάκης γιοκ» ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε στον Έλληνα πρωθυπουργό, σε συνέντευξη του τις προηγούμενες μέρες, ως «Κυριάκο φίλε μου». Τι άλλαξε από την εμπρηστική και προκλητική ρητορική του «θα έρθουμε νύχτα», στη μετάβαση της στρατηγικής των συναντήσεων και του διαλόγου.
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει αναβαθμίσει τη θέση της στη διεθνή πολιτική σκηνή. Εκσυγχρονίζει σταθερά τον εξοπλισμό της, ενώ πραγματοποίησε και αμυντικές συμφωνίες με κράτη όπως η Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Με λίγα λόγια η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε αυτό το διάστημα να αυξήσει την ισχύ της. Κάτι που στο «γήπεδο» των διεθνών σχέσεων έχει μεγάλη σημασία.
Ένα πιθανό σενάριο είναι η Τουρκία να «είδε» την αναβαθμισμένη θέση του γείτονά της και οι ιθύνοντες της εξωτερικής της πολιτικής να αντιλήφθηκαν ότι δεν την παίρνει να λειτουργά σαν νταής της γειτονιάς και στις σχέσεις της με την Ελλάδα, επιλέγοντας να προωθήσει τα όποια συμφέροντα και στόχους στην περιοχή μέσο του διαλόγου και τις συνεννόησης.
Με άλλη σκοπιά μπορούμε να πούμε πως η Τουρκία επιζητεί να επιστρέψει δυναμικά στο προσκήνιο της δυτικής παγκόσμιας σκηνής εκμεταλλευόμενη την αλλαγή στάσης προς την Ελλάδα, παριστάνοντας το «καλό παιδί». Είναι γεγονός πως η συμπεριφορά του Ερντογάν προσέφερε διάφορα «διπλωματικά» χαστούκια στην Τουρκία, ενώ στο εσωτερικό η οικονομία της χώρας βυθίζεται όλο και πιο κάτω.
Η Τουρκία προ τριών μηνών αποκλείστηκε από τον οικονομικό διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης που ανακοίνωσε ο Τζο Μπάιντεν στα πλαίσια της Συνόδου των G20. Εξάλλου, η Τουρκία έφαγε «πόρτα», για την ώρα, από ΗΠΑ και Γερμανία σε αιτήματα της που αφορούν το εξοπλιστικό της πρόγραμμα. Τονίζουμε επίσης και τις σαφείς κριτικές στην ετήσια έκθεση της Κομισιόν για την Τουρκία.
Το Κυπριακό εν μέσω των θετικών εξελίξεων Ελλάδας-Τουρκίας
Καθώς Μητσοτάκης και Ερντογάν συνυπέγραφαν την Κοινή διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας, η στασιμότητα στο Κυπριακό παραμένει με τις μόνες εξελίξεις να είναι οι επαναλαμβανόμενες ενέργειες προς παραβίαση τους status quo στη νεκρή ζώνη και η αναμονή της επίσημης ανακοίνωσης από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ για διορισμό της ειδικής απεσταλμένης.
Στην χθεσινή συνάντηση η μοναδική αναφορά για το Κυπριακό έγινε στις κοινές δηλώσεις Μητσοτάκη-Ερντογάν. Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο Κυπριακό λέγοντας «για εμάς δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ». «Θα πρέπει να επανεκκινήσει ο διάλογος από εκεί που διακόπηκε το 2017. Μόνο μέσα από αυτόν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος». Ο Ερντογάν απαντώντας απέφυγε να μιλήσει ευθέως για τα δύο κράτη, αν και έκανε λόγο για «μια διαρκής, δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, με βάση τις πραγματικότητες στο νησί, θα είναι προς όφελος όλης της περιοχής».
Ο διαφαινόμενος και πολυαναμενόμενος, για την ΚΔ, διορισμός της Maria Angela Holguin Cuellar στη θέση του ειδικού απεσταλμένου του Αντόνιο Γκουτέρες, έρχεται σε μια περίοδο παρατεταμένου τέλματος στο κυπριακό με πολλαπλές προκλήσεις του κατοχικού στρατού σε Πύλα, Αγ. Δομέτιο και Δερύνεια.
Αυτό που διαφαίνεται είναι η ξεκάθαρη προσπάθεια της Τουρκίας να αποσύνδεση δια παντός τα ελληνοτουρκικά και τα ευρωτουρκικά από το Κυπριακό πρόβλημα.
Μοναδική χαραμάδα ελπίδας για την Κυβέρνηση είναι η πρώην ΥΠΕΞ της Κολομβίας να φτάσει στην Κύπρο το συντομότερο δυνατό όπου και θα ερευνήσει τις προθέσεις των δύο πλευρών για επανέναρξη του διαλόγου με την τουρκοκυπριακή πλευρά.
Καλοδεχούμενες οι όποιες θετικές προθέσεις και η βελτίωση στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ποιος είναι ο Ερντογάν, τι δήλωσε και τι έπραξε στο παρελθόν.
Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να είναι ξάγρυπνες για να αντιμετωπίσουν τις όποιες προκλήσεις εμφανίζονται από την Τουρκία, με όλα τα νόμιμα μέσα που διαθέτουν. Οι δύο χώρες δεν πρέπει να πέσουν στην τουρκική παγίδα της πλήρης αποκόλλησης ελληνοτουρκικών-Κυπριακού.
