Με πάνω από 41.000 νεκρούς, καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους των γεωργικών εκτάσεων, βομβαρδισμούς σε υποδομές υγείας και παιδείας, ένα χρόνο μετά την απεχθή επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και τον εξοντωτικό πόλεμο του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστινίων, η Λωρίδα της Γάζας μοιάζει αγνώριστη.
Εικόνες δορυφόρου πριν και μετά τον πόλεμο, που παρουσιάζει το δίκτυο Al Jazeera, απεικονίζουν την έκταση της καταστροφής των υποδομών στη Γάζα. Οι ισραηλινές επιθέσεις έχουν μετατρέψει ολόκληρες γειτονιές σε ερείπια, έχουν εξαφανίσει τζαμιά και εκκλησίες αιώνων και έχουν καταστρέψει νοσοκομεία, πανεπιστήμια και ζωτικές γεωργικές εκτάσεις.
Υπολογίζεται ότι 75.000 τόνοι εκρηκτικών έχουν πέσει στη Γάζα και οι ειδικοί προβλέπουν ότι θα χρειαστούν χρόνια για να καθαριστούν τα συντρίμμια που ανέρχονται σε περισσότερους από 42 εκατομμύρια τόνους, τα οποία είναι επίσης γεμάτα με βόμβες που δεν έχουν εκραγεί.
Επιθέσεις σε προσφυγικούς καταυλισμούς
Η Τζαμπάλια, που βρίσκεται στη βόρεια Γάζα, είναι ο μεγαλύτερος από τους οκτώ προσφυγικούς καταυλισμούς της Λωρίδας της Γάζας. Ιδρύθηκε το 1948 μετά τον εκτοπισμό περισσότερων από 750.000 Παλαιστινίων από τα σπίτια τους και με έκταση μόλις 1,4 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ήταν από τους πιο πυκνοκατοικημένους στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο ισραηλινός στρατός έχει χτυπήσει επανειλημμένα τον καταυλισμό των περίπου 116.000 καταγεγραμμένων προσφύγων, σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπους.
Επιθέσεις σε τζαμιά και εκκλησίες
Περίπου τρία χιλιόμετρα νότια της Τζαμπάλια βρίσκεται η Παλιά Πόλη της Γάζας, όπου βρίσκονται μερικά από τα παλαιότερα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της Μέσης Ανατολής, που χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα.
Μεταξύ των αξιοσημείωτων αξιοθέατων της είναι σημαντικοί χώροι λατρείας, όπως το Μεγάλο Τζαμί της Γάζας, και δύο από τις σημαντικότερες εκκλησίες της Γάζας, το παρεκκλήσι του Αγίου Φιλίππου του Ευαγγελιστή και η εκκλησία του Αγίου Πορφυρίου.
Στις 8 Δεκεμβρίου, το Μεγάλο Τζαμί της Γάζας υπέστη εκτεταμένες ζημιές από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή. Η 747 ετών βιβλιοθήκη του, που κάποτε φιλοξενούσε σπάνια χειρόγραφα, συμπεριλαμβανομένων παλαιών αντιγράφων του Κορανίου, μετατράπηκε σε ερείπια.
Επιπλέον, τον τελευταίο χρόνο το Γραφείο Τύπου της Γάζας κατέγραψε την πλήρη καταστροφή τουλάχιστον 611 τζαμιών και τη μερική καταστροφή 214 τζαμιών λόγω ισραηλινών επιθέσεων.
Ακόμα, η ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Πορφυρίου, που βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από το Μεγάλο Τζαμί, χτυπήθηκε από ισραηλινό πύραυλο στις 19 Οκτωβρίου, σκοτώνοντας 17 ανθρώπους που βρίσκονταν μέσα σε αυτήν.
Επιθέσεις σε σχολεία και πανεπιστήμια
Λίγο πιο κάτω από την Παλιά Πόλη, βρίσκεται το Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας. Μαζί με το Πανεπιστήμιο al-Azhar, είναι τα δύο κορυφαία πανεπιστήμια στη Λωρίδα της Γάζας, που παρείχαν τριτοβάθμια εκπαίδευση σε δεκάδες χιλιάδες φοιτητές κάθε χρόνο.
Ενώ και τα δύο πανεπιστήμια έχουν στοχοποιηθεί σε προηγούμενους πολέμους, αυτός ο πόλεμος άφησε τις πανεπιστημιουπόλεις τους εντελώς κατεστραμμένες. Η ανεξάρτητη οργάνωση Euro-Med Human Rights Monitor, με έδρα τη Γενεύη, δήλωσε ότι το Ισραήλ κατέστρεψε συστηματικά και σταδιακά κάθε πανεπιστήμιο στη Γάζα.
Από τα 12 πανεπιστήμια της Γάζας, κανένα δεν έχει μείνει όρθιο.
Επιθέσεις σε νοσοκομεία
Στην ίδια γειτονιά βρίσκεται και το νοσοκομείο al-Shifa, το μεγαλύτερο ιατρικό συγκρότημα στη Λωρίδα της Γάζας και ένα από τα πρώτα νοσοκομεία που δέχθηκαν επίθεση.
Στις 15 Νοεμβρίου, Ισραηλινοί στρατιώτες το περικύκλωσαν, ενώ πέντε μήνες αργότερα, τον Απρίλιο, υπέστη πολιορκία δύο εβδομάδων που μετέτρεψε το νοσοκομείο σε ερείπια και άφησε εκατοντάδες ανθρώπους νεκρούς.
Σύμφωνα με το Al Jazeera, αρκετοί εμπειρογνώμονες έχουν υποστηρίξει ότι η επίθεση σε νοσοκομεία -ιδιαίτερα σε εκείνα που περιθάλπουν ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση και μωρά- θα μπορούσε να αποτελεί έγκλημα πολέμου, όπως ορίζεται από το διεθνές δίκαιο. Τον τελευταίο χρόνο, τουλάχιστον 114 νοσοκομεία και κλινικές έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας, αφήνοντας πολλούς ασθενείς χωρίς πρόσβαση σε βασικές ιατρικές υπηρεσίες.
Χωρίζοντας τη Γάζα στη μέση
Εκτός από τις εκτεταμένες καταστροφές στη Γάζα, τα όρια του θύλακα έχουν επίσης συρρικνωθεί με τη δημιουργία ισραηλινών «νεκρών ζωνών».
Ο διάδρομος Νετζαρίμ, μια λωρίδα πλάτους 1,5 χιλιομέτρου και μήκους 6,5 χιλιομέτρων, τέμνει την κεντρική Γάζα. Δορυφορικές εικόνες, που ελήφθησαν μεταξύ 8 και 27 Αυγούστου, αποκάλυψαν ότι τα ισραηλινά στρατεύματα οχυρώνουν τον διάδρομο.
Όπως μεταδίδει το Al Jazeera, στρατιωτικοί αναλυτές δήλωσαν ότι ο διαμοιρασμός της Λωρίδας αποτελεί μέρος ενός σχεδίου για την αναδιαμόρφωση της Λωρίδας της Γάζας και την ενίσχυση της ισραηλινής στρατιωτικής παρουσίας εκεί. Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν ισοπεδώσει αρκετά κτίρια για να ανοίξουν δρόμο για τον διάδρομο Νετζαρίμ.
Καταστροφή γεωργικών εκτάσεων
Νοτιότερα, στην κεντρική Γάζα, βρίσκεται η Ντέιρ αλ Μπάλαχ, ένα από τα κύρια γεωργικά κέντρα της Γάζας, γνωστό για την καλλιέργεια πορτοκαλιών, ελιών και, κυρίως, χουρμάδων.
Οι δορυφορικές εικόνες που αναλύθηκαν από το Al Jazeera αποκαλύπτουν ότι το 60% της γεωργικής γης της Γάζας έχει υποστεί ζημιές ή έχει καταστραφεί από τις ισραηλινές επιθέσεις. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι από τα 230 τετραγωνικά χιλιόμετρα καλλιεργειών, τα 137 έχουν καταστραφεί. Η συστηματική καταστροφή καλλιεργήσιμης γης οδηγεί το 96% των Παλαιστινίων σε επισιτιστική ανασφάλεια.
Δύο εκατομμύρια αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους
Πριν ένα χρόνο, στις 13 Οκτωβρίου, πριν από μια αναμενόμενη χερσαία επίθεση, ο ισραηλινός στρατός διέταξε την απομάκρυνση όλων των αμάχων που ζούσαν στην πόλη της Γάζας και στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας.
Τότε, η Γάζα βρισκόταν ήδη στην έβδομη ημέρα πλήρους αποκλεισμού, κατά την οποία ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Yoav Gallant δήλωσε: «Δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, δεν υπάρχει φαγητό, δεν υπάρχει νερό, δεν υπάρχει αέριο - είναι όλα κλειστά».
Με περισσότερο από το 80% της Λωρίδας της Γάζας να θεωρείται μη ασφαλές για τους Παλαιστίνιους, είτε επειδή χαρακτηρίστηκε ως «απαγορευμένη ζώνη» από το Ισραήλ είτε λόγω εντολών εκκένωσης, οι ανθρωπιστικές ζώνες ήταν το τελευταίο προπύργιο ασφάλειας για πολλούς. Ωστόσο, ακόμη και αυτοί οι θύλακες γης έχουν αρχίσει να συρρικνώνονται, σύμφωνα με τις εικόνες δορυφόρων.
Αναζητώντας ασφάλεια, εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι κατέφυγαν στο αλ Μαουάσι, μια στενή λωρίδα αμμώδους εδάφους κατά μήκος της ακτής της Γάζας. Παρά το γεγονός ότι έχει χαρακτηριστεί ως ανθρωπιστική «ασφαλής ζώνη» από το Ισραήλ, αυτό έχει πραγματοποιήσει εκεί δεκάδες επιθέσεις, σκοτώνοντας εκατοντάδες και τραυματίζοντας πολλούς περισσότερους, αναδεικνύοντας την τρομακτική πραγματικότητα ότι δεν υπάρχει ασφαλές μέρος στη Γάζα.
Ολική καταστροφή
Μέσα σε μόλις ένα χρόνο πολέμου, το τοπίο της Γάζας έχει γίνει αγνώριστο.
Σύμφωνα με την ανάλυση δορυφορικών εικόνων από ερευνητές του Oregon State University, σχεδόν το 60% της Γάζας έχει υποστεί ζημιές ή έχει καταστραφεί: 69,3% στη Βόρεια Γάζα, 73,9% στην πόλη της Γάζας, 49,1% στην Ντέιρ αλ-Μπάλαχ, 54,5% στη Χαν Γιούνις, 46,3% στη Ράφα.