Εξιμησείας μοιράζει τις ευθύνες στις δυο πλευρές στην Κύπρο στις εκθέσεις του ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών για τις καλές του υπηρεσίες και την ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Ευθύνες που αφορούν και τις παραβιάσεις του καθεστώτος της νεκρής ζώνης και το τέλμα στο οποίο έχουν περιέλθει οι προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών.
Στην έκθεση Γκουτέρες για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ με συγγραφέα τον Κόλιν Στιούαρτ, γίνεται λόγος για αποσταθεροποιητικές ενέργειες και ρεκόρ παραβιάσεων του καθεστώτος της ουδέτερης ζώνης από εκατέρωθεν τις πλευρές, εξισώνοντας προφανώς την προέλαση του κατοχικού στρατού στη νεκρή ζώνη του Αγίου Δομετίου και της Πύλας, με βελτίωση αμυντικών έργων της Εθνικής Φρουράς κατά μήκος της γραμμής αντιπαράταξης.
«Το 2024, η αποστολή παρατήρησε 303 στρατιωτικές παραβιάσεις, 158 από την Εθνική Φρουρά και 145 από τις Τουρκικές Δυνάμεις. Από το σύνολο των παραβάσεων, οι 108 κρίθηκαν σοβαρές αμφισβητώντας την εξουσία της αποστολής στη νεκρή ζώνη και τις γραμμές κατάπαυσης του πυρός. Η αποστολή ανέλαβε προσπάθειες για την αποκλιμάκωση των εντάσεων εντός και γύρω από την ουδέτερη ζώνη σύμφωνα με την απόφαση 2373 του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ωστόσο, καμία από τις δύο πλευρές δεν συμμετείχε ενεργά σε συζητήσεις για να διερευνήσει πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό.», αναφέρεται στην έκθεση.
Στην έκθεση αφήνονται αιχμές και για τα μέτρα που λαμβάνουν οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατά μήκος της γραμμής κατάπαυσης του πυρός για αναχαίτιση των μεταναστευτικών ροών.
«Η απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας που ελήφθη τον Μάιο, λόγω των αυξανόμενης μετανάστευσης και των προσφυγικών ροών, για την άρνηση πρόσβασης στις διαδικασίες ασύλου σε όλους όσοι βρίσκονται στην ουδέτερη ζώνη οδήγησε στην αύξηση των μεταναστών και των προσφύγων που έχουν εγκλωβιστεί στην ουδέτερη ζώνη, βρίσκονται σε έκτακτη ανάγκη και απαιτούν ανθρωπιστική υποστήριξη από την UNFICYP και την UNHCR.», σημειώνεται στην έκθεση.
Αναφορικά με την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, στην έκθεση αναφέρεται ότι δεν παρατηρήθηκε σημαντική αλλαγή στο τμήμα της περιοχής που αποχαρακτηρίστηκε το 2021 από στρατιωτική σε πολιτική ενω σημειώνεται ότι παραμένουν οι ανησυχίες για μελλοντικές κινήσεις του κατοχικού καθεστώτος στα Βαρώσια.
Υποδείξεις αντί ευθυνών
Ούτε την παραμικρή υπόνοια για το ποιος ευθύνεται για το παρατεταμένο αδιέξοδο στις προσπάθειες για επιστροφή σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, δεν αφήνει στην έκθεση για την αποστολή των καλών υπηρεσιών ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Περιορίζεται σε προτροπές προς τους ηγέτες και τους εκπροσώπους για προώθηση αμοιβαία αποδεκτών ΜΟΕ που μπορούν να συμβάλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και ενός περιβάλλοντος που θα ευνοεί περισσότερο τη διευθέτηση.
«Θα πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά σε συζητήσεις σχετικά με υφιστάμενες προτάσεις συνεργασίας ή νέες ιδέες, να συνεργαστούν για την από κοινού εκμετάλλευση και αξιοποίηση των κοινών φυσικών πόρων, να προωθήσουν τις επαφές μεταξύ των ανθρώπων, τη συνεργασία και το εμπόριο, να διασφαλίσουν την αποτελεσματική λειτουργία των υφιστάμενων σημείων διέλευσης και να ανοίξουν νέα. Σημαντικές χειρονομίες θα πρέπει επίσης να τύχουν σοβαρής προσοχής προς όφελος των κοινοτήτων και ως κρίσιμη επένδυση προς μια αμοιβαία αποδεκτή διευθέτηση», αναφέρει η έκθεση.
Στις 11 Ιουλίου ο Κόλιν Στιούαρτ θα ενημερώσει τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για τις εξελίξεις του τελευταίου εξάμηνου στο Κυπριακό και την επομένη η Μαρία Άνχελα Ολγκίν θα παραδώσει στο γενικό γραμματέα την δική της έκθεση.
