Η Κύπρος γιορτάζει ξανά σήμερα την ανεξαρτησία της. Το 1960 γεννήθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία η οποία σήμερα γίνεται 63 ετών. Η Κύπρος μετά από αγώνα κέρδισε την ανεξαρτησία της, αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο, κυρίαρχο κράτος και εντάχθηκε στην κοινότητα των Εθνών ως Κυπριακή Δημοκρατία. Μια Δημοκρατία η οποία πληγώθηκε πολλές φορές με αποκορύφωμα το μαύρο 1974 με το πραξικόπημα και την τουρκική στρατιωτική εισβολή που το ακολούθησε.
Από το 1974 η Τουρκία με τη βία των στρατευμάτων της κατέχει μεγάλο μέρος του νησιού διαπράττοντας εγκλήματα πολέμου παραβιάζοντας κατάφορα τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο, περιφρονώντας τις αποφάσεις της διεθνούς κοινότητας, κυρίως του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο.
Οι εορτασμοί για την 63η επέτειο της κυπριακής ανεξαρτησίας κορυφώνονται σήμερα, όπως κάθε χρόνο με τη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στη Λευκωσία.
Η 1η Οκτωβρίου του 1960 σηματοδοτεί την ανακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Κύπρου, μετά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ενάντια στους Άγγλους αποικιοκράτες, την περίοδο 1955-1959.
Ωστόσο, η 1η Οκτωβρίου δεν είναι η πραγματική ημέρα κατά την οποία έγινε πράξη η ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ημερομηνία κατά την οποία τέθηκαν σε ισχύ οι συμφωνίες εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι η 16η Αυγούστου του 1960.
Στις 11 Ιουλίου του 1963 το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο τότε αποτελείτο από επτά Ελληνοκύπριους και τρεις Τουρκοκύπριους, αποφάσισε να θεσπίσει ως επίσημη Ημέρα της Ανεξαρτησίας της Κύπρου την 1η Οκτωβρίου, έτσι ώστε να μπορεί να γιορτάζεται όπως αρμόζει, με όλες τις τιμές και στην παρουσία διεθνών διπλωματικών σωμάτων.
Οι συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου
Η υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, τον Φεβρουάριο 1959, άνοιξε τον δρόμο για την ανεξαρτησία της Κύπρου. Ωστόσο, μέχρι την επίσημη εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στις 16 Αυγούστου 1960, μεσολάβησε μια κρίσιμη μεταβατική περίοδος, κατά την οποία συγκροτήθηκε ο μηχανισμός της νεοσύστατης δημοκρατίας.
Τις αυγινές ώρες της 16ης Αυγούστου 1960 η Κύπρος έπαψε να αποτελεί βρετανική αποικία και έγινε ανεξάρτητη Δημοκρατία. Ο τελευταίος Βρετανός κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ, σε επίσημη τελετή στη Βουλή των Αντιπροσώπων, παρέδωσε την εξουσία στον πρώτο Πρόεδρο της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ και στον πρώτο της Αντιπρόεδρο Φαζίλ Κουτσιούκ.
Ο αντιαποικιακός αγώνας και το δοτό σύνταγμα
Ο κυπριακός λαός κατέκτησε την ανεξαρτησία του έπειτα από σκληρούς, μακροχρόνιους, κοινωνικοπολιτικούς, αντιαποικιακούς αγώνες ενάντια στην αποικιοκρατική δύναμη, η οποία αρνιόταν πεισματικά να παραχωρήσει στον κυπριακό λαό το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση. Κατά την περίοδο 1955-59, οι αντιαποικιακοί αγώνες πήραν και τη μορφή ένοπλου αγώνα, υπό την καθοδήγηση της ΕΟΚΑ με αίτημα την αυτοδιάθεση – Ένωση με την Ελλάδα.
Για εξυπηρέτηση των στρατηγικών της συμφερόντων η Μεγάλη Βρετανία εφάρμοσε τη γνωστή πολιτική του «διαίρει και βασίλευε», υποσκάπτοντας τις σχέσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και υποδαυλίζοντας συγκρούσεις μεταξύ τους. Στην παγίδα αυτή της διαιρετικής πολιτικής δυστυχώς έπεσαν ακραίοι, εθνικιστικοί κύκλοι και από τις δυο κοινότητες της Κύπρου.
Στο φόντο της διαιρετικής πολιτικής της Μεγάλης Βρετανίας αλλά και μέσα από τις αντιφάσεις του αντιαποικιακού αγώνα που οδηγήθηκε σε αδιέξοδα, επιβλήθηκε στο λαό μας η λύση της ανεξαρτησίας με ένα δοτό σύνταγμα, το οποίο ήταν δυσλειτουργικό και περιείχε τα σπέρματα της διαίρεσης.
Παρά τις αδυναμίες του δοτού συντάγματος και της ανεξαρτησίας υπό κηδεμονία, που παραχωρούσαν οι συμφωνίες Ζυρίχης- Λονδίνου, η ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελεί μια μεγάλη ιστορική κατάκτηση που δημιουργούσε βάσιμες προσδοκίες για τη διάνοιξη προοπτικών προόδου της Κύπρου και του λαού της.
Η υπό όρους ανεξαρτησία, έτσι όπως επιβλήθηκε εκβιαστικά και ερήμην της θέλησης του κυπριακού λαού, επισώρευσε από την αρχή μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα του κυπριακού κράτους. Οι συνωμοσίες και οι σχεδιασμοί ξένων κέντρων εξουσίας σε βάρος της Κύπρου συνεχίστηκαν.
Οι δικοινοτικές συγκρούσεις
Το χειρότερο από όλα, όμως, ήταν το γεγονός ότι κύκλοι και στις δύο κοινότητες αισθάνονταν ότι η ανεξαρτησία δεν εκπλήρωνε τους πόθους και τα οράματά τους: την ένωση με την Ελλάδα για τους Ελληνοκύπριους, τη διχοτόμηση του νησιού για τους Τουρκοκύπριους. Οι κύκλοι αυτοί άρχισαν να δρουν διαλυτικά σε βάρος του κυπριακού κράτους με αποτέλεσμα η έλλειψη εμπιστοσύνης και η καχυποψία που αναπτύχθηκαν ανάμεσα στις δύο κοινότητες από τις πρώτες διακοινοτικές συγκρούσεις του 1958, να ενταθούν. Οι διακοινοτικές ταραχές του 1963-64 και του 1967 που ακολούθησαν, ήταν το προοίμιο της τραγωδίας του 1974 που έζησε η Κύπρος.
Με τις συγκρούσεις του 1963-64, η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία επέβαλαν την αποχώρηση της τουρκοκυπριακής κοινότητας από την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη διοίκηση του κράτους, καθώς και τον εγκλεισμό μεγάλου αριθμού Τουρκοκυπρίων σε θύλακες. Αυτή η εξέλιξη αποτέλεσε τον πρώτο πληθυσμιακό διαχωρισμό του λαού μας.
Το δίδυμο έγκλημα: Πραξικόπημα-Εισβολή
Το εγκληματικό και προδοτικό πραξικόπημα ενάντια στον νόμιμο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, στις 15 Ιουλίου 1974, έδωσε το από πολλού αναζητούμενο πρόσχημα στην Τουρκία να εισβάλει στην Κύπρο για να υλοποιήσει τα διχοτομικά της σχέδια.
Η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, στις 20 Ιουλίου 1974, αποτελεί την πιο μαύρη και τραγική σελίδα στην πολυτάραχη ιστορία της Κύπρου. Το πλήγμα ήταν βαρύ και ο ανθρώπινος πόνος απερίγραπτος: 37%, περίπου, του κυπριακού εδάφους καταλαμβάνεται από τα τουρκικά στρατεύματα, το ένα τρίτο περίπου του πληθυσμού εκδιώκεται από τα σπίτια και τις περιουσίες του και προσφυγοποιείται στον ίδιο τον τόπο του. Χιλιάδες οι νεκροί ενώ εκατοντάδες οικογένειες περιμένουν ακόμα τη διακρίβωση της τύχης αγαπημένων τους προσώπων που χάθηκαν στον πόλεμο.
Η οικονομική καταστροφή στο κατεχόμενο τμήμα, που ήταν και το πιο αναπτυγμένο στο νησί, ήταν ολοκληρωτική και ανάγκασε χιλιάδες εκτοπισμένους να ξαναρχίσουν τη ζωή τους από το μηδέν. Η Τουρκία μετέφερε από την Ανατολία περισσότερους από 160.000 Τούρκους εποίκους στο πλαίσιο ενός οργανωμένου σχεδίου δημογραφικής αλλαγής της Κύπρου και νόθευσης της θέλησης των Τουρκοκυπρίων, τους οποίους μεταχειρίζεται ως εργαλείο στα επεκτατικά της σχέδια.
Ωστόσο, παρά την τόσο μεγάλη, τραγική ανατροπή της πορείας του, ο κυπριακός λαός όχι μόνο κατόρθωσε να επιβιώσει αλλά κατάφερε να ανακάμψει, ατενίζοντας το μέλλον με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Παρά την ασύλληπτη καταστροφή που επέφερε η τουρκική εισβολή και ημικατοχή, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει να επιδείξει σημαντικά επιτεύγματα σε όλους τους τομείς. Χάρη στην εργατικότητά του, ο κυπριακός λαός κατάφερε να ανασυγκροτηθεί οικονομικά, πετυχαίνοντας ένα αξιοσημείωτο επίπεδο ανάπτυξης και ευημερίας. Στον πολιτικό τομέα πέτυχε να εμπεδώσει ένα δημοκρατικό, πλουραλιστικό σύστημα, που το χαρακτηρίζει ο δημοκρατικός διάλογος.
Όλα αυτά τα χρόνια μετά την ανεξαρτησία, η ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους, ήταν ο θώρακας και η ασπίδα για την επιβίωση του λαού μας. Από την αρχή της ανεξαρτησίας της η Κύπρος έγινε ισότιμο μέλος της διεθνούς κοινότητας, με κύρος πολλές φορές δυσανάλογα μεγάλο του μικρού της μεγέθους. Δραστήριο μέλος της Κοινοπολιτείας και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η Κύπρος δεν άργησε να πάρει τη φυσιολογική της θέση στο Συμβούλιο της Ευρώπης, υποδηλώνοντας την ευρωπαϊκή της ταυτότητα και προσανατολισμό. Εξάλλου, η Κύπρος έγινε μέλος του Κινήματος των Αδεσμεύτων, διαδραματίζοντας ηγετικό ρόλο. Από εκεί άντλησε υποστήριξη και αλληλεγγύη. Η Κυπριακή Δημοκρατία, με την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την 1η Μαΐου 2004, είναι ισότιμο μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας. Εξακολουθεί ωστόσο να παραμένει διαιρεμένη με τα εδάφη της να κατέχονται βίαια από τον τουρκικό στρατό.
