Τι θα συνέβαινε στον πλανήτη χωρίς τις μέλισσες; Αν οι μέλισσες εξαφανίζονταν, ο κόσμος μας δε θα ήταν ποτέ πια ο ίδιος. Θα αντιμετωπίζαμε μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια οικολογική και διατροφική κρίση.
Οι μέλισσες είναι από τους πιο σημαντικούς επικονιαστές στον πλανήτη και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γονιμοποίηση φυτών και την ισορροπία του οικοσυστήματος, της διατροφικής αλυσίδας, της αγροτικής παραγωγής, της οικονομίας και των κοινωνιών μας.
Το ερώτημα δε, είναι πραγματικό και επίκαιρο καθώς η κλιματική κρίση και η ανθρώπινη παρέμβαση, το αναδεικνύουν ως ένα από τα πλέον "καυτά" περιβαλλοντικά προβλήματα της εποχής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σε πρόσφατη ημερίδα που πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), αναδείχθηκε το θέμα με σειρά παρεμβάσεων με τίτλο: «Επικονιαστές σε καιρό κλιματικής κρίσης στην Ελλάδα, τη χώρα της μέγιστης μελισσοποικιλότητας - Απειλές και απαιτούμενες δράσεις».
Στο πλαίσιο αυτό η κα Θεοδώρα Πετανίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Βιογεωγραφίας και Οικολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, έκανε λόγο για την κρίσιμη σημασία των επικονιαστών, των οποίων η παρουσία και η υγεία είναι ζωτικής σημασίας για την οικολογική ισορροπία και την αγροτική παραγωγή.
Η κ. Πετανίδου εξήγησε ότι οι επικονιαστές, και κυρίως οι μέλισσες, διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη διαδικασία, που είναι απαραίτητη για την αναπαραγωγή των φυτών και την αγροτική παραγωγή.
Ειδικότερα, επισήμανε πως:
- Πάνω από το 87% των ανθοφόρων φυτών παγκοσμίως εξαρτώνται από ζώα για την επικονίαση τους
- Το 84% των καλλιεργειών στην Ευρώπη στηρίζεται στην επικονίαση από έντομα, κυρίως μέλισσες
- Η οικονομική αξία της επικονίασης υπολογίζεται σε περίπου €153 δισεκατομμύρια ετησίως, αντιπροσωπεύοντας το 9,5% της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής
Επιπτώσεις από την μείωση του πληθυσμού των μελισσών
Στην τροφική αλυσίδα:
- Μείωση παραγωγής τροφίμων: Πολλά φρούτα (μήλα, αχλάδια, κεράσια), λαχανικά (κολοκύθια, αγγούρια, πιπεριές) και ξηροί καρποί (αμύγδαλα) εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την επικονίαση των μελισσών.
- Αύξηση τιμών στα τρόφιμα: Η έλλειψη επικονιαστών θα μείωνε την προσφορά και θα ανέβαζε τις τιμές.
- Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες: Αντί για μια διατροφή πλούσια σε φυτικές τροφές, οι άνθρωποι θα βασίζονταν περισσότερο σε δημητριακά και τεχνητές τροφές.
Στο οικοσύστημα:
- Κατάρρευση οικοσυστημάτων: Χωρίς επικονίαση, πολλά φυτά δεν θα αναπαράγονταν, επηρεάζοντας την τροφή και το καταφύγιο πολλών ειδών.
- Εξαφάνιση φυτών και ζώων: Χωρίς μέλισσες, ολόκληρα οικοσυστήματα θα μπορούσαν να αποσταθεροποιηθούν, οδηγώντας στην εξαφάνιση ειδών που εξαρτώνται από τα φυτά αυτά.
Τί μπορούμε να κάνουμε;
Η προστασία των μελισσών είναι κρίσιμη και καθοριστική για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και της γεωργίας. Ακολουθούν μερικοί τρόποι για να συμβάλουμε κι εμείς στην προστασία τους:
- Φυτεύουμε μελισσοκομικά φυτά. Οι μέλισσες χρειάζονται λουλούδια πλούσια σε νέκταρ και γύρη. Επιλέγουμε φυτά όπως λεβάντα, δεντρολίβανο, ηλίανθους, θυμάρι και μηδική.
- Αποφεύγουμε τα φυτοφάρμακα. Τα νεονικοτινοειδή και άλλα χημικά φυτοφάρμακα είναι τοξικά για τις μέλισσες. Χρησιμοποιούμε φυσικά ή βιολογικά μέσα προστασίας φυτών.
- Δημιουργούμε καταφύγια για τις μέλισσες. Τοποθετούμε "ξενοδοχεία" για μέλισσες (Bee hotels) ή αφήνουμε φυσικούς χώρους με άγρια χόρτα και παλιά ξύλα όπου μπορούν να φωλιάσουν.
- Στηρίζουμε τους τοπικούς μελισσοκόμους. Αγοράζοντας μέλι από μικρούς παραγωγούς, ενισχύουμε βιώσιμες πρακτικές μελισσοκομίας.
- Απαραίτητη είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση. Ενημερώνουμε άλλους για τη σημασία των μελισσών και προωθούμε φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές.
- Υποστηρίζουμε πολιτικές για την προστασία των μελισσών
Σημειώνεται ότι υπάρχουν προσπάθειες αντικατάστασης των μελισσών με ρομπότ-επικονιαστές ή ανθρώπινη επικονίαση (όπως γίνεται στην Κίνα), αλλά καμία από αυτές τις μεθόδους δεν είναι εξίσου αποδοτική και οικονομικά βιώσιμη.
Η προστασία των μελισσών είναι ζωτικής σημασίας. Μέτρα όπως η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, μείωση των φυτοφαρμάκων, η προστασία των φυσικών τους οικοτόπων και η ενίσχυση των βιώσιμων πρακτικών γεωργίας είναι απαραίτητα για την αποτροπή μιας τέτοιας καταστροφικής κατάστασης. Απαραίτητη κρίνεται η νομοθεσία που περιορίζει τη χρήση βλαβερών φυτοφαρμάκων και προωθούν τη βιολογική γεωργία. Αν ο καθένας κάνει μικρές αλλαγές, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον στο οποίο οι μέλισσες θα επιβιώσουν και θα ευημερήσουν, και μαζί με αυτές και εμείς.
Πηγή: cnn.gr
