Συγκεκριμένα βήματα ανακίνησης του ανθρωπιστικού ζητήματος των αγνοουμένων επιχειρεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ρίχνοντας στο τραπέζι την πρόταση του Αχιλλέα Δημητριάδη για σύσταση «Επιτροπής Αλήθειας». Η δημόσια αναφορά του Προέδρου ενώπιον του κατοχικού ηγέτη κατά την πρόσφατη κοινή παρουσία τους στην ΔΕΑ, δείχνει αφενός τις σαφείς προθέσεις, αφετέρου θέτει και την άλλη πλευρά ενώπιον των ευθυνών της.
Στη σφαίρα της δημόσιας συζήτησης από τις 28 Ιουλίου (ημερομηνία κατάθεσης της πρότασης) κυριαρχούν δύο ερωτήματα: Τι ακριβώς είναι η αυτή η Επιτροπή Αλήθειας, αλλά και το ποια θα είναι ενδεχομένως η κατάληξη της πρωτοβουλίας Χριστοδουλίδη. Δηλαδή, το πρακτικό, αλλά και το πολιτικό σκέλος της πρότασης που αποσκοπεί στον ουσιαστικό επαναπροσδιορισμό της διαδικασίας για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων.
Παρόλο που, η πρόταση του Προέδρου είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Ant1live, η δική μας πλευρά φαίνεται διατεθειμένη να την προωθήσει δυναμικά, επεξεργαζόμενη ήδη σενάρια για να λάβει η Επιτροπή Αληθείας, συγκεκριμένη μορφή. Και παρόλο που ο κατοχικός ηγέτης δεν εκφράστηκε την ώρα που κατέθετε την πρόταση ο Νίκος Χριστοδουλίδης, αυτό δεν ερμηνεύεται από τη δική μας πλευρά, ως de facto απόρριψη.
Δημοσίως, το μόνο που έχει γίνει γνωστό για την Επιτροπή Αληθείας, είναι ότι δεν θα υποκαταστήσει την ΔΕΑ, αλλά θα λειτουργεί σαν ένα νέο Σώμα, με δικά του μέλη και ρόλο. Αποστολή της Επιτροπής θα είναι , να λαμβάνει τέτοιες μαρτυρίες, που θα βοηθήσουν την ΔΕΑ να εκπληρώνει τον στόχο της. Δηλαδή τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης «επενδύει» στην ιδιαίτερη σχέση που έχει ο Τατάρ με την ΔΕΑ, καθώς ο πατέρας του διετέλεσε μέλος της Επιτροπής για 21 χρόνια, ενώ και με βάση το λεκτικό του κοινού ανακοινωθέντος, το ζήτημα των αγνοουμένων είναι καθαρά ανθρωπιστικό και δεν πρέπει να θεωρείται ως ευρύτερο κομμάτι της πολιτικής διευθέτησης του Κυπριακού.
Εν αναμονή των αντιδράσεων
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε την συγκεκριμένη εισήγηση, αναμένοντας πλέον αντιδράσεις, τόσο από πλευράς Ερσίν Τατάρ, όσο και από το Γραφείο Καλών Υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο έχει και το τρίτο μέλος της στην Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων.
Ο Πρόεδρος δεν αποκλείεται μάλιστα να επαναφέρει το θέμα στον κατοχικό ηγέτη κατά την όποια επόμενη συνάντηση τους, αν μέχρι τότε δεν υπάρξει ανταπόκριση.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν μάλιστα, πως ο Πρόεδρος δεν αποκλείει να έχουν και οι ίδιοι οι ηγέτες απευθείας συνδρομή στο ποια μορφή θα αποκτήσει η Επιτροπή Αλήθειας, τόσο ως προς την σύνθεση, όσο και τους όρους εντολής της.
Η πρόταση Δημητριάδη
Την πρόταση για σύσταση «Επιτροπής Αλήθειας» για την Κύπρο στο μοντέλο της Νότιας Αφρικής του Νέλσον Μαντέλα, επανέφερε κατά την προεκλογική περίοδο, ο τότε υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Αχιλλέας Δημητριάδης.
Η αρχική πρόταση έγινε το 2021 στον απόηχο της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στην υπόθεση του Χριστοφή Βασιλείου Ππασιά.
Στην απόφαση του το ΕΔΑΔ, καλούσε το κυπριακό κράτος να πληρώσει σχεδόν €60.000 στους συγγενείς ως ηθική βλάβη, μαζί με τα έξοδα. Ο Ππασιάς θεωρούνταν για δεκαετίες αγνοούμενος, ενώ στην πραγματικότητα είχε σκοτωθεί κατά την τουρκική εισβολή του 1974 και η σορός του ενταφιάστηκε από όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Λακατάμιας.
Το τρίπτυχο της πρότασης Δημητριάδη, εστιάζει στο: «Αλήθεια, Μεταμέλεια, Αμνηστία». Δηλαδή, όσοι επιθυμούν, να πηγαίνουν στην Επιτροπή, να εκφράζουν μετάνοια, να παρέχουν πληροφορίες και σε αντάλλαγμα να εξασφαλίζουν ασυλία από δίωξη.
Αναφορικά με το σκέλος της ασυλίας, όπως πληροφορείται το Ant1live, η εισήγηση Χριστοδουλίδη είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο, και δεν έχει υπεισέλθει σε επιμέρους λεπτομερειών.
