Της Δρ. Αρετής Δημοσθένους
Γιατί τη Μεγάλη Τρίτη η Εκκλησία μας θυμάται την παραβολή των δέκα Παρθένων;
Σήμερα Μ. Τρίτη διαβάζει ο ιερέας στο Ευαγγέλιο την παραβολή των δέκα Παρθένων για να κατανοήσουμε μέσω μιας όμορφης διδακτικής ιστορίας ότι κανείς δεν θα μας δώσει ούτε δωρεάν αλλά ούτε και με λεφτά το εισιτήριο για την πνευματική ζωή πολύ δε περισσότερο το εισιτήριο για τον Παράδεισο.
Οι πέντε παρθένες φρόντισαν να έχουν αρκετό λάδι για τις λαμπάδες τους, οι υπόλοιπες πέντε δεν είχαν. Ζήτησαν βέβαια από εκείνες που είχαν να τους δώσουν αλλά δεν τους έδωσαν αναλογιζόμενες ότι δεν θα φτάσει για τις ίδιες. Δια της παραβολής αυτής τονίζεται επίσης η αξία της παρθενίας. Η παρθενία είναι ειδικά στις μέρες μας περιζήτητη αρετή. Από την εποχή του Χριστού θεωρείτο κάτι σπουδαίο. Ονομάζεται «η αρετή των Αγγέλων».
Μια άλλη εξέχουσα παραβολή η οποία συγκινεί είναι αυτή των ταλάντων. Όλοι έχουμε ταλέντα, χαρίσματα, είμαστε προικισμένοι από τον Θεό για να μπορούμε να έχουμε πρόοδο στη ζωή μας. Όσο απλό αυτό και να φαίνεται, είναι θέμα σύνθετο πνευματικά. Όποιος δεν καλλιεργήσει και αυξήσει τα καλά αυτά ταλέντα του, τιμωρείται. Όποιος τα καλλιεργήσει αμοίβεται από τον Θεό. Η παραβολή λέει πως εκείνος που είχε δύο χαρίσματα τα έκανε τέσσερα, αυτός που είχε 5 τα έκανε δέκα. Εκείνος που είχε ένα, το έκρυψε διότι είπε ότι ο Κύριος του ήταν πονηρός και θα του το ζητούσε πίσω!
«Τω γαρ έχοντι πάντα δοθήσεται και περισσευθήσεται, από δε του μη έχοντος και ό έχει αρθήσεται απ’ αυτού» (Ματθαίου κεφ. 25: 14-30). Όποιος έχει θα πάρει περισσότερα, όποιος δεν δούλεψε, και αυτό που έχει θα του το πάρουν.
Αναφέρει το πολύ όμορφο τροπάριο της ημέρας:
«Τοῦ κρύψαντος τὸ τάλαντον, τὴν κατάκρισιν, ἀκούσασα ψυχή, μὴ κρύπτε λόγον Θεοῦ, κατάγγελλε τὰ θαυμάσια αὐτοῦ, ἵνα πλεονάζουσα τὸ χάρισμα, εἰσέλθῃς, εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου σου». Ας μην κρύψουμε το χάρισμα μας, ας μπούμε θριαμβευτικά στη Χαρά του Κυρίου μας, μετά από άξια εργασία.
Η Ακολουθία τελειώνει με το ξακουστό τροπάριο της Αγίας Κασσιανής.
«Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα Γυνή, την σην αισθομένη Θεότητα, μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν, οδυρομένη μύρα σοι, προ του ενταφιασμού κομίζει…»
Η πανέμορφη και επιστήμονας Κασσία έλαβε μέρος ως καλεσμένη στην τελετή επιλογής νύφης για τον αυτοκράτορα Θεόφιλο, την οποία είχε οργανώσει η μητριά του η Ευφροσύνη (το 830 μ. Χ.). Ο αυτοκράτορας επέλεγε τη σύζυγο της αρεσκείας του δίνοντάς της ένα χρυσό μήλο.
Θαμπωμένος από την ομορφιά της Κασσίας, ο νεαρός αυτοκράτορας την πλησίασε και της είπε: «Ὡς ἂρα διά γυναικός ἐρρύη τὰ φαῦλα» («Από τη γυναίκα ήρθαν στον κόσμο τα κακά»), αναφερόμενος στην αμαρτία και τις συμφορές που προέκυψαν από την Εύα. Η Κασσία, ετοιμόλογη, του απάντησε: «Ἀλλά καὶ διά γυναικός πηγάζει τά κρείττω» («Αλλά και από τη γυναίκα ήρθαν στον κόσμο τα καλά »), αναφερόμενη στην ελπίδα της σωτηρίας από την ενσάρκωση του Χριστού μέσω της Παναγίας.
Τότε ο εγωισμός του Θεόφιλου τραυματίστηκε με αποτέλεσμα να απορρίψει την Κασσιανή και να επιλέξει τη Θεοδώρα από την Παφλαγονία της Μικράς Ασίας για σύζυγό του. Κατόπιν η Κασσία γίνεται μοναχή και σπουδαία συγγραφέας. Εμπνεύστηκε το Ιδιόμελο αυτό τροπάριο από τα λόγια των Ευαγγελιστών, που αναφέρονται στην ανώνυμη αμαρτωλή γυναίκα, τη μοιχαλίδα, που ο Χριστός έσωσε από βέβαιο λιθοβολισμό του έξαλλου πλήθους των Φαρισαίων για το ηθικό της παράπτωμα, με εκείνα τα λόγια Του: «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω επ’ αυτήν».
Και όταν αργότερα ο Ιησούς βρέθηκε στο σπίτι του Σίμωνα του Φαρισαίου του λεπρού, η αμαρτωλή εκείνη γυναίκα αισθάνεται την ανάγκη να πάει να εκφράσει την ευγνωμοσύνη και αφοσίωσή της στον Σωτήρα Χριστό. Αγοράζει αρώματα, ντύνεται ταπεινά και σεμνά και ταπεινωμένη και συντετριμμένη, με δάκρυα στα μάτια, έρχεται και πλένει τα πόδια του Ιησού. Τα δάκρυά της εκείνα ήταν δάκρυα ελέους και συντριβής και κλαίει με πάθος να την ευσπλαχνιστεί ο Θεός της αγάπης και της συγχώρεσης.
