Πενήντα χρόνια από την τουρκική εισβολή. Μισός αιώνας, με το δράμα των αγνοουμένων να αποτελεί αναμφίβολα την πιο τραγική πτυχή της κυπριακής τραγωδίας. «Ο αίτιος, ο ένοχος αυτού του δράματος έχει όνομα, και είναι η Τουρκία, παρότι και εμείς κάναμε λάθη ή γιατί δεν ξέραμε, ή από άγνοια ή σε κάποιες περιπτώσεις δεν είχαμε ούτε την πολιτική θέληση» ανέφερε ο τέως επίτροπος Ανθρωπιστικών Θεμάτων Φώτης Φωτίου.
«Ο αδυσώπητος εχθρός του θέματος των αγνοουμένων είναι ο χρόνος. Θα φτάσουμε κάπου, με το ρυθμό που γίνονται οι ταυτοποιήσεις και εντοπίζονται, όπου δεν θα έχουμε συγγενείς πρώτου βαθμού να παραδώσουμε οστά»,πρόσθεσε ο κ. Φωτίου.
Η παράδοση των οστών στην Ελλάδα
Όπως περιέγραψε ο κ. Φωτίου, την δεκαετία '80-'90 όταν έγιναν εκταφές στο κοιμητήριο Λακατάμιας και στο κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης, όπου υπήρχαν οστά με την επιγραφή «άγνωστος».
«Όταν έγιναν από την ΕΛΔΥΚ οι εκταφές αυτές, στάλθηκαν στην Ελλάδα και φάνηκε στην πορεία ότι δώσαμε τα λανθασμένα οστά σε συγγενείς στην Ελλάδα. Και ακόμα υπάρχουν περιπτώσεις που αρνούνται να τα παραδώσουν. Και λεν πολύ δικαιολογημένα οι γονείς τα αδέρφια και "που ξέρουμε ότι θα μας δώσετε τα σωστά αυτή τη φορά;"», σημείωσε ο κ. Φωτίου.
Τα ψεκασμένα οστά
Ένα άλλο τραγικό λάθος που ανέφερε ο κ. Φωτίου, ήταν ότι όταν έγιναν οι εκταφές από το κοιμητήριο στη Λακατάμιας, έβαλαν τα οστά στον Τύμβο και τα πότιζαν με χημικές ουσίες, «φαίνεται από άγνοια για να συντηρηθούν», όμως χάθηκε το γενετικό υλικό.
Δείγματα στάλθηκαν σε έξι ινστιτούτα, χωρίς ωστόσο να εντοπιστεί γενετικό υλικό.
Τα οστά αυτά, όπως εκτιμά ο κ. Φωτίου, πιθανόν να είναι οστά 40-50 ανθρώπων.
Το τρίτος μέρος στη ΔΕΑ
Ο κ. Φωτίου αναφέρθηκε και στην παρουσία τρίτου μέλους στη ΔΕΑ, τον εκπρόσωπο των ΗΕ, όπου «υπήρχαν περιπτώσεις όπου θα μπορούσε να ήταν πιο αποτελεσματικός και αποφασιστικός και πάντοτε κρατούσε μια γραμμή, που δεν θεωρώ ότι ήταν φιλική προς το θύμα, γιατί το θύμα ήταν η δική μας πλευρά περισσότερο».
Ο κατάλογος των αγνοουμένων
Λίγα χρόνια πριν την λειτουργία της ΔΕΑ το 2005, έπρεπε να γίνει επίσημος κατάλογος.
«Οι Τούρκοι είχαν την απαίτηση να αφαιρεθούν 126 δικοί μας γιατί δήθεν ότι είναι γνωστό ότι είναι νεκροί γι αυτό και υπάρχει η λίστα των 126 που αφαιρέθηκε», εξήγησε ο κ. Φωτίου.
Ο λόγος ήταν ότι επιδίωκαν να μειώσουν όσο το δυνατό γινόταν τον αριθμό των αγνοουμένων.
Στον αντίποδα η ε/κ πλευρά δέχθηκε να συμπεριληφθούν στον κατάλογο 129 Τ/κ, οι οποίοι ήταν γνωστό ότι υπήρχαν μνημεία με τα ονόματα τους. «Ήθελαν όσο μπορούσαν να εξισώσουν αριθμούς. Ήταν άλλο ένα λάθος δικό μας που δεν έπρεπε να δεχθούμε», υπογράμμισε ο κ. Φωτίου.
