Χωρίς συμφωνία όσον αφορά την πρόταση για συνολικό πλαφόν στην χοντρική τιμή φυσικού αερίου, αλλά με τη δέσμευση των κρατών μελών να αναπτύξουν τις προτάσεις τους και της Κομισιόν να φέρει πρόταση για περιορισμό της τιμής φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για παραγωγή ενέργειας εντός της ΕΕ έληξε η συζήτηση των 27 Υπουργών Ενέργειας, σημείωσαν ο Τσέχος Υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου Γιόζεφ Σικέλα εκ μέρους της Τσεχικής Προεδρίας του Συμβουλίου και η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον μετά την ολοκλήρωση της έκτακτης συνόδου του Συμβουλίου Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες.
Αναφερόμενη στην πρόταση ομάδας κρατών μελών για καθολικό πλαφόν στην τιμή φυσικού αερίου, η Επίτροπος Σίμσον επεσήμανε πως αυτό θα δημιουργούσε ρίσκο για την εφοδιαστική ασφάλεια της ΕΕ. Τόνισε πως για να ληφθεί ένα τέτοιο μέτρο, είναι απαραίτητο να υπάρξει μια σειρά από βήματα όπως η εξοικονόμηση αερίου πέρα από το 15% που έχει συμφωνηθεί.
Η κ. Σίμσον σημείωσε πως έγινε μια ειλικρινή συζήτηση όπου διαπιστώθηκαν οι διαφορές αλλά και βρέθηκε κοινό έδαφος στο ότι η αγορά δεν δουλεύει κανονικά και πως χρειάζονται μέτρα και ισχυρή δέσμευση για μείωση της ζήτησης.
Η Επίτροπος Ενέργειας προανήγγειλε πως στη βάση της σημερινής συνεισφοράς των κρατών μελών, η Κομισιόν θα αναπτύξει ιδέες που θα παρουσιάσει πριν το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την επόμενη εβδομάδα.
Απαντώντας σε ερωτήσεις για την εν εξελίξει συζήτηση για την επιβολή πλαφόν, ο κ. Σικέλα επεσήμανε πως υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε τεχνικό επίπεδο μεταξύ και των κρατών μελών που πρότειναν το καθολικό πλαφόν, και πρόσθεσε πως έχει ζητηθεί από την Κομισιόν να προχωρήσει στη σύσταση ομάδας εργασίας η οποία να αξιολογήσει όλες τις επιλογές, μεταξύ άλλων και των δυναμικών πλαφόν και της ενίσχυσης της πλατφόρμας κοινής διαπραγμάτευσης για τις τιμές φυσικού αερίου.
Η κ. Σίμσον με τη σειρά της ανέφερε πως το καθολικό πλαφόν αποτελεί μεν μια αποδεκτή επιλογή, η οποία όμως προϋποθέτει παρέμβαση στην πανευρωπαϊκή αγορά, και πως για να γίνει αυτό υπάρχει μια σειρά μη διαπραγματεύσεων προϋποθέσεων. Όπως είπε, έχει συμφωνηθεί με τα κράτη μέλη πως θα αναπτύξουν περισσότερο τις προτάσεις τους, και πως από την πλευρά της η Κομισιόν θα φέρει στο τραπέζι πρόταση για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για παραγωγή ηλεκτρισμού εντός της ΕΕ.
Στις αρχικές τοποθετήσεις του, ο κ. Σικέλα ανέφερε πως η συμφωνία για τα μέτρα στην οποία κατέληξαν τα κράτη μέλη είναι «ακόμα ένα κομμάτι του παζλ, αλλά όχι το τελευταίο» και υπενθύμισε πως η Προεδρία του Συμβουλίου εργάζεται εντατικά τους τελευταίους μήνες σε μια διαδικασία που συνήθως διαρκεί μήνες.
Αναφερόμενος στα μέτρα τα οποία κλείδωσαν σήμερα σε συνέχεια των προτάσεων της Κομισιόν που κατατέθηκαν στα μέσα Σεπτεμβρίου, ο κ. Σικέλα ανακοίνωσε πως συμφωνήθηκε:
- υποχρεωτική μείωση της ζήτησης ηλεκτρισμού με τα κράτη μέλη να καλούνται να καθορίσουν 10% των συνολικών ωρών παραγωγής ως ώρες αιχμής, κατά τις οποίες η ζήτηση θα πρέπει να μειωθεί κατά 5%, και μείωση 10% της ζήτησης γενικά, με στόχο την μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για παραγωγή ενέργειας,
- όριο στα κέρδη στα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα μέσω της αγοράς για τους υπο-οριακούς παραγωγούς ηλεκτρισμού, ως επί το πλείστον από τους παραγωγούς που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες, πυρηνική ενέργεια και λιγνίτη, με τα έσοδα που θα προκύψουν να ανακατευθύνονται από τα κράτη μέλη σε στήριξη για τους ευάλωτους καταναλωτές και
- συνεισφορά αλληλεγγύης από τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων, η οποία θα είναι ύψους τουλάχιστον 33%.
Ο Τσέχος Υπουργός ανέφερε πως κατά τη συνάντηση οι Υπουργοί ζήτησαν από την Κομισιόν την ανάληψη ενεργειών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα οποία να περιορίζουν τις τιμές φυσικού αερίου και τις επιπτώσεις τους στις τιμές ηλεκτρισμού, ενώ αρκετά κράτη μέλη ζήτησαν επίσης την παράταση του προσωρινού καθεστώτος για την κρατική βοήθεια.
Η Επίτροπος Σίμσον επεσήμανε πως το τελικό κείμενο για τα μέτρα περιορισμού των τιμών διατηρεί τα κύρια στοιχεία της πρότασης της Κομισιόν παρέχοντας παράλληλα ευελιξία στα κράτη μέλη όπου χρειάζεται, ενώ χαιρέτισε το γεγονός πως οι στόχοι παραμένουν δεσμευτικοί.
Σύμφωνα με την Επίτροπο, Κομισιόν και Συμβούλιο συμφωνούν πως πρέπει να υπάρξουν περισσότερα μέτρα ειδικά όσον αφορά τις τιμές φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα, και πως χρειάζεται παρέμβαση σε επίπεδο ΕΕ για την μείωση των τιμών αερίου και τη μείωση του κόστους παραγωγής ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο.
Η κ. Σίμσον συνέχισε προβάλλοντας τη θέση της Κομισιόν πως προτεραιότητα έχει η αντιμετώπιση των υψηλών τιμών του αερίου που έρχεται στην ΕΕ, κάτι το οποίο όπως είπε πρέπει να γίνει σε συμφωνία και μετά από διαπραγμάτευση με έμπιστους προμηθευτές. Αναφέρθηκε στην Ρωσία ως ειδική περίπτωση, προσθέτοντας πως η Κομισιόν προτείνει την επιβολή πλαφόν στην τιμή του αερίου που έρχεται από τη χώρα τόσο μέσω αγωγών όσο και ως LNG, σημειώνοντας όμως πως κάποια κράτη μέλη θεωρούν μια τέτοια ενέργεια ως μέρος κυρώσεων, και πως δεν υπάρχει συμφωνία για τον καλύτερο τρόπο να μειωθούν τα κέρδη της Μόσχας.
Η Επίτροπος επεσήμανε πως θα πρέπει να έχουμε υπόψη την παγκόσμια αγορά του φυσικού αερίου, καθώς και πως ο δείκτης TTF έχει ως αποτέλεσμα το φούσκωμα των τιμών και πως για αυτό η Κομισιόν έχει ξεκινήσει εργασίες για την ανάπτυξη συμπληρωματικού δείκτη για το αέριο.
Αναφέρθηκε ακόμα στην πρόταση της Κομισιόν για την ανάπτυξη προσωρινού μέτρου που θα περιορίσει το κόστος του αερίου που χρησιμοποιείται εντός της ΕΕ για παραγωγή ηλεκτρισμού, καθώς στόχος είναι να πέσουν οι τιμές, χωρίς να αυξηθεί η ζήτηση.
Τόσο ο κ. Σικέλα όσο και η κ. Σίμσον αναφέρθηκαν στο περιστατικό της ζημιάς στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2, το οποίο θεωρείται πως ήταν αποτέλεσμα σκόπιμων ενεργειών, για το οποίο ενημέρωσαν τους ομολόγους τους οι Υπουργοί από τη Δανία, τη Σουηδία και τη Γερμανία.
Η κ. Σίμσον ανακοίνωσε πως εργάζεται από κοινού με την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιοχάνσον για την ανάπτυξη ενός stress test για τις κρίσιμες υποδομές, καθώς όπως υπέδειξε, υπάρχει ανάγκη για μια πανευρωπαϊκή προσέγγιση στο θέμα αυτό.
Από την πλευρά του ο Τσέχος Υπουργός εξέφρασε τη στήριξη του Συμβουλίου στην πλήρη διερεύνηση του συμβάντος προσθέτοντας πως αν και οι διαρροές δεν επηρεάζουν αυτή τη στιγμή την ενεργειακή ασφάλεια, υπάρχουν ανησυχίες για το περιβάλλον, τη ζωή στη θάλασσα και το κλίμα. Αναφέρθηκε ακόμα στη δέσμευση του Συμβουλίου για ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων υποδομών της ΕΕ.
