Ο Αύγουστος είναι ταυτισμένος μαζί Της. Με τη Μεγαλόχαρη, αλλά και με το νησί Της. Τα καράβια διασχίζουν τα κύματα του Αιγαίου κάθε λεπτό, μέρα και νύχτα τον Αύγουστο, με προορισμό τις βόρειες Κυκλάδες. Από τον Πειραιά στάση στη Σύρο. Και από τη Ραφήνα στάση στην Άνδρο. Και φτάνοντας στον δεύτερο σταθμό, το λιμάνι της Τήνου, πρώτη η Μεγαλόχαρη σε υποδέχεται από τον μεγαλοπρεπή, ολόλαμπρο και φωτισμένο τη νύχτα Ναό Της, που δεσπόζει πάνω από τη Χώρα.
Ανηφορικός και πλακόστρωτος ο δρόμος που οδηγεί από το λιμάνι προς την Παναγιά. Στη δεξιά πλευρά στρωμένο χαλί, σ’ ένα στενό μονοπάτι, για τους προσκυνητές που φτάνουν με τα τάματά τους. Εκπληρώνουν το πρώτο σκαρφαλώνοντας ως την εκκλησιά με τα γόνατα. Τους συναντάς όλο τον χρόνο αραιά. Σε ουρές, όμως, τις μέρες και νύχτες του Αυγούστου. Ανθρώπους κάθε ηλικίας, με πληγές στα γόνατα, αλλά και με ένα πείσμα ζυμωμένο με την βαθιά τους πίστη, που τους οδηγεί στη Χάρη Της με λαμπάδες και αργυρά εικονίσματα.
Ταυτισμένη με τη Μεγαλόχαρη είναι η Τήνος, και τα θρησκευτικά στοιχεία σφραγίζουν την ταυτότητα του νησιού από τις 30 Ιανουαρίου 1823. Τότε που η Οσία Πελαγία οραματίστηκε το σημείο όπου εντοπίστηκε η θαυματουργή εικόνα Της, ενώ μόναζε στο σπήλαιό Της που είναι σήμερα μοναστήρι, η Μονή Κεχροβουνίου ή της Κυρίας των Αγγέλων, ένα απο τα σημαντικότερα μοναστήρια του ελλαδικού χώρου.
Ο ιερός ναός της Παναγίας της Ευαγγελίστριας, με την πολύτιμη εικόνα, φέρει την υπογραφή του Σμυρνιού αρχιτέκτονα Ευστράτιου Εμανουήλ Καλονάρη. Στην πραγματικότητα αποτελεί ολόκληρο συγκρότημα, φτιαγμένο από τόνους μαρμάρου, που μεταφέρθηκε από τον αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, την οποία συναντά κανείς στα δεξιά της Τήνου, όταν αντικρύζει το Αιγαίο από το λιμάνι. Ολοκληρώθηκε το 1880, και οι ντόπιοι καυχόνται πως αποτελεί τα πρώτο μεγάλο αρχιτεκτονικό έργο του νεοσύστατου, τότε, ελληνικού κράτους.
Νησί του Αιόλου στο Αιγαίο είναι το προσωνύμιο της Τήνου στους τουριστικούς χάρτες, από τους δυνατούς βοριάδες της. Υδρούσσα την έλεγε ο Αριστοτέλης, για τις άφθονες πηγές νερού, αλλά και τα δέντρα που καλύπτουν τα 197 τετραγωνικά χιλιόμετρα της έκτασής της, καθώς αποτελεί το τρίτο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων, μετά τη Νάξο και την Άνδρο. Ο μύθος θέλει τον Ποσειδώνα να έστειλε στην Τήνο ένα σμήνος από πελαργούς, για να απαλλάξει τους κατοίκους από τα πολλά φίδια που το είχαν κατακλύσει. Και οι κάτοικοι τίμησαν τον Θεό της Θάλασσας, και τη μυθική σύζυγό του Αμφιτρίτη, οικοδομώντας ένα ναό, που βρίσκεται στα Κιόνια, μια από τις πλέον διάσημες και μεγαλύτερες αμμώδεις παραλίες του νησιού, μόλις τρία χιλιόμετρα δυτικά της Χώρας.
41 παραλίες διαθέτει η Τήνος. Η μια με πιο ένθερμες περιγραφές από την άλλη. Από τον Άγιο Ρωμανό και τα Καλύβια, στο Βαθύ και τον Άσπρο Γυαλό, από την κοσμοπολίτικη Κολυμπήθρα στην παρθένα Απηγανιά, και από την Παχιά Άμμο στον Άγιο Ρωμανό και τον άγονο Άγιο Πέτρο. Όσο για τα Κιόνια, βεβαιωθείτε πως τη μέρα που θα επισκεφθείτε την παραλία για μπάνιο δεν θα φυσούν οι ισχυροί βοριάδες της Τήνου, γιατί μόνο το κομμάτι με τα βράχια είναι απάνεμο.
Θαύματα της Μεγαλόχαρης, θαύματα της φύσης, αλλά και θαύματα από μάρμαρο έχει να επιδείξει η Τήνος, που παρουσιάζεται ως ένα υπαίθριο μουσείο παραδοσιακής μαρμαρογλυπτικής. Ήδη από την αρχαιότητα ευδοκίμησε στο νησί η μαρμαροτεχνία, εξαιτίας της αφθονίας στο ξακουστό λευκό και πράσινο μάρμαρο Τήνου, από το οποίο είναι φτιαγμένο και το μέγαρο της Βουλής των Ελλήνων, στην πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα. Στην Τήνο διάλεξε ο σημαντικότερος γλύπτης της αρχαιότητας, ο Φειδίας, για να διδάξει τα μυστικά της τέχνης του. Ενώ από τους μαστόρους της, ξεχωρίζουν οι πιο διάσημοι γλύπτες της Ελλάδας, όπως ο Γιαννούλης Χαλεπάς (Κοιμωμένη στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών), ο Δημήτριος Φιλιππότης (Ξυλοθραύστης και Μικρός Ψαράς στο Ζάππειο) και ο Λάζαρος Σώχος (έφιππος Κολοκοτρώνης μπροστά στην Παλαιά Βουλή στη λεωφόρο Σταδίου).
Ταυτισμένος με το μάρμαρο και τους μαστόρους του ο μεγαλύτερος οικισμός της Τήνου, ο Πύργος, άριστο δείγμα κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής και ένα υπαίθριο μουσείο λαϊκής τέχνης. Αριστοτεχνικές κρήνες, υπέρθυρα και περίθυρα, ανάγλυφες διακοσμήσεις, καθώς και το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών, δίπλα στο ιστορικό διατηρητέο Σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά. Το ίδιο και το ολόλευκο, δίπλα στο γαλάζιο του Αιγαίου, μαρμάρινο χωριό Υστέρνια, χτισμένο στην πλαγιά του λόφου Μεροβίγλια, με τα δυώροφα αρχοντικά και τον Μαρμαροστρωμένο, το χωρίς σκαλοπάτια μονοπάτι που οδηγεί στον ομώνυμο όρμο, από όπου μπορεί κανείς να θαυμάσει τα πιο όμορφα ηλιοβασιλέματα του πελάγους.
Ως Φιδούσσα συστήνουν, πάντως, το νησί οι παλιοί κάτοικοι του, από το πλήθος των φίδων, των κέδρων που ευδοκιμούν μόνο στην Τήνο. Φίδους συναντά, ωστόσο, πλέον κανείς μόνο στον Πανόρμο. Ο Πανόρμος, το ιστορικό, παραθαλάσσιο χωριό, το μεγαλύτερο της Τήνου, επίνειο του Πύργου. Το ανακαλύπτεις αφού πρώτα ανηφορίσεις τον Τσικνιά, το μεγάλο βουνό στα βορειοανατολικά του νησιού. Διαθέτει ένα μοναδικό φυσικό λιμάνι, την βραχονησίδα Πλανήτης με τον ερειπωμένο φάρο στην κορυφή, κρυμένη στην αγκαλιά του κολπίσκου, και το Σπήλαιο με τους Σταλακτίτες. Το σπήλαιο με τη διαρκή ροή σταγόνων, οι ονειρεμένες παραλίες γύρω από τον κολπίσκο, αλλά και οι θαλασσινές νοστιμιές στα ταβερνάκια του, μετατρέπουν τον Πανόρμο σε έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Τήνου.
Και γαστρονομικό οδοιπορικό θα μπορούσε κανείς να γράψει, αφιερωμένο στην πληθωρική Τήνο. Οι καλοί γνώστες του είδους μιλούν για ένα μοναδικής ποιότητας γαστρονομικό πλούτο, ένα αχαρτογράφητο δρόμο νοστιμιάς, που προσφέρει το νησί στους επισκέπτες του. Οι γεύσεις της Τήνου ντόπιας παραγωγής και παρασκευής. Τα τυριά της, όπως η κοπανιστή, το «θυμωμένο τυρί» της Τήνου που συνοδεύει το τοπικό τσίπουρο, αλλά και η γλυκιά γραβιέρα που σερβίρεται με μαρμελάδα ντόπιας ντομάτας. Η αγκιναρόπιττα ή τα λογής-λογής πιάτα με αγκινάρα, από τους αγκιναρώνες στο λιβάδι της Κώμης, που παράγουν μια τοπική ημιάγρια ποικιλία από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Ιούνιο.
Η τηνιακή λούζα, αλλά και το παστό σκορδάτο σαλάμι, με τα σκόρδα για τα οποία η Τήνος ήταν διάσημη από αρχαιοτάτων χρόνων. Ψάρι φρέσκο στον Άγιο Φωκά ή κρέας όλων των ειδών και μόνο άριστης ποιότητας, στις ταβέρνες στα ορεινά, όπως κάτω από τον Πλάτανο στη Στενή. Και όλα συνοδευόμενα με κρασί ντόπιας παραγωγής, από πανέμορφους ορεινούς τηνιακούς αμπελότοπους.
Αυτή είναι η Τήνος. Με τα σοκάκια της Χώρας, τα σπίτια με τα οικόσημα, τις κρήνες και το μνημείο της «Έλλης». Με τα χωριά της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και με το λευκό μάρμαρο. Με τους περιστεριώνες, πραγματικά κεντήματα φτιαγμένα από πέτρα, και με τους νερόμυλους.
Αυτός ο μαγικός κόσμος σήμερα γιορτάζει μαζί με τη Μεγαλόχαρη. Καλή Παναγιά!
ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΕΛΛΗ ΚΟΤΖΑΜΑΝΗ
