Οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης που υποστηρίζονται από το Ιράν εντείνουν τις επιθέσεις τους σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα , οι οποίες, όπως δηλώνουν, είναι στα πλαίσια της εκδίκηση εναντίον του Ισραήλ για τη στρατιωτική του εκστρατεία στη Γάζα.
Οι επιθέσεις ανάγκασαν μερικές από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές και πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου να αναστείλουν τη διαμετακόμιση μέσω της Ερυθράς θάλασσας, κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει σοκ στην παγκόσμια οικονομία.
Οι Χούθι πιστεύεται ότι έχουν οπλιστεί και εκπαιδευτεί από το Ιράν ενώ υπάρχουν φόβοι ότι οι επιθέσεις τους θα μπορούσαν να κλιμακώσουν τον πόλεμο του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση.
Ποιοι είναι οι Χούθι;
Το κίνημα των Χούθι, όπως σημειώνει άρθρο το CNN, γνωστό και ως Ansarallah (Υποστηρικτές του Θεού), είναι το ένα μέρος του εμφυλίου πολέμου στην Υεμένη που μαίνεται εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1990, όταν ο ηγέτης του, Hussein al-Houthi, ξεκίνησε το «Believing Youth», ένα θρησκευτικό κίνημα αναγέννησης για ένα αιωνόβιο τμήμα του σιιτικού Ισλάμ που ονομάζεται Ζαϊντισμός.
Οι Zaidi κυβέρνησαν την Υεμένη για αιώνες, αλλά περιθωριοποιήθηκαν από το σουνιτικό καθεστώς που ανέβηκε στην εξουσία μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1962. Το κίνημα του Al-Houthi ιδρύθηκε για να εκπροσωπήσει τους Zaidis και να αντισταθεί στον ριζοσπαστικό σουνισμό, ιδιαίτερα στις ιδέες του Wahabi από τη Σαουδική Αραβία. Οι στενότεροι οπαδοί του έγιναν γνωστοί ως Χούθι.
Πώς απέκτησαν την εξουσία;
Ο Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ, ο πρώτος πρόεδρος της Υεμένης μετά την ενοποίηση της Βόρειας και της Νότιας Υεμένης το 1990, υποστήριξε αρχικά το «Believing Youth». Αλλά καθώς η δημοτικότητα του κινήματος μεγάλωνε και η αντικυβερνητική ρητορική οξύνθηκε, έγινε απειλή για τον Σάλεχ. Τα πράγματα έφτασαν στο απροχώρητο το 2003, όταν ο Σάλεχ υποστήριξε την εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ιράκ, στην οποία πολλοί Υεμενίτες αντιτάχθηκαν.
Για τον al-Houthi, το ρήγμα ήταν μια ευκαιρία. Καταπιάστηκε από τη δημόσια οργή και οργάνωσε μαζικές διαδηλώσεις. Μετά από μήνες αναταραχής, ο Σάλεχ εξέδωσε ένταλμα σύλληψής του.
Ο Αλ Χούθι εξουδετερώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2004 από τις δυνάμεις της Υεμένης, αλλά το κίνημά του δεν πτοήθηκε. Η στρατιωτική πτέρυγα των Χούθι μεγάλωνε συνεχώς καθώς περισσότεροι μαχητές εντάσσονταν σε αυτή. Ενθαρρυμένοι από τις πρώτες διαδηλώσεις της Αραβικής Άνοιξης το 2011, πήραν τον έλεγχο της βόρειας επαρχίας Saada και ζήτησαν την πτώση του Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ.
Οι Χούθι ελέγχουν την Υεμένη;
Ο Σαλέχ συμφώνησε το 2011 να παραδώσει την εξουσία στον αντιπρόεδρό του Αμπντ-Ραμπού Μανσούρ Χάντι. Οι Χούθι χτύπησαν ξανά το 2014, παίρνοντας τον έλεγχο τμημάτων της Saada, της πρωτεύουσας της Υεμένης, προτού τελικά εισβάλουν στο προεδρικό μέγαρο στις αρχές του επόμενου έτους.
Ο Χάντι κατέφυγε στη Σαουδική Αραβία, η οποία ξεκίνησε πόλεμο κατά των Χούθι κατόπιν αιτήματός του, τον Μάρτιο του 2015. Τελικά υπογράφηκε κατάπαυση του πυρός, 7 χρόνια μετά, το 2022.
Τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν ότι ο πόλεμος στην Υεμένη έχει μετατραπεί στη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο. Σχεδόν 250.000 άτομα έχουν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του ΟΗΕ .
Μετά την κατάπαυση του πυρός, οι Χούθι εδραίωσαν τον έλεγχό τους στο μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Υεμένης. Επιδίωξαν επίσης μια συμφωνία με τους Σαουδάραβες που θα έφερνε τον πόλεμο σε οριστικό τέλος και θα παγίωνε τον ρόλο τους ως κυβερνώντες της χώρας.
Ποιοι είναι οι σύμμαχοί τους;
Οι Χούθι υποστηρίζονται από το Ιράν, το οποίο άρχισε να αυξάνει τη βοήθειά του προς την ομάδα το 2014 καθώς κλιμακώθηκε ο εμφύλιος πόλεμος και καθώς εντάθηκε ο ανταγωνισμός του με τη Σαουδική Αραβία. Το Ιράν παρέχει στην οργάνωση όπλα και τεχνολογία, μεταξύ άλλων, θαλάσσιες νάρκες, βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ και μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα.UAVs ή drones, σύμφωνα με έκθεση του 2021 από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών.
Οι Χούθι αποτελούν μέρος του λεγόμενου «Άξονα Αντίστασης» του Ιράν, μια αντι-ισραηλινή και αντιδυτική συμμαχία περιφερειακών πολιτοφυλακών υπό την ηγεσία του Ιράν. Μαζί με τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, οι Χούθι είναι μία από τις τρεις πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν και έχουν εξαπολύσει επιθέσεις στο Ισραήλ τις τελευταίες εβδομάδες.
Πόσο ισχυροί είναι οι Χούθι;
Αμερικανοί αξιωματούχοι παρακολουθούν βελτιώσεις στο βεληνεκές, την ακρίβεια και τη θνησιμότητα των εγχώριων πυραύλων των Χούθι. Αρχικά, τα εγχώρια όπλα των Χούθι συναρμολογήθηκαν σε μεγάλο βαθμό με ιρανικά εξαρτήματα που μεταφέρθηκαν λαθραία στην Υεμένη σε κομμάτια, δήλωσε στο CNN ένας αξιωματούχος.
Έχουν προοδευτικές τροποποιήσεις και έχουν προσθέσει μεγάλες συνολικές βελτιώσεις, πρόσθεσε ο αξιωματούχος. Σε μια νέα εξέλιξη, οι Χούθι χρησιμοποίησαν βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς κατά του Ισραήλ, εκτοξεύοντας ένα σωρό βλημάτων στη νότια περιοχή του Ισραήλ, Εϊλάτ , στις αρχές Δεκεμβρίου, την οποία το Ισραήλ είπε ότι αναχαίτισε.
Γιατί οι Χούτι επιτίθενται σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα;
Ενώ, λόγω συνδυασού γεωγραφίας και τεχνολογίας, οι Χούθι μπορεί στερούνται τις δυνατότητες της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, τα χτυπήματά τους σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα μπορεί να προκαλέσουν διαφορετικού είδους προβλήματα στο Ισραήλ και τους συμμάχους του.
Η Ερυθρά θάλασσα αποτελεί μια πολύ σημαντική ρότα, καθώς το 12% των παγκόσμιων εμπορικών ροών, συμπεριλαμβανομένου του 30% της παγκόσμιας κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων περνά από εκεί.
Το 2021, ένα πλοίο με το όνομα Ever Given προσάραξε στη Διώρυγα του Σουέζ, εμποδίζοντας τη εμπορική αρτηρία για σχεδόν μια εβδομάδα, κρατώντας έως και 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε φορτίο κάθε μέρα και προκαλώντας διακοπές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού που διήρκεσαν πολύ περισσότερο.
Εκφράζονται φόβοι ότι οι επιθέσεις, με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους, εναντίον εμπορικών πλοίων, που γίνονται σχεδόν καθημερινά από τις 9 Δεκεμβρίου , θα μπορούσαν να προκαλέσουν ακόμη σοκ στην παγκόσμια οικονομία.
Τέσσερις από τις πέντε μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες του κόσμου, Maersk, Hapag-Lloyd, CMA CGM Group και Evergreen, ανακοίνωσαν ότι θα σταματήσουν τη ναυτιλία μέσω της Ερυθράς Θάλασσας εν μέσω φόβων για επιθέσεις των Χούθι. Ο πετρελαϊκός γίγαντας BP δήλωσε τη Δευτέρα ότι θα κάνει το ίδιο, μια κίνηση που προκάλεσε άνοδο των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Οι επιθέσεις θα μπορούσαν να αναγκάσουν τα πλοία να ακολουθήσουν μια πολύ μεγαλύτερη διαδρομή γύρω από την Αφρική και να προκαλέσουν αύξηση του κόστους ασφάλισης. Οι εταιρείες θα μπορούσαν να μετακυλίσουν το αυξημένο κόστος της μεταφοράς των προϊόντων τους στους καταναλωτές, αυξάνοντας ξανά τις τιμές σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αγωνίζονται να δαμάσουν τον πληθωρισμό μετά την πανδημία.
Πως αντιδρά η Δύση και οι σύμμαχοι
Ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ ανακοίνωσε προχθές τον σχηματισμό στην Ερυθρά Θάλασσα συμμαχίας 10 χωρών για την αντιμετώπιση των επανειλημμένων επιθέσεων των σιιτών ανταρτών Χούθι της Υεμένης εναντίον πλοίων που κατ’ αυτούς «συνδέονται» με το Ισραήλ.
Πέραν των ΗΠΑ, ο Λόιντ Οστιν διευκρίνισε, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του στο Πεντάγωνο, πως στη συμμαχία αυτή συμμετέχουν η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Μπαχρέιν, ο Καναδάς, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Ισπανία και οι Σεϊχέλες.
«Η πρόσφατη κλιμάκωση των ανεύθυνων επιθέσεων των Χούθι από την επικράτεια της Υεμένης απειλεί την ελεύθερη ροή του εμπορίου, θέτει σε κίνδυνο τη ζωή αθώων ναυτικών και παραβιάζει το διεθνές δίκαιο», υπογράμμισε.
«Γι’ αυτό σήμερα ανακοινώνω την έναρξη της επιχείρησης ‘Prosperity Guardian’», πρόσθεσε ο αμερικανός υπουργός Αμυνας.
