Σήμερα, Αγία και Μεγάλη Παρασκευή, κορυφώνεται το Θείο Δράμα, με την Εκκλησία να μας καλεί να συμμετάσχουμε πνευματικά στα Άγια Πάθη του Κυρίου Ιησού Χριστού. Είναι η συγκινησιακά φορτισμένη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, καθώς μνημονεύουμε τη Σταύρωση και την Ταφή του Θεανθρώπου, σε αναμονή της Ανάστασής Του.
Από νωρίς το πρωί, τελείται στις εκκλησίες η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών, η οποία παραπέμπει στα χρονικά σημεία του Πάθους: η Πρώτη Ώρα με την ανατολή του ηλίου, η Τρίτη γύρω στις 9:30 π.μ., η Έκτη το μεσημέρι και η Ενάτη στις 3:00 μ.μ., την ώρα του θανάτου του Χριστού. Ακολουθεί ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως, όπου ψάλλεται το συγκλονιστικό δοξαστικό «Σε τον αναβαλλόμενον το φως…», αποτυπώνοντας τον θρήνο της κτίσης για τον νεκρό Ιησού.
«Σήμερον Κρεμάται επί Ξύλου» - Το Θείο Δράμα κορυφώνεται
Το βράδυ, οι εκκλησίες γεμίζουν με πιστούς που συμμετέχουν στον Όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου και την Περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους των πόλεων και των χωριών. Ο Επιτάφιος, στολισμένος με άνθη, συμβολίζει τον Τάφο του Κυρίου, που όμως δεν είναι τόπος θανάτου, αλλά πηγή ζωής και Ανάστασης. Ψάλλονται τα Εγκώμια, όπως το «Η ζωή εν τάφω…», σε μια ατμόσφαιρα κατανύξεως, όπου η λύπη συναντά την ελπίδα.
Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα απόλυτης σιγής και περισυλλογής. Οι καμπάνες ηχούν πένθιμα, ενώ οι πιστοί νηστεύουν αυστηρά. Αποφεύγονται οι κοσμικές ασχολίες, ακόμα και το μαγείρεμα, ενώ ιδιαίτερο ρόλο έχουν οι γυναίκες και τα παιδιά που στολίζουν με ευλάβεια τον Επιτάφιο.
Μετάνοια και Προδοσία: Η πνευματική διάσταση της Μεγάλης Τετάρτης
Σε πολλές περιοχές, αναβιώνουν παραδοσιακά έθιμα: προσφέρονται ψωμί, αλάτι, αυγά και νερό στην εκκλησία, τα οποία ευλογούνται και φυλάσσονται ως φυλαχτά. Τα λουλούδια του Επιταφίου θεωρούνται ιερά – τοποθετούνται στα εικονοστάσια ή κρατούνται, ενώ τα κεριά του Επιταφίου ανάβουν σε στιγμές ανάγκης, προστασίας ή καιρικών φαινομένων.
Σε πολλές περιοχές, οι τοπικές παραδόσεις προσδίδουν μια ιδιαίτερη χροιά στη μέρα. Οι πιστοί ψάλλουν τα μοιρολόγια της Παναγίας, ενώ κορίτσια ντυμένα στα λευκά συνοδεύουν τον Επιτάφιο, αποτυπώνοντας το πένθος με ένα βαθιά ελληνικό και λυρικό τρόπο.
Οι παραβολές της Μεγάλης Τρίτης και το μήνυμα της σωτηρίας
Η σημερινή μέρα είναι ημέρα χαρμολύπης, πενθούμε για τον Σταυρωθέντα, αλλά προσδοκούμε την Ανάστασή Του. Με τη σκέψη στραμμένη στο φως του Ζωοδόχου Τάφου, αναζητούμε και τη δική μας πνευματική ανάσταση, από τις δοκιμασίες, την αβεβαιότητα και τις προκλήσεις της εποχής. Ο Σταυρός γίνεται για κάθε πιστό όχι σύμβολο ήττας, αλλά νίκης απέναντι στον θάνατο.
Καθώς η Μεγάλη Παρασκευή μάς καλεί σε περισυλλογή, ας εστιάσουμε στην ευγνωμοσύνη, την ειρήνη, την πίστη και την αλληλεγγύη. Γιατί μέσα από τον θάνατο του Χριστού, ανατέλλει για όλους μας η ελπίδα της Ζωής.
