Τηλεόραση Ραδιόφωνο
Άλωση Κωνσταντινούπολης

Στις 29 Μαΐου 1453 η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών μετά από σχεδόν 50 μέρες πολιορκίας.

Ήδη η κραταιά κάποτε Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε αποδυναμωθεί από θρησκευτικές έριδες, εμφύλιες διαμάχες και την εμφάνιση πολλών και επικίνδυνων εχθρών στα σύνορά της. Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης ήλθε ως φυσικό αποτέλεσμα της αδιάκοπης επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή.

Από τις αρχές του 1453 ο Μωάμεθ προετοιμαζόταν για την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. Με έδρα την Αδριανούπολη συγκρότησε στρατό 150.000 ανδρών και ναυτικό 400 πλοίων. Ξεχώριζε το πυροβολικό του, που ήταν ό,τι πιο σύγχρονο για εκείνη την εποχή και ιδιαίτερα το τεράστιο πολιορκητικό κανόνι, που είχαν φτιάξει Σάξωνες τεχνίτες. Στις 7 Απριλίου, ο σουλτάνος έστησε τη σκηνή του μπροστά από την Πύλη του Αγίου Ρωμανού και κήρυξε επίσημα την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης.

Ο αγώνας ήταν άνισος για τους Βυζαντινούς, που, όπως αναφέρει το sansimera, είχαν να αντιπαρατάξουν μόλις 7.000 άνδρες, οι 2.000 από τους οποίους μισθοφόροι, κυρίως Ενετοί και Γενουάτες, ενώ στην Πόλη είχαν απομείνει περίπου 50.000 κάτοικοι με προβλήματα επισιτισμού.

Η τελική έφοδος των Οθωμανών έγινε το πρωί της 29ης Μαΐου 1453. Κατά χιλιάδες οι στρατιώτες του Μωάμεθ εφόρμησαν στη σχεδόν ανυπεράσπιστη πόλη και την κατέλαβαν μέσα σε λίγες ώρες.

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, που νωρίτερα απέκρουσε με υπερηφάνεια τις προτάσεις συνθηκολόγησης του Μωάμεθ, έπεσε ηρωικά μαχόμενος.

σαδ

Οι παράγοντες που οδήγησαν στην παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Η παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ήρθε, όπως αναφέρεται στο Byzantium των N. H. Baynes και H. Moss, με πολλούς τρόπους και για πολλούς λόγους. Κατ’ αρχάς, οι κοινωνίες, όπως και τα άτομα, γηράσκουν. Οι βυζαντινοί πλοιοκτήτες, οι έμποροι και οι βιομήχανοι, πιθανώς προσκολλημένοι παθητικά σε παλαιωμένες μεθόδους εργασίας, δεν μπόρεσαν να συναγωνιστούν τους νεότερους Ιταλούς ανταγωνιστές τους. Από την άλλη πλευρά, η βυζαντινή οικονομική οργάνωση ήταν κρατική και, κατά συνέπεια, γραφειοκρατική. Οι γραφειοκρατίες καταλαμβάνονται ακόμα πιο γρήγορα από την παρακμή απ’ ό,τι οι «κοινότητες».

Από τον 11ο αιώνα η βυζαντινή διοίκηση δεν ήταν πλέον ικανή να προστατεύει τους μικροϊδιοκτήτες γης και η φορολογία, χαριστική (σε βαθμό διαρκώς αυξανόμενο) για τα μοναστήρια και την τάξη των ισχυρών, γινόταν εξ ανάγκης ολοένα και περισσότερο καταπιεστική για τις λαϊκές μάζες.

Εντούτοις, όλες αυτές οι αιτίες παρακμής βάρυναν λιγότερο σε σύγκριση με τις πολιτικές ατυχίες, που (με ορισμένες περιόδους ανακοπής, ιδίως στην εποχή των τριών μεγάλων Κομνηνών αυτοκρατόρων) εξακολουθούσαν να σημειώνονται στην αυτοκρατορία μετά το θάνατο του Βασιλείου Β’.

Ακολούθησαν οι πρώτες τρεις σταυροφορίες, οι οποίες, μεταξύ άλλων δυσάρεστων συνεπειών, επέφεραν τη μεταφορά του συριακού εμπορίου από την Κωνσταντινούπολη στην Ιταλία.

Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους και ο διαμελισμός της αυτοκρατορίας επισφράγισαν τη μακρά σειρά των ατυχιών.

Η τελευταία καταστροφή ήταν από οικονομικής πλευράς θανάσιμο πλήγμα για την αυτοκρατορία.

Όσο η Κωνσταντινούπολη παρέμενε άθικτη, υπήρχε πάντα η δυνατότητα ανανεώσεως, ανάλογης με την ανανέωση που παρατηρήθηκε μετά τις μεγάλες αραβικές και βουλγαρικές επιδρομές, οι οποίες έλαβαν χώρα κατά την πρώτη περίοδο των Μέσων Χρόνων. Η Κωνσταντινούπολη ήταν η καρδιά της οικονομικής ζωής του κράτους. Εδώ ήταν συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο μέρος του κινητού πλούτου και των κύριων κλάδων της βιομηχανίας και του εμπορίου. Εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενου λαού ζούσαν εντός των τειχών της. Απ’ όλα αυτά, ύστερα από μερικές ημέρες λεηλασίας, σφαγής και πυρπολήσεως, δεν έμεινε σχεδόν τίποτα.

σαδ
Οι Οθωμανοί περνούν τα πλοία τους στον Κεράτιο Κόλπο διά ξηράς

Η τελευταία νύχτα

Η είσοδος των Οθωμανών στον Κεράτιο κόλπο, ήταν και η αρχή του οριστικού τέλους για την Κωνσταντινούπολη. Οι βομβαρδισμοί των τειχών εντείνονται ενώ οι πολιορκητές προσπαθούν να μπουν στην Πόλη και μέσα από σήραγγες που σκάβουν κάτω από τα τείχη. Φτάνουμε έτσι στην τελευταία νύχτα πριν την άλωση.

«Το βράδυ της 28ης Μαΐου στην Αγία Σοφία ορθόδοξοι και καθολικοί ιερείς φόρεσαν τα επίσημα άμφιά τους και λειτούργησαν από κοινού μπροστά σε ένα ποίμνιο ενωμένο για πρώτη και τελευταία φορά.

H επίθεση άρχισε λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Οι Τούρκοι βασίστηκαν στον όγκο των δυνάμεών τους. Οι λιγοστοί υπερασπιστές της πόλης ωστόσο συνέχιζαν να τους αποκρούουν, τόσο που μια κάποια ελπίδα έλαμψε για λίγο. Αλλά σε κάποια στιγμή ο Ιουστινιάνης (σ.σ. Ιωάννης Ιουστινιάνης, γενουάτης στρατιωτικός, υπερασπιστής της Κωνσταντινούπολης) τραυματίστηκε [σοβαρά] και ζήτησε από τους άνδρες του να τον μεταφέρουν στο πλοίο του. H γραμμή της άμυνας έσπασε. (…)

»Τότε ο τελευταίος βυζαντινός αυτοκράτορας (σ.σ. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος)  ξήλωσε από τη στολή του τα διακριτικά που μπορούσαν να προδώσουν το αξίωμά του και όρμησε προς τα τείχη. Δεν τον ξαναείδε ποτέ κανείς».

ασδ
Σχέδιο των χερσαίων τειχών της Κωνσταντινούπολης

Υπήρξε Κερκόπορτα;

Οι Οθωμανοί τελικά κατορθώνουν και εισβάλουν στην Πόλη. Οι συνεχείς κανονιοβολισμοί είχαν προκαλέσει ανοίγματα στα εξωτερικά και εσωτερικά τείχη της Κωνσταντινούπολης.

Πολύ συζήτηση γίνεται πάντα, όταν αναφερόμαστε στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης, για την Κερκόπορτα, την πύλη από την οποία, λέγεται, ότι μπήκαν στην Κωνσταντινούπολη οι πολιορκητές.

Η Κερκόπορτα ήταν μια μικρή πύλη στα εσωτερικά τείχη, που το μισό της τμήμα βρισκόταν κάτω από το επίπεδο του εδάφους. Οι ιστορικοί απορρίπτουν κατηγορηματικά ότι υπήρξε προδοσία και πως η Κερκόπορτα ανοίχθηκε από κάποιον Κωνσταντινοπολίτη και θεωρούν πολύ πιθανό να βρήκαν οι πολιορκητές τη συγκεκριμένη πύλη αφύλαχτη.

Σημειώνουν επίσης ότι οι πολιορκητές, έχοντας προωθηθεί τόσο κοντά στα εσωτερικά τείχη, βρήκαν πολλά ακόμα σημεία από τα οποία μπόρεσαν να μπουν στην Πόλη.

Πηγή: sansimera.gr, In.gr, Το Βήμα