Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, αξίωσε χθες Τρίτη το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν να ακυρώσει τις απαγορεύσεις να εργάζονται και να σπουδάζουν τις οποίες επέβαλε στις γυναίκες και στα κορίτσια, χαρακτηρίζοντάς τις «αδικαιολόγητες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Πριν από τον κ. Γκουτέρες, ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, υπογράμμισε επίσης πως οι Ταλιμπάν είναι απαραίτητο να προχωρήσουν στην άρση αυτών των «αδιανόητων περιορισμών» και προειδοποίησε εναντίον των «φρικτών συνεπειών» τους για «όλο τον αφγανικό λαό».
Τα 15 κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη εξέφρασαν εξάλλου τη «βαθιά ανησυχία» τους για τις αποφάσεις της de facto κυβέρνησης στην Καμπούλ να τερματίσει την πρόσβαση των γυναικών στα πανεπιστήμια και να τους απαγορεύσει να εργάζονται σε ΜΚΟ. Οι περιορισμοί που επέβαλαν οι Ταλιμπάν στην παιδεία και στην εργασία των κοριτσιών και των γυναικών «είναι αδικαιολόγητες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρέπει να ανακληθούν», τόνισε ο κ. Γκουτέρες μέσω Twitter.
Ο Γενικός Γραμματέας πρόσθεσε πως «οι ενέργειες για τον αποκλεισμό και τη φίμωση των γυναικών και των κοριτσιών συνεχίζουν να προκαλούν τεράστια δεινά και μεγάλα πισωγυρίσματα για (...) τον αφγανικό λαό». «Καμιά χώρα δεν μπορεί να αναπτυχθεί —να επιβιώσει καν— κοινωνικά και οικονομικά όταν ο μισός πληθυσμός της τίθεται υπό αποκλεισμό», υπογράμμιζε νωρίτερα ο κ. Τουρκ σε δελτίο Τύπου που δόθηκε στη δημοσιότητα από τις υπηρεσίες του στη Γενεύη.
Οι Ταλιμπάν, που ανέκτησαν την εξουσία στην Καμπούλ τον Αύγουστο του 2021 αλλά η de facto κυβέρνηση των οποίων δεν αναγνωρίζεται από καμιά χώρα στον κόσμο, απαγόρευσαν μέσα σε μερικές ημέρες στις γυναίκες και στα κορίτσια να συνεχίσουν τις σπουδές τους στα πανεπιστήμια και να εργάζονται σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, εγχώριες και διεθνείς.
Πολλές ΜΚΟ εξαρτώνται απόλυτα από τις εργαζόμενές τους, δεν είναι σε θέση να λειτουργήσουν χωρίς αυτές. Τη Δευτέρα, κάπου έξι οργανώσεις ανακοίνωσαν πως αναστέλλουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας, καθώς οι Ταλιμπάν απειλούσαν να ακυρώσουν τις άδειες που τους έχουν δώσει αν δεν τηρούσαν την απαγόρευση.
«Η απαγόρευση θα επιδεινώσει σημαντικά, αν δεν καταστρέψει ολοσχερώς, τη δυνατότητα αυτών των ΜΚΟ να προσφέρουν απαραίτητες υπηρεσίες, από τις οποίες εξαρτώνται τόσοι ευάλωτοι Αφγανοί», προειδοποίησε ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Ο μισός και πλέον πληθυσμός του Αφγανιστάν —περίπου 24 εκατ. άνθρωποι— εξαρτάται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο από την ανθρωπιστική βοήθεια.
Εξάλλου, μόνη, κρατώντας υψωμένο το πλακάτ με το οποίο διεκδικούσε το δικαίωμα των γυναικών να μορφώνονται στο Αφγανιστάν, η δεκαοκτάχρονη Μάρουα αψήφησε την Κυριακή τους πάνοπλους Ταλιμπάν στην Καμπούλ.
«Για πρώτη φορά στη ζωή μου ένιωσα τόσο περήφανη, τόσο δυνατή, διότι ύψωσα το ανάστημά μου εναντίον τους και διεκδίκησα ένα δικαίωμα που μας έχει δώσει ο Θεός», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η νεαρή, που δεν θέλησε να δώσει το επώνυμό της. Ορισμένες ομάδες γυναικών οργάνωσαν σποραδικές διαδηλώσεις εναντίον της απαγόρευσης, που οι αρχές διέλυσαν γρήγορα. Η Μάρουα όμως αποφάσισε να διαδηλώσει μόνη της. Την Κυριακή, πήγε μπροστά στο πανεπιστήμιο της Καμπούλ, το μεγαλύτερο της χώρας. Για περίπου δέκα λεπτά, η Μάρουα, με την αδελφή της να τραβάει βίντεο από αυτοκίνητο, στάθηκε με θάρρος μπροστά στους φρουρούς των Ταλιμπάν που φύλασσαν την πύλη. Σιωπηλή, κράταγε ψηλά το πλακάτ στο οποίο είχε γράψει «Ίκρα» («διαβάζω»), δείχνει το βίντεο. Οι Ταλιμπάν «με προσέβαλαν, αλλά παρέμεινα ήρεμη», είπε η Μάρουα.
Οι διαδηλώσεις γυναικών είναι ολοένα πιο σπάνιες στο Αφγανιστάν αφότου ανέκτησαν την εξουσία οι φονταμενταλιστές σουνίτες τον Αύγουστο του 2021. Οι συμμετέχουσες συχνά συλλαμβάνονται και υφίστανται βίαιη μεταχείριση. Μερικές ημέρες μετά την απαγόρευση στις γυναίκες να σπουδάζουν στα πανεπιστήμια, οι αρχές διέταξαν επίσης οι ΜΚΟ να μην απασχολούν γυναίκες. Οι Ταλιμπάν εξήγησαν ότι οι απαγορεύσεις επιβλήθηκαν επειδή οι γυναίκες δεν τηρούσαν τον αυστηρό ενδυματολογικό κώδικα που προβλέπουν για αυτές όταν εμφανίζονται δημόσια. Οι γυναίκες στο Αφγανιστάν είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν το πρόσωπο και ολόκληρο το σώμα. Σ
Σε δεκαέξι μήνες, οι Ταλιμπάν απαγόρευσαν επίσης στις έφηβες να πηγαίνουν στα δευτεροβάθμια σχολεία και απέκλεισαν τις γυναίκες από πολλές θέσεις απασχόλησης στον δημόσιο τομέα. Ακόμη, τους απαγόρευσαν να πηγαίνουν σε πάρκα, γυμναστήρια, δημόσια λουτρά. Για τη Μάρουα, η οποία ονειρεύεται να γίνει ζωγράφος, το να ζει στο Αφγανιστάν σήμερα είναι σαν να ζει σε φυλακή.
