Ένα δωμάτιο λουσμένο στο φως του ήλιου μπορεί να απογειώσει το πρωινό ξύπνημα. Αλλά τι λένε οι επιστήμονες για το πότε και πώς πρέπει ιδανικά να ξεκινάμε τη μέρα μας;
Αναμφίβολα, το καθημερινό μας πρόγραμμα επιβάλλει την ώρα αφύπνισης. Ωστόσο, όταν έχουμε τη δυνατότητα να ορίσουμε εμείς τη ρουτίνα μας, οι ειδικοί επισημαίνουν μερικά βασικά στοιχεία που μπορούν να ενισχύσουν την ευεξία και την ενέργειά μας.
Σύμφωνα με τη Μαριάνα Φιγκουέιρο, ερευνήτρια στο Icahn School of Medicine του Mount Sinai με ειδίκευση στο φως και την υγεία, δύο είναι τα «κλειδιά» για μια υγιή ρουτίνα αφύπνισης:
Να ξυπνάμε καθημερινά την ίδια ώρα
Να εκτιθέμεθα στο φυσικό πρωινό φως
Μάλιστα, όπως λέει με χιούμορ, «το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να πάρουμε ένα κουτάβι», αφού η πρωινή βόλτα με τον σκύλο εξασφαλίζει ακριβώς αυτά τα δύο.
Διάβασε επίσης: Τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας την ώρα που διαβάζουμε ένα βιβλίο
Η σημασία της συνέπειας
Υπάρχει άραγε «ιδανική» ώρα για να ξυπνήσουμε; Όχι απαραίτητα. Όπως εξηγεί ο δρ Ντάνιελ Μπαρόν, από το Weill Cornell Center for Sleep Medicine, αρκεί να κοιμόμαστε 7 έως 9 ώρες κάθε βράδυ. Το πιο κρίσιμο, όπως επισημαίνει και η καθηγήτρια Κάθρην Σάρκεϊ του Πανεπιστημίου Brown, είναι η συνέπεια.
Το σώμα μας λειτουργεί με βάση τον κιρκάδιο ρυθμό, ο οποίος επηρεάζει όχι μόνο τον ύπνο, αλλά και τον μεταβολισμό, την όρεξη, τη διάθεση, τις ορμόνες και τη γνωστική λειτουργία. Η καθημερινή αφύπνιση την ίδια ώρα βοηθά στη ρύθμιση αυτών των λειτουργιών, σύμφωνα με την Έλεν Μπέρτζες, συν-διευθύντρια του Sleep and Circadian Research Laboratory στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Διάβασε ακόμα: Τι συμβαίνει στο σώμα μετά τη διακοπή χρήσης Ozempic
Η απόκλιση από τη σταθερή ώρα αφύπνισης –είτε προς τα μπρος είτε προς τα πίσω– μπορεί να προκαλέσει υπνηλία, δυσφορία ή αποσυντονισμό. Σε βάθος χρόνου, ο ακανόνιστος ύπνος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη, καρδιαγγειακών παθήσεων, διαταραχών διάθεσης και ακόμη και καρκίνου.
Προσοχή στα Σαββατοκύριακα
Αν κοιμόμαστε περισσότερο τα Σαββατοκύριακα, είναι πιθανό να μην ξεκουραζόμαστε αρκετά μέσα στην εβδομάδα, σημειώνει η δρ Φιγκουέιρο. Αντί να ξυπνήσουμε αργά, η δρ Σάρκεϊ προτείνει να τηρούμε τη συνήθη ώρα αφύπνισης και, αν χρειαστεί, να πάρουμε έναν μεσημεριανό υπνάκο.
Ο δρ Μπαρόν αναγνωρίζει πως μια μικρή "παράταση" στον ύπνο, το πολύ μία ώρα, ίσως δεν είναι επιζήμια. Όμως, αν ξεφύγουμε περισσότερο, μπορεί να αισθανθούμε σαν να έχουμε τζετ λαγκ. Αυτή η διαταραχή είναι γνωστή και ως «κοινωνικό τζετ λαγκ», μια κατάσταση που προκαλείται από το ασύμβατο ωράριο ύπνου μεταξύ καθημερινότητας και Σαββατοκύριακου.
Το φως είναι σύμμαχος
Με το που ξυπνήσουμε, καλό είναι να ανοίξουμε τα φώτα και τις κουρτίνες. Ιδανικά, μέσα στην πρώτη ώρα, να βγούμε έξω, προτείνει η δρ Φιγκουέιρο. Η έκθεση στο φυσικό φως του ήλιου στέλνει ισχυρό σήμα στον εγκέφαλο ότι η ημέρα ξεκίνησε, συμβάλλοντας στη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού.
Συνοψίζοντας: ακόμα κι αν δεν έχουμε σκύλο, το σταθερό ξύπνημα και η επαφή με το πρωινό φως είναι συνήθειες που μπορούν να αλλάξουν ριζικά την ποιότητα της ημέρας και, μακροπρόθεσμα, της ζωής μας.
