Γράφει η Αρετή Δημοσθένους, Θρησκειολόγος
Το χριστουγεννιάτικο δένδρο λίγοι ξέρουν ότι δεν είναι ευρωπαϊκό αλλά ελληνικό, βυζαντινὸ έθιμο. Υπάρχει ένα τροπάριο στην Προσκομιδὴ που μιλά για το Δένδρο της Ζωής η αλλιώς το Ξύλο της Ζωής το οποίο είναι ο Ιησούς Χριστός. Οι βυζαντινοὶ έβαζαν μέσα στην Εκκλησία ένα δένδρο για να δώσουν την εικόνα του Ιησού Χριστού ως το δένδρον της ζωής.
Το έθιμο σιγὰ σιγὰ έφυγε από τον ελληνικό χώρο, διότι όταν κατελήφθη από τους τούρκους η Κωνσταντινούπολη έπεσε μαύρη σκλαβιά και για πολλά χρόνια απαγορευόταν ο εορτασμός των Χριστουγέννων, αναφέρει ο πατήρ Αθανάσιος Μυτιληναίος.
Που διεσώθη η έννοια του δένδρου; - Στους πολυελαίους! O κεντρικὸς πολυέλαιος στην Εκκλησία έχει μορφὴ δένδρου. Όταν έφυγε, στην Ευρώπη το έθιμο αυτό, λόγω κατοχής, εμείς το διατηρήσαμε στον κεντρικὸ πολυέλαιο των Ναών μας. Ο πολυέλαιος λοιπόν συμβολίζει το Δένδρο. Γιατί εορτάζουμε τα Χριστούγεννα κοντά στην Αρχή του Νέου Έτους; Ο Χριστός έκανε μια απροσδόκητη παρουσία στη γη με την ενανθρώπιση Του. Αυτή του η παρουσία άλλαξε πολλά πράγματα, έφερε ισότητα και Δημοκρατία. Δημοκρατία βέβαια έφεραν και οι Αρχαίοι Έλληνες αλλά αυτή ήταν Δημοκρατία χωρίς ισότητα των φύλων, χωρίς Δημοκρατία στην οικογένεια.
Ο Χριστός έφερε και Δημοκρατία στην οικογένεια, Ειρήνη και Συγχώρεση, Ελπίδα Ανάστασης. Με την έλευση Του αρχίζει μια καινούργια Εποχή. Γι' αυτό οι Άγιοι Πατέρες θεσμοθέτησαν την εορτή των Χριστουγέννων μαζί σχεδόν με την έναρξη του νέου Έτους, σύμβολο της νέας χριστιανικής εποχής. Γιατί ενώ ο Θεός είναι εκτός χρόνου, είναι Άχρονος, ο άνθρωπος τοποθετείται μέσα στον χρόνο;
Ο Θεός ως Φως, στη Σοφία Του τοποθετεί τον άνθρωπο μέσα στον χρόνο, διότι ο άνθρωπος χρειάζεται την εναλλαγή μέρας, εβδομάδας, μηνών, ετών, για να παραμένει δραστήριος. Χωρίς αυτό τον μηχανισμό ίσως λόγω έλλειψης μέτρου και σύγκρισης χρονικής, θα πέφταμε στην αδράνεια. Ενώ έτσι δραστηριοποιούμεθα, κάνουμε απολογισμό και γινόμαστε καλύτεροι. Εγώ για παράδειγμα σήμερα πρέπει να είμαι καλύτερη από χτες, τον επόμενο χρόνο καλύτερη από τον προηγούμενο και ούτω καθεξής.
Ποια Ειρήνη έφερε ο Χριστός, πολιτική ή πνευματική; Ο Θεάνθρωπος έφερε πνευματική και εσωτερική Ειρήνη και γαλήνη. Εντούτοις με τις διδαχές Του επιτυγχάνεται και η πολιτική Ειρήνη. Στις μέρες μας με τις πολλές εστίες πολέμων γίνεται φανερό ότι αν δεν υπάρχει πολιτική Ειρήνη δεν μπορούμε ούτε να εκκλησιαστούμε, παράδειγμα η Συρία αλλά και άλλες περιοχές.
