Διασπάθιση δημόσιου χρήματος και κατάχρηση εξουσίας διαπιστώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία στο Υπουργείο Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) σε έλεγχο που διενήργησε για τα έτη 2021 και 2022.
Μεταξύ άλλων, τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ) περιλαμβάνουν αποσπάσεις συζύγων διπλωματών, τις οποίες χαρακτηρίζει «παράνομες», καθώς και επιδόματα εξωτερικού, ενοικίου και εκπαίδευσης που δεν έπρεπε να δοθούν. Επιπλέον, εντοπίζει αυξημένο κόστος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τα μέλη των διπλωματικών αποστολών.
Επίδομα Εξωτερικού ενώ υπηρετούσε στην Κύπρο
Μεταξύ άλλων, στα ευρήματα της Ελεγκτικής αναφέρεται και περίπτωση διπλωμάτη ο οποίος συνέχισε να λαμβάνει το Γενικό Επίδομα Εξωτερικού (ΓΕΕ) για περίοδο τριών μηνών ενώ υπηρετούσε στην Κύπρο.
Παράλληλα η Ελεγκτική αναφέρει ότι το Σχέδιο Επιδόματος Εξωτερικού δεν περιέχει σαφείς πρόνοιες σχετικά με το κατά πόσο η καταβολή του ΓΕΕ αναστέλλεται/τερματίζεται για την περίοδο που υπάλληλος, ο οποίος υπηρετεί εκτός της Κύπρου απουσιάζει από την έδρα του για μεγάλο χρονικό διάστημα, διαμένοντας σε αυτό το διάστημα, είτε στην Κύπρο, είτε αλλού εκτός της έδρας του.
Επίδομα ενοικίου για κατοικία που ανήκε στην εταιρεία του ιδίου
Σε μια άλλη περίπτωση καταβαλλόταν από το ΥΠΕΞ επίδομα ενοικίου ύψους 45.000 ευρώ, για διπλωμάτη στο εξωτερικό, ο οποίος απέκρυψε ότι διέμενε σε διαμέρισμα το οποίο είναι ιδιοκτησία εταιρείας, η οποία ανήκει κατά 70/75 στον ίδιο και κατά 5/75 στον/στη σύντροφό του. «Το Υπουργείο αρνήθηκε να λάβει μέτρα για ανάκτηση του ποσού καθώς επίσης και να διερευνήσει το ενδεχόμενο διάπραξης πειθαρχικών παραπτωμάτων», αναφέρει η Ελεγκτική.
Σε άλλη περίπτωση, παραχωρήθηκε αυξημένο εκπαιδευτικό επίδομα σε Πρέσβη Διπλωματικής Αποστολής για τη φοίτηση παιδιού του σε ιδιωτική σχολή, αφού για τον υπολογισμό του λήφθηκε υπόψη και πρόσθετο ποσό πέραν των υποχρεωτικών τελών φοίτησης, για παρακολούθηση μη υποχρεωτικού μαθήματος.
Την ίδια ώρα περιπτώσεις όπου προέκυψε διασπάθιση δημοσίου χρήματος, αναφέρει η υπηρεσία.
Διασπάθιση δημοσίου χρήματος
Μετάθεση λογιστή στο Λονδίνο για εργασία, «δεν φαίνεται να αποσκοπούσε στην κάλυψη λογιστικού κενού που δημιουργήθηκε στην εν λόγω αποστολή, αλλά στην διευκόλυνση και εξυπηρέτηση του ατομικού συμφερόντος» του ιδίου. Όπως αναφέρεται, η μετάθεση συνοδευόταν με πολύ ελκυστικά επιδόματα με αποτέλεσμα να προκύψει διασπάθιση δημόσιου χρήματος.
Σε άλλο εύρημα, η ΕΥ αναφέρει ότι το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την απόσπαση εκπαιδευτικού λειτουργού σε Πρεσβεία της ΚΔ στην Ευρώπη, όπου υπηρετεί ο σύζυγός της ως διπλωμάτης, για ανάληψη καθηκόντων εξομοιωμένων με διπλωματικά, παρόλο που αυτό εκφεύγει των αρμοδιοτήτων του για την τοποθέτηση της εν λόγω εκπαιδευτικής λειτουργού σε πρεσβεία της ΚΔ στο εξωτερικό, και η εν λόγω λειτουργός δεν θα μπορούσε νόμιμα να αποσπαστεί εκτός της εκπαιδευτικής υπηρεσίας ως διπλωματικό προσωπικό, αφού αυτό απαγορεύεται ρητά από τη νομοθεσία που διέπει την εκπαιδευτική υπηρεσία.
Μάλιστα, αναφέρει, στην εν λόγω λειτουργό, ενώ η παράνομη απόσπαση έγινε για δική της διευκόλυνση, παραχωρήθηκαν και όλα τα ελκυστικά επιδόματα εξωτερικού που δίνονται στους διπλωμάτες. «Θεωρούμε συνεπώς την όλη διευθέτηση, με ό,τι συνεπάγεται σε μισθούς και επιδόματα εξωτερικού, προκλητική διασπάθιση δημοσίου χρήματος, και εφόσον είναι και παράνομη, συνιστά κατάχρηση εξουσίας», αναφέρει.
Αντίθετα από τη διευθέτηση αυτή, η ΕΥ αναφέρει ότι εντόπισε άλλη περίπτωση στην οποία το Υπουργικό ενέκρινε την τοποθέτηση στελέχους της Εθνικής Φρουράς σε Πρεσβεία της ΚΔ στην Ευρώπη, όπου υπηρετεί ο σύζυγός της ως Ακόλουθος Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, για εκτέλεση ειδικών καθηκόντων, αφού όμως προηγήθηκε η αποποίηση, από την ίδια, του δικαιώματος για διεκδίκηση καταβολής οποιουδήποτε επιδόματος εξωτερικού.
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο εξωτερικό
Σε σχέση με την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κυβερνητικών υπαλλήλων που υπηρετούν σε διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό, η ΕΥ αναφέρει ότι το ΥΠΕΞ προχώρησε στη σύσταση τριμελούς επιτροπής ειδικών, για σκοπούς εξέτασης των αιτημάτων, χωρίς ωστόσο να εντοπιστεί, από πλευράς ΕΥ, οποιαδήποτε νομοθετική πρόνοια για τη σύσταση, λειτουργία και όρους παροχής υπηρεσιών των μελών της εν λόγω Επιτροπής.
Επιπλέον, αναφέρει ότι η πραγματική δαπάνη του κονδυλίου «Περίθαλψη Κυβερνητικών Υπαλλήλων στο εξωτερικό» για το έτος 2022, που ανήλθε σε €965.798, αυξήθηκε πέραν του 90% συγκριτικά με τα δύο προηγούμενα έτη. Όπως αναφέρει, αυτό οφείλεται στη μεγάλη αύξηση των ασφαλιστικών τελών που παρατηρήθηκε, στο πλαίσιο της σύναψης νέας ιατροφαρμακευτικής κάλυψης με ασφαλιστική εταιρεία, ως απαιτείται με βάση τα τοπικά δεδομένα, για το έτος 2021/2022, από κοινού με δύο διπλωματικές αποστολές στις ΗΠΑ και εξαιτίας του υψηλού κόστους περίθαλψης για προσωπικό σε διπλωματικές αποστολές της Ασίας, το οποίο αντιμετώπιζε σοβαρό ιατρικό πρόβλημα σε μακροχρόνια βάση για το οποίο δεν φαίνεται να ακολουθήθηκαν οι συμφωνημένες διαδικασίες για τον περιορισμό του, δηλαδή μετάθεσή του στην Κύπρο.
Σημειώνει, επίσης, ότι ο Γενικός Διευθυντής του ΥΠΕΞ ζήτησε όπως γίνει διερεύνηση του ενδεχομένου σύναψης μιας παγκόσμιας ομαδικής ασφαλιστικής κάλυψης για σκοπούς μείωσης του πιο πάνω κόστους αλλά η μελέτη δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, ούτε και εφαρμόστηκε η σύσταση, από τους ασφαλιστικούς αντιπροσώπους των δύο διπλωματικών αποστολών στις ΗΠΑ, για διαχωρισμό της ασφαλιστικής κάλυψης των ατόμων με υψηλές απαιτήσεις ώστε να μειωθεί η συνολική δαπάνη όλου του προσωπικού.
Ο ΓΔ του ΥΠΕΞ ενέκρινε τη σύναψη ιδιωτικής ασφάλειας υγείας για τους λειτουργούς της διπλωματικής αποστολής που υπηρετούν με μετάθεση/απόσπαση στην Ύπατη Αρμοστεία του Λονδίνου και τα μέλη των οικογενειών τους, για περίοδο ενός έτους και με συνολικό κόστος ύψους £92.059, παρόλο που ακόμη και μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ δεν τίθεται θέμα μη δυνατότητας χρήσης του δημόσιου συστήματος υγείας, λόγω σημαντικών προβλημάτων, που επικαλείται η Ύπατη Αρμοστεία, στο ισχύον δημόσιο σύστημα υγείας. «Η σχετική τροποποίηση στη διαδικασία η οποία ορίζει την κάλυψη από το κράτος των εξόδων παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε λειτουργούς που υπηρετούν στο εξωτερικό και στα εξαρτώμενά τους έγινε εκ των υστέρων και σκοπίμως για να καλύψουν τις πιο πάνω ενέργειες και αποφάσεις που λήφθηκαν», αναφέρει η ΕΥ. Η σύμβαση που συνάφθηκε για την παροχή ιδιωτικής ασφάλειας υγείας για τους δικαιούχους της Ύπατης Αρμοστείας περιλαμβάνει και οδοντιατρικές και οφθαλμολογικές υπηρεσίες, οι οποίες δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ της Κύπρου, σημειώνει.
Επιπλέον, αναφέρει ότι εγκύκλιος του ΥΠΕΞ, που αναφέρεται στην κατ’ εξαίρεση χρήση ιδιωτικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από δικαιούχους που βρίσκονται σε Κράτη Μέλη ΕΕ, ΕΟΧ και Ελβετία, χρήζει επανεξέτασης για σκοπούς ισότιμης μεταχείρισης των δικαιούχων στην Κύπρο και στις διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό, λαμβάνοντας υπόψη ότι με την εφαρμογή του ΓεΣΥ της Κύπρου έχουν διαφοροποιηθεί οι παρεχόμενες από αυτό ιατρικές υπηρεσίες στους δικαιούχους του, σε σχέση με αυτές που προβλέπονταν προηγουμένως.
Από τον έλεγχο της κανονικότητας των εισπράξεων και πληρωμών διαπιστώθηκαν αδυναμίες στις δικλίδες εσωερικού ελέγχου και περιπτώσεις μη τήρησης οδηγιών/εγκυκλιών του Γενικού Λογιστηρίου αναφορικά με την τεκμηρίωση και έλεγχο των εισπράξεων και πληρωμών.
Η ΕΥ σημειώνει παράλληλα, ότι το ΥΠΕΞ πρέπει να προωθήσει άμεσα μέτρα για άρση των στρεβλώσεων που υπάρχουν σε σχέση με το γενικό επίδομα εξωτερικού και το εκπαιδευτικό επίδομα και να ενεργεί πάντοτε σε συμμόρφωση με το νομικό πλαίσιο, υιοθετώντας τις βέλτιστες πρακτικές και διαδικασίες για την ορθολογιστική χρηματοοικονομική διαχείριση.
