Ουκρανία και ΗΠΑ συμφώνησαν στους όρους μιας σημαντικής συμφωνίας για τα μεταλλεύματα, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος από το Κίεβο στην BBC. «Πράγματι, συμφωνήσαμε με αρκετές καλές τροποποιήσεις και το βλέπουμε ως θετικό αποτέλεσμα», είπε ο αξιωματούχος, χωρίς να δώσει επιπλέον λεπτομέρειες.
Τα μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι η Ουάσιγκτον απέσυρε τις αρχικές απαιτήσεις για το δικαίωμα εισόδου σε πιθανά έσοδα 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων (£395 δισεκατομμύρια) από την εκμετάλλευση φυσικών πόρων, αλλά δεν έχει παράσχει στέρεες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία – μία βασική απαίτηση της χώρας. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι περιμένει τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην Ουάσιγκτον για να υπογράψει τη συμφωνία αυτή την εβδομάδα, μετά από ανταλλαγή σφοδρών δηλώσεων μεταξύ των δύο ηγετών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ουκρανός πρόεδρος θα βρίσκεται στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή για να πέσουν οι υπογραφές.
Χωρίς να επιβεβαιώσει ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία, ο Τραμπ δήλωσε την Τρίτη ότι ως αντάλλαγμα για τη συμφωνία, η Ουκρανία θα αποκτήσει «το δικαίωμα να συνεχίσει τον αγώνα». «Είναι πολύ γενναίοι», είπε στους δημοσιογράφους, αλλά «χωρίς τις ΗΠΑ και τα χρήματα και τον στρατιωτικό εξοπλισμό τους, αυτός ο πόλεμος θα είχε τελειώσει πολύ γρήγορα». Όταν ρωτήθηκε αν θα συνεχιστεί η παροχή εξοπλισμού και πυρομαχικών στην Ουκρανία, απάντησε: «Ίσως μέχρι να έχουμε συμφωνία με τη Ρωσία... Πρέπει να καταλήξουμε σε συμφωνία, αλλιώς θα συνεχιστεί».
Ο Τραμπ προσέθεσε ότι θα απαιτηθεί «κάποια μορφή ειρηνευτικής αποστολής» στην Ουκρανία μετά από οποιαδήποτε συμφωνία ειρήνης, αλλά αυτή πρέπει να είναι «αποδεκτή από όλους». Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «δικτάτορα» και φάνηκε να ρίχνει την ευθύνη για την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, αντί για τη Ρωσία, αφού ο Ουκρανός ηγέτης απέρριψε τις αμερικανικές απαιτήσεις για 500 δισεκατομμύρια δολάρια από τον πλούτο των μεταλλευμάτων και υποστήριξε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος ζει σε έναν «χώρο παραπληροφόρησης» που δημιούργησε η Ρωσία.
Ο Τραμπ πιέζει για την πρόσβαση στα μεταλλεύματα της Ουκρανίας σε αντάλλαγμα για την προηγούμενη στρατιωτική και άλλη βοήθεια από τις ΗΠΑ, από την πλήρη ρωσική εισβολή πριν τρία χρόνια. Ο Ζελένσκι αντέτεινε ότι η βοήθεια των ΗΠΑ δεν είχε φτάσει σε τόσο υψηλό επίπεδο, προσθέτοντας: «Δεν μπορώ να πουλήσω το κράτος μας».
Την Τρίτη, ο Τραμπ είπε ότι οι ΗΠΑ έχουν δώσει στην Ουκρανία μεταξύ 300 και 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων. «Θέλουμε να πάρουμε αυτά τα χρήματα πίσω», είπε. «Βοηθάμε τη χώρα μέσω ενός πολύ, πολύ μεγάλου προβλήματος… αλλά ο Αμερικανός φορολογούμενος πρέπει να πάρει τα χρήματά του πίσω και παραπάνω».
Η Αντιπρόεδρος της Ουκρανίας, Όλγα Στεφανίσινα, δήλωσε στην Financial Times – η οποία πρώτα ανέφερε τη συμφωνία για τα μεταλλεύματα την Τρίτη – ότι η συμφωνία είναι «μόνο μέρος της εικόνας». «Έχουμε ακούσει πολλές φορές από την αμερικανική διοίκηση ότι είναι μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου», είπε η Στεφανίσινα, η οποία έχει ηγηθεί των διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν από κάποιες από τις πιο πιεστικές τους απαιτήσεις από την πολεμική Ουκρανία και πολλές από τις λεπτομέρειες αυτής της συμφωνίας θα απαιτούν περαιτέρω διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, το προηγούμενο έχει δημιουργηθεί. Η βοήθεια των ΗΠΑ στην εποχή Τραμπ συνοδεύεται από όρους. Η βοήθεια για χάρη της βοήθειας – είτε αυτή προσφέρεται για ανθρωπιστικούς είτε για στρατηγικούς λόγους – είναι πλέον παρελθόν. Αυτό αντιπροσωπεύει μια θεμελιώδη αναδιάρθρωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία είχε διαρκέσει πάνω από 75 χρόνια, από την εποχή του Σχεδίου Μάρσαλ μέχρι τον μεταψυχροπολεμικό ιδεαλισμό και την προώθηση της «Ατζέντας Ελευθερίας» του Τζορτζ Μπους για την προώθηση της παγκόσμιας δημοκρατίας.
Η Ουκρανία είναι μόλις η αρχή. Αναμένονται να εφαρμοστούν οι αρχές του «Πρώτα η Αμερική» από τον Τραμπ και την εξωτερική του πολιτική ομάδα σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια των επόμενων τεσσάρων ετών. Η ουκρανική ιστοσελίδα Ukrainska Pravda ανέφερε ότι η συμφωνία για τα μεταλλεύματα θα υπογραφεί από τον Ουκρανό Υπουργό Εξωτερικών Αντρίι Σιμπίχα και τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Η ιστοσελίδα της οικονομίας EP ανέφερε ότι οι δύο χώρες συμφώνησαν επίσης να δημιουργήσουν έναν επενδυτικό ταμείο ανασυγκρότησης. Η Ουκρανία διαθέτει τεράστιες αποθέσεις κρίσιμων στοιχείων και μετάλλων, όπως το λίθιο και το τιτάνιο, καθώς και σημαντικά αποθέματα άνθρακα, φυσικού αερίου, πετρελαίου και ουρανίου – αποθέματα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πέρυσι, ο Ζελένσκι παρουσίασε ένα «σχέδιο νίκης» στην Ουκρανία και τους Δυτικούς συμμάχους της, το οποίο πρότεινε ότι οι ξένες εταιρείες θα μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση σε μέρος του μεταλλευτικού πλούτου της χώρας στο τέλος του πολέμου. Την Τρίτη, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι είναι ανοιχτός στο να προσφέρει στις ΗΠΑ πρόσβαση σε σπάνια μέταλλα, περιλαμβανομένων αυτών από περιοχές της Ουκρανίας που κατέχονται από τη Ρωσία.
Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της ανησυχούν ολοένα και περισσότερο για την πρόσφατη εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας, περιλαμβανομένων των διμερών τους συνομιλιών στη Σαουδική Αραβία την περασμένη εβδομάδα. Υπάρχει ανησυχία στο Κίεβο και σε όλη την Ευρώπη ότι μπορεί να αποκλειστούν από οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου και ότι το μέλλον της ασφάλειας της ηπείρου ενδέχεται να αποφασιστεί πίσω από τις πλάτες τους.
Ποια μεταλλεύματα έχει η Ουκρανία;
Εκτιμάται ότι περίπου το 5% των «κρίσιμων πρώτων υλών» του κόσμου βρίσκονται στην Ουκρανία – περιλαμβανομένων:
• 19 εκατομμυρίων τόνων αποδεδειγμένων αποθεμάτων γραφίτη, που χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων
• Το ένα τρίτο των αποθεμάτων λιθίου στην Ευρώπη, το κύριο συστατικό στις σύγχρονες μπαταρίες.
Πριν από την πλήρη ρωσική εισβολή πριν τρία χρόνια, η Ουκρανία παρήγαγε επίσης το 7% του παγκόσμιου τιτανίου, το οποίο χρησιμοποιείται στην κατασκευή αεροπλάνων και σταθμών ενέργειας.
Η ουκρανική γη περιέχει επίσης σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών, μιας ομάδας 17 στοιχείων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή όπλων, ανεμογεννητριών, ηλεκτρονικών και άλλων προϊόντων ζωτικής σημασίας για τον σύγχρονο κόσμο.
Ορισμένα μεταλλεύματα έχουν καταληφθεί από τη Ρωσία. Σύμφωνα με την υπουργό Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβυριντένκο, αποθέματα αξίας 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων παραμένουν στις περιοχές που κατέχονται από τη Ρωσία.
