Συμπληρώνονται σήμερα 20 χρόνια από την ημέρα ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την πρωτομαγιά του 2004. Δύο δεκαετίες μετά από τη σημαντικότερη επιτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας από ιδρύσεώς της, η χώρα μας παραμένει ισότιμο μέλος της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας και συμμετέχει στο κοινό ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Η πρόσφατη διασύνδεση των Ευρωτουρικών με την πρόοδο στο Κυπριακό ενισχύει την ελπίδα για πιο δυναμική ευρωπαϊκή παρέμβαση στο κυπριακό πρόβλημα το οποίο παραμένει διεθνές και ευρωπαϊκό πρόβλημα.
Πίσω στο μακρινό 1972
Η πορεία της Κύπρου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) άρχισε από το 1972, όταν η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε Συμφωνία Σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ). Οι σχέσεις αυτές εξελίχθηκαν σταδιακά. Παρά τις δύσκολες συνθήκες που δημιουργήθηκαν μετά την τουρκική εισβολή του 1974 και την κατοχή μεγάλου τμήματος της Kυπριακής επικράτειας, πράγμα που οδήγησε στην καθυστέρηση της υπογραφής της συμφωνίας για Τελωνειακή Ένωση με την ΕΟΚ, αυτή υπογράφτηκε τελικά το 1987.
Από την οικονομική στην πολιτική σχέση
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80, οι δεσμοί της Κύπρου με την ΕΟΚ είχαν βασικά εμπορικό χαρακτήρα. Μετά την υποβολή αίτησης ένταξης, το 1990, η ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου αναβαθμίστηκε σταδιακά και τέθηκε σε σταθερές βάσεις, για να καταστεί σήμερα κυρίαρχη πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, ολόκληρης της πολιτικής ηγεσίας και του λαού στο σύνολο του. Ο στόχος της ένταξης συνιστούσε την πιο ελπιδοφόρα προοπτική για την κατοχύρωση ενός ειρηνικού μέλλοντος για το λαό της Κύπρου, μέσα σε συνθήκες ασφάλειας και ευημερίας.
Η πολιτική της ένταξης προωθήθηκε με μεθοδικά βήματα, στο πλαίσιο των ευρύτερων σχεδιασμών της ΕΕ για την επόμενη διεύρυνση. Η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ είναι μέρος των συνολικών επιδιώξεων της ΕΕ για ενίσχυση της μεσογειακής της διάστασης, και της εδραίωσης συνθηκών σταθερότητας, ασφάλειας και συνεργασίας στην περιοχή.
Οι πιο σημαντικοί σταθμοί
Ορισμένοι ιστορικοί σταθμοί στην εξέλιξη αυτής της πορείας είναι:
- Η Συμφωνία Σύνδεσης, το 1973
- Η Τελωνειακή Ένωση, το 1987
- Η υποβολή αίτησης ένταξης το 1990
- Η Γνωμοδότηση της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το 1993
- Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κέρκυρας, το 1994
- Η απόφαση της 6ης Μαρτίου 1995
- Η έναρξη των διαπραγματεύσεων ένταξης, Μάρτιος 1998
- Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ελσίνκι, Δεκέμβριος 1999
- Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κοπεγχάγης, Δεκέμβριος 2002
- Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, με 507 ψήφους υπέρ, 29 εναντίον και 26 αποχές, 9 Απριλίου 2003.
- O Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Τάσσος Παπαδόπουλος υπογράφει , στις 16 Απριλίου 2003, στην Αθήνα, τη Συνθήκη Προσχώρησης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τη Συνθήκη υπογράφουν και οι ηγέτες και των άλλων εννιά υπό ένταξη κρατών, δηλ. Τσεχίας, Εσθονίας, Ουγγαρίας, Λετονίας, Λιθουανίας, Μάλτας, Πολωνίας, Σλοβακίας και Σλοβενίας. Πρόκειται για την πέμπτη και μεγαλύτερη διεύρυνση στην ιστορία της ΕΕ. Η προηγούμενη έγινε το 1995 όταν εντάχθηκαν στην Κοινότητα η Αυστρία, η Σουηδία και η Φινλανδία.
- Την 1η Μαΐου 2004 η Κύπρος εντάχθηκε επίσημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Κύπρος είναι έκτοτε αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής οικογένειας και παρά το μικρό της μέγεθος, συμμετέχει ισότιμα και ενεργά στη διαμόρφωση και διατύπωση των αρχών και της πολιτικής που διέπουν το μέλλον της διευρυμένης Ευρώπης. Συμβάλλει μαζί με τις άλλες χώρες μέλη στη δημιουργία μιας νέας Ευρώπης που θα λειτουργεί μέσα σε συνθήκες ασφάλειας, ειρήνης, ισοτιμίας, προοπτικής και ανάπτυξης.
Η κυπριακή προεδρία του 2012
Η Κυπριακή Δημοκρατία άσκησε με επιτυχία από την 1ην Ιουλίου 2012 μέχρι την 31ην Δεκεμβρίου 2012 την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ ασκείται από το καθένα από τα 27 κράτη μέλη εκ περιτροπής για μια περίοδο έξι μηνών. Η ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ αποτελεί προνόμιο και υποχρέωση του κάθε κράτους μέλους της ΕΕ, που εισήχθη με τη Συνθήκη για την Εγκαθίδρυση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το 1957.
Η επόμενη προεδρία της ΕΕ από την Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι το πρώτο εξάμηνο του 2026.
