Παράλειψη ή και αμέλεια επί μακρό χρονικό διάστημα των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών ως αρμόδια υπηρεσία, να προβούν σε όλα τα απαραίτητα διαβήματα και τις δέουσες ενέργειες προς εξέταση καταγγελιών και λήψη μέτρων σε σχέση με το ζήτημα της ανεξέλεγκτης εισαγωγής σκύλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, το οποίο έθεσε ενώπιον τους η Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Φιλοζωικών Οργανώσεων Κύπρου, διαπιστώνει σε έκθεση της η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη.
Όπως τονίζει στην έκθεση του το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως, η εν λόγω παράλειψη συγκρούεται με την υποχρέωση της διοίκησης να δρα εντός εύλογου χρόνου, ώστε η παρέμβασή της να είναι έγκαιρη και αποτελεσματική και να αποτρέπει τη δημιουργία ή την εμπέδωση παράνομων καταστάσεων. Υπογραμμίζεται δε παράλληλα ότι η Δημόσια Υπηρεσία δεν έχει ευχέρεια, αλλά υποχρέωση, προς δράση και προς άσκηση των αρμοδιοτήτων της, για τον σκοπό της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος.
Παράλληλα η Επίτροπος Διοικήσεως εισηγείται προς τον Διευθυντή Κτηνιατρικών Υπηρεσιών όπως, σε συνεννόηση με το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΥΓΑΑΠ), προβούν, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, σε ενδελεχή διερεύνηση των καταγγελιών σε σχέση με το ζήτημα των ανεξέλεγκτων εισαγωγών ζώων συντροφιάς στη Δημοκρατία, και όπως λάβουν τα αναγκαία και κατάλληλα μέτρα προς αντιμετώπισή του, κρατώντας ενήμερη την Ομοσπονδία Φιλοζωικών Οργανώσεων Κύπρου «Φωνή για τα Ζώα της Κύπρου».
Το παράπονο και η σχετική αλληλογραφία
Μέσω επιστολή η Πρόεδρος της Ομοσπονδίας, υπέβαλε στις 1/10/23, παράπονο εναντίον των Κτηνιατρικών υπηρεσιών για παράληψη να επιβληθούν καταγγελίας, καθώς και καθυστέρηση στη λήψης σχετικής απόφασης. Παράλληλα κατήγγειλε τον τρόπο και το ύφος της απαντητικής επιστολής ως απαξιωτικό και προσβλητικό.
Στις 7/3/22, είχε σταλεί επιστολή στο Υπουργείο Γεωργίας, για το ζήτημα της ανεξέλεγκτης εισαγωγής σκύλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, ζητώντας όπως δοθούν οδηγίες προς τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες για να προσκομίσουν στο Υπουργείο, στοιχεία που αφορούν στις ημερήσιες εισαγωγές ζώων από τον αερολιμένα Λάρνακας, όπως αυτές καταγράφονται από το Τμήμα Τελωνείων.
Το Υπουργείο διαβίβασε την επιστολή στις κτηνιατρικές υπηρεσίες για μελέτη, ενώ όπως σημείωσε, εαν προέκυπτε ανάγκη, θα συγκαλείτο σύσκεψη για λήψη μέτρων.
Με νέα επιστολή της η Πρόεδρος της Ομοσπονδίας, στις 1/3/23, αποτάθηκε στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, ζητώντας ενημέρωση για το κατά πόσο πραγματοποιήθηκε ή επρόκειτο να πραγματοποιηθεί συνάντηση με το Τμήμα Τελωνείων με σκοπό την αναθεώρηση ή/και καθορισμό των μεταξύ τους πρωτόκολλων σε σχέση με τον έλεγχο των σημείων εισόδου της Δημοκρατίας. Σχετική ήταν και η επιστολή της, ημερομηνίας 06/07/2023, προς το ΥΓΑΑΠ.
Στις 31/8/23, σε απαντητική επιστολή προς την παραπονούμενη - που αποτελεί και το αντικείμενο του παραπόνου-, οι κτηνιατρικές υπηρεσίες απέρριψαν ως αβάσιμο τον ισχυρισμό περί δοθεισών οδηγιών του Υπουργείου για συνάντηση με το Τμήμα Τελωνείων. Χαρακτήρισε δε «αχρείαστες τις οδηγίες ή και την καθοδήγηση του Υπουργείου προς τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες σε θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των τελευταίων, λόγω του ότι, όπως υποστήριξε, «το προσωπικό του ΥΓΑΑΠ δεν είναι επιστημονικά αρμόδιο στην Κτηνιατρική και κατάλληλα καταρτισμένο ως προς το ποιας διαχείρισης επιβάλλεται και προβλέπεται να τύχουν από κτηνιατρικής άποψης τα θέματα αρμοδιότητας της Υπηρεσίας». Παράλληλα μίλησε για «αχρείαστη γραφειοκρατία, καθυστέρηση στον χειρισμό και σύγχυση αρμοδιοτήτων», τοο να απευθύνεται η παραπονούμενη στο Υπουργείο για θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των Κτηνιατρικών. Τέλος ανέφερε ότι τα όσα τέθηκαν υπόψη από την παραπονούμενη τυγχάνουν χειρσιμού.
Με επιστολή του, ημερομηνίας 9/10/23, προς τον Διευθυντή των Κτηνιατρικών και κοινοποίηση προς το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως, παρενέβει ο Υπουργός Γεωργίας, αναφέροντας ότι με επιστολή του στις 22/11/22 προς τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, το Υπουργείο είχε δώσει οδηγίες για χειρισμό του θέματος σε σχέση με τις διαδικασίες των κτηνιατρικών και τελωνειακών ελέγχων στα σημεία εισόδου και τις άδειες για εισαγωγές ζώων συντροφιάς. Ως εκ τούτου τα όσα αναφέρονται στην επιστολή των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών προς την παραπονούμενη περί μη δοθεισών οδηγιών για το συγκεκριμένο θέμα, δεν ευσταθούν, ότι το ύφος και το περιεχόμενο της επιστολής προς την παραπονούμενη χαρακτηρίζεται ως απαράδεκτο, και πως ο συντονισμός και η συνεργασία του Υπουργείου με τα τμήματά του είναι απαραίτητα για την υλοποίηση των στρατηγικών τους στόχων.
Η θέση των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών
Σε απαντητική του επιστολή προς το Γραφείο της Επιτρόπου ημερομηνίας 19/01/2024, ο Διευθυντής Κτηνιατρικών Υπηρεσιών διαβίβασε τις θέσεις του επί του θέματος, οι οποίες συνοψίζονται ως εξής:
Aπέρριψε τον ισχυρισμό περί απαξιωτικού και ειρωνικού ύφους του ιδίου προς το πρόσωπο και την ιδιότητα της παραπονούμενης, χαρακτηρίζοντας τις θέσεις της υποκειμενικές εικασίες, ενώ σημείωσε ότι η παραπονούμενη είναι αρνητικά προκατειλημμένη απέναντι στον ίδιο. Ανέφερε, δε, ότι η παραπονούμενη, ενώ γνωρίζει ότι το εν λόγω ζήτημα εμπίπτει στις αρμοδιότητες των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, εντούτοις απευθύνθηκε στο ΥΓΑΑΠ, προκαλώντας αχρείαστη καθυστέρηση.
Η καθυστέρηση απάντησης δεν οφειλόταν σε οποιονδήποτε λόγο, παρά μόνο στο γεγονός ότι, κατά την ανασκόπηση των εκκρεμοτήτων της υπηρεσιακής αλληλογραφίας, διαπιστώθηκε πως η συγκεκριμένη επιστολή δεν είχε προωθηθεί για χειρισμό. Διευκρίνισε, δε, ότι, στις 28/11/2022, όταν αρχικώς το ΥΓΑΑΠ ζήτησε από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες να εξετάσουν την αποτελεσματικότητα των κτηνιατρικών και τελωνειακών ελέγχων στα σημεία εισόδου και των διαδικασιών που διέπουν τις άδειες για τις εισαγωγές ζώων ως ζώα συντροφιάς ή για εμπορικούς σκοπούς, ο ίδιος βρισκόταν σε διαθεσιμότητα, και όταν επανήλθε στα καθήκοντά του, δεν ενημερώθηκε για το εν λόγω ζήτημα.
Επιπλέον, ανέφερε ότι, στην επιστολή του, το ΥΠΑΑΓ δεν κάνει λόγο για διευθέτηση συνάντησης των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών με το Τμήμα Τελωνείων, και ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός της παραπονούμενης περί αμφισβήτησης της θέσης του Υπουργού από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες δεν ευσταθεί.
Σε σχέση με την ουσία του ζητήματος που εγείρει η παραπονούμενη, ο Διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών επισήμανε ότι το θέμα σχετίζεται με το άρθρο 5 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 576/2013, το οποίο επιτρέπει την υπό συγκεκριμένους όρους, διακίνηση σε κάθε μετακίνηση, μέχρι πέντε ζώων συντροφιάς, τονίζοντας ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι γνωστό ότι η διάταξη αυτή εγείρει θέματα κατάχρησής της, και για το λόγο αυτό προγραμματίζεται επαναξιολόγησή της. Σε εθνικό επίπεδο, ο Διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών ζήτησε τη διερεύνηση του θέματος από συνεργάτες του ανά επαρχία.
Διαπιστώσεις- Συμπεράσματα
Στην έκθεση του το Γραφείο της Επιτρόπου σημειώνει πως από τα στοιχεία που τέθηκαν υπόψην του, προκύπτει, συγκεκριμένα, ότι, στις αρχές του 2022, η παραπονούμενη αποτάθηκε στο αρμόδιο Υπουργείο, το οποίο προώθησε το θέμα στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, ζητώντας τη μελέτη του ζητήματος και την προώθηση συγκεκριμένων μέτρων, κάτι που δεν έχει γίνει έως σήμερα.
Διαπιστώνεται, παράλληλα, ότι αν και το εν λόγω ζήτημα ήταν εις γνώση των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, ακόμη και πριν την υποβολή της καταγγελίας της παραπονούμενης, και παρόλες τις σχετικές γραπτές οδηγίες που δόθηκαν από το ΥΓΑΑΠ, ημερομηνίας 09/05/2022 (υπό τη μορφή κοινοποίησης) και 28/11/2022, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες παρέλειψαν ή/ και αμέλησαν επί μακρό χρονικό διάστημα, ως αρμόδια υπηρεσία, να προβούν σε όλα τα απαραίτητα διαβήματα και τις δέουσες ενέργειες προς εξέταση των καταγγελιών και λήψη μέτρων.
Το Γραφείο της Επιτρόπου τονίζει πως η εν λόγω παράλειψη συγκρούεται με την υποχρέωση της διοίκησης να δρα εντός εύλογου χρόνου, ώστε η παρέμβασή της να είναι έγκαιρη και αποτελεσματική και να αποτρέπει τη δημιουργία ή την εμπέδωση παράνομων καταστάσεων, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι η Δημόσια Υπηρεσία δεν έχει ευχέρεια, αλλά υποχρέωση, προς δράση και προς άσκηση των αρμοδιοτήτων της, για τον σκοπό της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος.
Συναφώς, επισημαίνεται, ότι το κράτος και η διοίκηση διέπονται από την αρχή της ενότητας και πως η διοικητική λειτουργία, η οποία αφορά στην καθημερινή διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων, θεωρείται μέρος της εκτελεστικής λειτουργίας του κράτους, και πως δεν νοείται, συνεπώς, τυχόν διαφωνίες που υπάρχουν ανάμεσα σε Υπουργεία και σε τμήματα ή υπηρεσίες τους να λαμβάνουν τη μορφή συγκρούσεων ή αντιφατικών αποφάσεων έναντι των πολιτών ή να οδηγούν σε αθέτηση δεσμεύσεων που έχουν δοθεί στους πολίτες.
Εν προκειμένω, σημειώνεται πως από την αλληλογραφία που τέθηκε υπόψη του Γραφείου, δημιουργείται η εντύπωση πως ΥΓΑΑΠ και Κτηνιατρικές Υπηρεσίες δεν βρίσκονταν σε ευθυγράμμιση ως προς τις αποφάσεις και τις ενέργειες τους, ενώ περαιτέρω οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες αμφισβήτησαν την αρμοδιότητα του εν λόγω Υπουργείου.
