Η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αποφύγει την ύφεση αλλά οι αντιξοότητες παραμένουν, σύμφωνα με τις ενδιάμεσες χειμερινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2023 τις οποίες παρουσίασε τη Δευτέρα το πρωί ο Επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις που αφορούν την Κύπρο, το πραγματικό ΑΕΠ της χώρας συνέχισε να αναπτύσσεται σταθερά, σημειώνοντας αύξηση κατά 6,1% τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2022 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Παρά την αύξηση του πληθωρισμού, η ιδιωτική κατανάλωση διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα, υποστηριζόμενη από την αύξηση της απασχόλησης και των μισθών, καθώς και από στοχευμένα κυβερνητικά μέτρα για την αντιστάθμιση των υψηλών τιμών της ενέργειας.
Ο τουρισμός συνέβαλε επίσης, καθώς οι αφίξεις επανέκαμψαν μετά την πανδημία και ανήλθαν στο 80% των επιπέδων του 2019. Επιπλέον, οι εξαγωγές επιχειρηματικών υπηρεσιών αυξήθηκαν σημαντικά. Σε ετήσια βάση, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 5,8% το 2022.
Το οικονομικό κλίμα μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων βελτιώθηκε ελαφρά τον Ιανουάριο του 2023. Οι βελτιωμένες οικονομικές προοπτικές των χωρών που είναι εμπορικοί εταίροι της Κύπρου αναμένεται να στηρίξουν περαιτέρω τον τουρισμό, ο οποίος αναμένεται να φτάσει σχεδόν στο επίπεδο του 2019.
Η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών κατά 50%, που εφαρμόστηκε τον Ιανουάριο του 2023, αναμένεται να στηρίξει σε έναν βαθμό την αγοραστική δύναμη. Ωστόσο, τα αυξανόμενα επιτόκια αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά τις εταιρικές επενδύσεις και την κατασκευή κατοικιών. Οι αυξημένες τιμές και η αυστηρότερη νομισματική πολιτική αναμένεται να επηρεάσουν την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, η οποία προβλέπεται να επιβραδυνθεί στο 1,6% το 2023 και να ανέλθει στο 2,1% το 2024.
Ο πληθωρισμός βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) ανήλθε στο 8,1% το 2022 λόγω των υψηλών τιμών της ενέργειας και των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αναμένεται να μειωθεί στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, καθώς η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου και του πετρελαίου θα μειώσει τον ενεργειακό πληθωρισμό, ενώ και οι διαταραχές του εφοδιασμού θα ελαττωθούν περαιτέρω.
Αντίθετα, η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών αναμένεται να ασκήσει κάποια ανοδική πίεση στον βασικό πληθωρισμό. Συνολικά, ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αναμένεται να κυμανθεί κατά μέσο όρο στο 4% το 2023 και στο 2,5% το 2024.
Σύμφωνα με τις πανευρωπαϊκές προβλέψεις, έναν χρόνο μετά την έναρξη της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η οικονομία της ΕΕ μπαίνει στο 2023 σε καλύτερη κατάσταση από ότι αναμενόταν το φθινόπωρο, καθώς προβλέπεται ανάπτυξη 0,8% στην ΕΕ και 0,9% στην ευρωζώνη.
Όπως καταγράφεται στις προβλέψεις, η ευρωζώνη και η ΕΕ αναμένονται να αποφύγουν οριακά την ύφεση που αναμενόταν, ενώ μειώνονται και οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό το 2023 και το 2024.
Ειδικότερα, όσον αφορά τη ανάπτυξη, μετά την ανάπτυξη που παρατηρήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2022 υπήρξε επιβράδυνση το τρίτο τρίμηνο, αλλά χαμηλότερη από ότι αναμενόταν. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης για το 2022 υπολογίζεται τώρα στο 3,5% σε ΕΕ και ευρωζώνη.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οι θετικότερες προβλέψεις αποδίδονται στη συνεχιζόμενη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και στην πτώση κατανάλωσης φυσικού αερίου που είχε ως αποτέλεσμα τα αποθέματα φυσικού αερίου να βρίσκονται πάνω από τον εποχιακό μέσο όρο των περασμένων ετών, τη στιγμή που οι χονδρικές τιμές φυσικού αερίου είναι τώρα χαμηλότερες από ότι πριν τον πόλεμο.
Ταυτόχρονα, ο πανευρωπαϊκός δείκτης ανεργίας παρέμεινε χαμηλός στο 6,1% μέχρι το τέλους του 2022, και μετρήσεις τον Ιανουάριο δείχνουν πως η οικονομική δραστηριότητα θα αποφύγει ενδεχόμενη συρρίκνωση το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Οι προκλήσεις όμως παραμένουν καθώς καταναλωτές και επιχειρήσεις συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υψηλές τιμές ενέργειας, τη στιγμή που πυρήνας του πληθωρισμού (πληθωρισμός χωρίς την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα) εξακολουθούσε να αυξάνεται τον Ιανουάριο, υπονομεύοντας περαιτέρω την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.
