Της Μαρίνας Σαββίδου
Ιστορικό βήμα το Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο, μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων και διαβουλεύσεων. Υπάρχει μεν ο αντίλογος και οι ενστάσεις για συγκεκριμένες πρόνοιες, οι οποίες δεν είναι άμεσα εφαρμόσιμες. Ωστόσο η μη υιοθέτηση του θα οδηγούσε σε ακόμα ένα μακροχρόνιο μαραθώνιο διαπραγματεύσεων, την στιγμή που οι χώρες της πρώτης γραμμής δέχονται ανεξέλεγκτες ροές παράνομων και μη μεταναστών.
Ο υποχρεωτικός μηχανισμός αλληλεγγύης και τα μέτρα υποστήριξης των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς εισροές μεταναστών τρίτων χωρών, σε βαθμό που οδηγεί στην κατάρρευση του εθνικού συστήματος ασύλου, είναι σίγουρα κάποια από τα δυνατά χαρτιά της συμφωνίας.
Στόχος είναι η εφαρμογή τους σε περιπτώσεις εργαλειοποίησης των μεταναστών και η αποφόρτιση των χωρών της πρώτης γραμμής.
Η αυστηροποίηση της φύλαξης στα εξωτερικά σύνορα και η ενίσχυση της Frontex είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, μόνο 1 στους 5 μετανάστες που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ επιστρέφει μέσω των προβλεπόμενων διαδικασιών στη χώρα προέλευσης.
Χρειάζεται λοιπόν, θέσπιση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής σχετικά με τις συμφωνίες με τις τρίτες χώρες, έτσι ώστε να επιταχύνονται οι επιστροφές.
Η επιτάχυνση των επιστροφών και ο αμοιβαίος καταμερισμός ευθυνών είναι τα κλειδιά για μια ευρωπαϊκή, σταθερή, δίκαιη και αποτελεσματική μεταναστευτική πολιτική.
Η δε πάταξη των διακινητών προϋποθέτει συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών.
Το μεταναστευτικό δεν είναι ζήτημα που τυγχάνει προσωρινού ή πρόχειρου χειρισμού.
Οι εντάσεις και οι εκρήξεις, ιδιαίτερα στην Μέση Ανατολή ,οξύνουν το πρόβλημα.
Τόσο οι χώρες προέλευσης αλλά και οι προορισμοί αλλάζουν, κάτι που προϋποθέτει συνεχή αναπροσαρμογή των τρόπων αντιμετώπισης. Οι όποιες συμφωνίες ανατρέπονται σε ένα τόσο μεταβαλλόμενο και ασταθές πολιτικό σκηνικό, το οποίο επηρεάζει σίγουρα χώρες όπως η Κύπρος. Για παράδειγμα η συμφωνία της ΕΕ με τον Λίβανο, που σταμάτησε προσωρινά τις ροές προς την Κύπρο, δεν είμαι καθόλου σίγουρη αν θα μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά σε περίπτωση που η εμπόλεμη σύρραξη συνεχιστεί ή ενταθεί.
Το μονομερές κλείσιμο των συνόρων δεν αποτελεί λύση αλλά την έσχατη πρακτική. Η μόνη σταθερή λύση είναι η κοινή ευρωπαϊκή αντιμετώπιση και η εφαρμογή του Συμφώνου από όλα τα κράτη μέλη. Η κλεψύδρα γύρισε και τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι έτοιμα μέχρι το 2026 για την πλήρη εφαρμογή του Συμφώνου.
* Το άρθρο αντικατοπτρίζει τις προσωπικές απόψεις του συντάκτη και μόνο
