Τα άτομα με διαταραχή συλλογής αντικειμένων (hoarding disorder) αντιμετωπίζουν επίμονη δυσκολία να ξεφορτωθούν ή να αποχωριστούν αντικείμενα λόγω της αντίληψης ότι πρέπει να τα κρατήσουν. Οι προσπάθειες να αποχωριστούν αντικείμενα προκαλούν σημαντική ψυχολογική πίεση και οδηγούν στην απόφαση να τα διατηρήσουν. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ακαταστασίας που επηρεάζει την ικανότητα χρήσης των χώρων διαβίωσης (Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, 2022).
Η διαταραχή συλλογής δεν είναι το ίδιο με τη συλλογή (collection).
Δηλαδή, οι συλλέκτες αποκτούν αντικείμενα με οργανωμένο, σκόπιμο και στοχευμένο τρόπο. Αφού αποκτηθούν, τα αντικείμενα αυτά δεν χρησιμοποιούνται καθημερινά, αλλά οργανώνονται, εκτιμώνται και συχνά εκτίθενται. Η απόκτηση αντικειμένων σε άτομα με διαταραχή συλλογής είναι κυρίως παρορμητική, χωρίς ιδιαίτερο σχεδιασμό, και συχνά προκαλείται από την απλή θέα ενός αντικειμένου.
Τα αντικείμενα που αποκτούν δεν ακολουθούν κάποιο συνεκτικό θέμα, σε αντίθεση με τους συλλέκτες, των οποίων τα αντικείμενα επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα θέματα. Επιπλέον, η ακαταστασία είναι βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής συλλογής, σε αντίθεση με την οργάνωση και την παρουσίαση που βλέπουμε στους συλλέκτες.
Διαβάστε ακόμη: Άθλιες εικόνες από σπίτι που διέμενε γυναίκα στην Πάφο
Η γενική επικράτηση της διαταραχής συλλογής είναι περίπου 2,6%, με υψηλότερα ποσοστά σε άτομα άνω των 60 ετών και άτομα με άλλες ψυχιατρικές διαγνώσεις, ιδιαίτερα αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές. Η διαταραχή εμφανίζεται με παρόμοια χαρακτηριστικά σε διάφορες χώρες και πολιτισμούς. Η πλειοψηφία των στοιχείων δείχνει ότι εμφανίζεται εξίσου συχνά σε άνδρες και γυναίκες. Η συμπεριφορά αρχίζει σχετικά νωρίς στη ζωή και επιδεινώνεται με την πάροδο των δεκαετιών.
Ποιες είναι οι συνέπειες
Η διαταραχή συλλογής μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στις σχέσεις, στις κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες, καθώς και σε άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας. Πιθανές συνέπειες περιλαμβάνουν κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια, όπως κίνδυνο πυρκαγιάς, πτώσεις και παραβιάσεις του υγειονομικού κώδικα. Επιπλέον, μπορεί να οδηγήσει σε εντάσεις στην οικογένεια, κοινωνική απομόνωση, άρνηση εισόδου τρίτων στο σπίτι και αδυναμία εκτέλεσης βασικών καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως το μαγείρεμα ή το μπάνιο.
Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορεί να ζητήσουν άδεια να μιλήσουν με συγγενείς ή φίλους ή να χρησιμοποιήσουν ερωτηματολόγια για να εκτιμήσουν τη λειτουργικότητα.
Κάποια άτομα με τη διαταραχή αναγνωρίζουν ότι υπάρχει πρόβλημα, ενώ άλλα όχι.
Διαβάστε ακόμη: Τζιν Χάκμαν: Βίντεο- σοκ μέσα από το σπίτι που βρέθηκε νεκρός με τη σύζυγό του
Η υπερβολική απόκτηση αντικειμένων παρατηρείται στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων και, παρόλο που δεν αποτελεί βασικό διαγνωστικό κριτήριο, θα πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά. Εκτός από τη δυσκολία αποχωρισμού και την ακαταστασία, πολλά άτομα παρουσιάζουν και άλλα προβλήματα, όπως αναποφασιστικότητα, τελειομανία, αναβλητικότητα, αποδιοργάνωση και ευκολία στην απόσπαση προσοχής.
Αυτά συμβάλλουν στη λειτουργική δυσκολία και τη σοβαρότητα της διαταραχής.
