Ξεκινάμε με μια παραδοχή. Η υλοποίηση του πολυθρύλητου αγωγού East Med είναι τουλάχιστον οικονομικά ριψοκίνδυνη, τεχνικά αμφιλεγόμενη και με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης αδιευκρίνιστο. Πρόκειται για ένα έργο, κυρίως πολιτικής και γεωπολιτικής σημασίας, το οποίο ως γνωστό στηρίχθηκε μετά επιτάσεως κυρίως από το Ισραήλ επί συγκεκριμένων κυβερνήσεων, που τυγχάνουν να κατέχουν και τώρα τα κυβερνητικά γκέμια στη γείτονα χώρα. Είναι παραδεκτό ότι ενδεχόμενη υλοποίηση του, παρά τις τουρκικές αντιδράσεις που ήδη από την πρώτη στιγμή των σχεδιασμών εκδηλώθηκαν τόσο σε διπλωματικό επίπεδο όσο και επί του πεδίου (βλ. μεταξύ άλλων και η απειλή εμβολισμού από πολεμικά πλοία του σκάφους Nautical Geo που πραγματοποιούσε στην Κυπριακή ΑΟΖ βυθομετρικές έρευνες που απαιτούνταν για το έργο), θα έδινε προστιθέμενη γεωπολιτική αξία. Θα «κατοχύρωνε» και με έργα την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας σε περιοχές της θαλάσσιας οικονομικής της ζώνης, που παρανόμως αμφισβητεί η Τουρκία και επίσης θα ακύρωνε και το εξωφρενικό και ενάντια σε κάθε πρόνοια του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, τουρκολιβυκό «σύμφωνο».
Ωστόσο η προσδοκία υλοποίησης του East Med, που θα συνέδεε τα κοιτάσματα της περιοχής της Λεβαντίνης με την ηπειρωτική Ευρώπη, με υποθαλάσσιους και χερσαίους αγωγούς που θα διέσχιζαν την Ανατολική Μεσόγειο και μέσω Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας θα κατέληγαν στην Ιταλία, μεταχειρίστηκαν και από την Λευκωσία ως προπέτασμα καπνού. Ήταν μια από τις κύριες προφάσεις μαζί με την πτώση των τιμών, που χρησιμοποιήθηκαν για να δικαιολογηθεί η αδικαιολόγητη για δεκαετία και πλέον, κωλυσιεργία στην εκμετάλλευση του κυπριακού φυσικού αερίου και κυρίως της ανακάλυψης του κοιτάσματος Αφροδίτη, που εντοπίστηκε από τον Σεπτέμβριο του 2011.
Ως γνωστό ο συγκεκριμένος αγωγός ποτέ δεν έτυχε «θερμής στήριξης» από την Ιταλία. Χαρακτηριστικό όταν έπεσε οι υπογραφές στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 2020 στη Διακυβερνητική Συμφωνία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ η Ρώμη ήταν απούσα. Η Ιταλία, δεν βλέπει με καλό μάτι αγωγούς με κατεύθυνση διαφορετική απ’ αυτής της Αιγύπτου, αφού ως γνωστό η ιταλική κρατική εταιρεία ΕΝΙ διαχειρίζεται το τερματικό υγροποίησης στην Νταμιέτα και διαφορετικές οδοί κρίνονται φυσικά ότι κινούνται ενάντια στα συμφέροντα της. Επίσης μια απλή ερμηνεία της πρόσφατης δήλωσης του επικεφαλής της ΕΝΙ Κλαούντιο Ντεσκάλτζι, ο οποίος έκανε λόγο για ανάγκη εμπλοκής στην ενεργειακή εξίσωση του αγωγού East Med της Τουρκίας, δίδει το γεγονός της σημαντικής παρουσίας της ιταλικής εταιρείας στη Λιβύη όπου τα συμφέροντα της κινούνται στην ίδια κατεύθυνση με αυτά της Άγκυρας.
Σημαντική παράμετρος αποτελεί το γεγονός ότι διαχειρίστρια του δεύτερου αιγυπτιακού τερματικού στο Ιντκού είναι η Shell, η οποία έχει συμμετοχή στην κοινοπραξία που έχει την άδεια εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Αφροδίτη. Αυτό θα είναι καλό να το έχουμε πάντοτε υπόψη για ανάλυση των μελλοντικών δεδομένων που θα προκύψουν σε σχέση με την ανάπτυξη του κοιτάσματος στο κυπριακό θαλασσοτεμάχιο 12.
Πλέον η προσοχή στρέφεται στη νέα προσέγγιση που επιχειρεί η Λευκωσία για εκμετάλλευση του κυπριακού αερίου, υπό την ευνοϊκή συγκυρία που προέκυψε από την προσπάθεια της Ευρώπης για απεξάρτηση από τους ρωσικούς πόρους. Εάν αυτή τη φορά επιδειχθεί αποφασιστικότητα για να προχωρήσουν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Κυπριακής Δημοκρατίας για προμήθεια της εσωτερική αγοράς με αέριο που είτε θα μεταφέρετε με μικρούς αγωγούς προς την Κύπρο, είτε με FLNG (Πλωτή Μονάδα Επεξεργασίας και Αποθήκευσης ΦΑ), τότε ίσως αδράξουμε την τελευταία ευκαιρία που μας παρουσιάστηκε για να εκμεταλλευθούμε τους φυσικούς μας πόρους και κερδίσουμε την ενεργειακή μας αυτάρκεια για κάποιες δεκαετίες.
