Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι, ίσως, η πιο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας πολιτικής. Πρόσφατα, οι δηλώσεις του σχετικά με την πιθανότητα προσαρτήσεων ή αναθεώρησης διεθνών συμφωνιών έχουν πυροδοτήσει νέες συζητήσεις για τη γεωπολιτική στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών. Κορυφώνοντας έτσι την αγωνία για το τι μέλλει γενέσθαι στον πλανήτη μας στο Trump 2.0.
Τρία συγκεκριμένα σημεία έχουν έρθει στο προσκήνιο τις τελευταίες μέρες. Η πρόθεσή του να προσαρτήσει τον Καναδά και τη Γροιλανδία αλλά και η διεκδίκηση εκ νέου του ελέγχου από τις ΗΠΑ, της Διώρυγας του Παναμά.
Η γεωπολιτική σημασία του Καναδά
Η πρόθεση του Τραμπ να κάνει τον Καναδά την 51η πολιτεία των ΗΠΑ βασίζεται σε δύο βασικούς άξονες.
Ο Καναδάς διαθέτει μεγάλες ποσότητες φυσικών πόρων, όπως πετρέλαιο, φυσικό αέριο και πολύτιμα μέταλλα. Ο Τραμπ έχει εκφράσει πολλές φορές την επιθυμία για ενεργειακή αυτονομία των ΗΠΑ γι’ αυτό και ο Καναδάς θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε αυτό.
Η γεωγραφική θέση του Καναδά προσφέρει μια φυσική ασπίδα απέναντι σε πιθανούς εξωτερικούς εχθρούς, κυρίως από τον Αρκτικό Κύκλο. Η ενσωμάτωση του Καναδά στις ΗΠΑ θα ενίσχυε τη στρατηγική θέση των Αμερικανών.
Το «στέμμα» του Αρκτικού κύκλου
Η Γροιλανδία, με τους τεράστιους φυσικούς πόρους και την αυξανόμενη γεωστρατηγική σημασία της λόγω της κλιματικής αλλαγής, έχει απασχολήσει τον Τραμπ και κατά την πρώτη του θητεία όταν και είχε αναφερθεί στην ιδέα αγοράς της από τη Δανία.
Η τήξη των πάγων στον Αρκτικό Κύκλο ανοίγει νέες ευκαιρίες για εξόρυξη πετρελαίου, φυσικού αερίου και άλλων πολύτιμων ορυκτών.
Η Γροιλανδία φιλοξενεί ήδη αμερικανική στρατιωτική βάση. Η πλήρης κυριαρχία στην περιοχή θα επέτρεπε στις ΗΠΑ να ενισχύσουν τη θέση τους έναντι της Ρωσίας και της Κίνας στον Αρκτικό κύκλο.
Η Διώρυγα του Παναμά
Η Διώρυγα του Παναμά αποτελεί κομβικό σημείο για τη διεθνή ναυσιπλοΐα και το παγκόσμιο εμπόριο. Αν και η Αμερική παρέδωσε τον έλεγχό της στον Παναμά το 1999, ο Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι αυτή η απόφαση ήταν ένα μεγάλο λάθος.
Η Διώρυγα συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό, και η ανάκτηση του ελέγχου της θα επέτρεπε στις ΗΠΑ να ρυθμίζουν το εμπόριο σε μια από τις πιο σημαντικές θαλάσσιες οδούς του κόσμου.
Ο Παναμάς έχει ενισχύσει τη συνεργασία του με την Κίνα, επιτρέποντας κινεζικές επενδύσεις στη Διώρυγα. Ο Τραμπ θεωρεί ότι οι ΗΠΑ πρέπει να ανακτήσουν τον πλήρη έλεγχο, για να διατηρήσουν την επιρροή τους στην περιοχή και να δείξουν πως είναι οι μόνοι κυρίαρχοι στην αμερικανική ήπειρο.
Οι θέσεις του αυτές, αν και ευθυγραμμίζονται πλήρως με το δόγμα «America First», έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως η Δανία και ο Καναδάς, τις αντιμετωπίζουν ως επιθετικές και απαράδεκτες. Παράλληλα, οι διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν ότι τέτοιες κινήσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν ευρύτερες γεωπολιτικές αναταραχές.
Η στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ φέρνει στο προσκήνιο την επιστροφή των ΗΠΑ σε πολιτικές που στοχεύουν στην επέκταση της κυριαρχίας. Είτε ως πολιτικό όραμα είτε ως διπλωματικό μέσο πίεσης, αυτές οι φιλοδοξίες εγείρουν ερωτήματα για την κατεύθυνση που θέλει να δώσει στις ΗΠΑ σε μια περίοδο με όπου τα γεωπολιτικά ζητήματα ολοένα και εντείνονται.
