«Την ανατίναξαν». Την ανατίναξαν γιατί μιλούσε, γιατί ήταν κατά της διαφθοράς, γιατί εξέθετε πρόσωπα της υψηλής κοινωνίας, της κυβέρνησης, την ανατίναξαν γιατί… «ήταν η μόνη λύση». Η μόνη λύση να σωπάσει…για πάντα.
Στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας παίχτηκε την Τρίτη (04/04/2023) το χρονικό της δολοφονίας της Daphne Caruana Galizia, δημοσιογράφου και ακτιβίστριας από την Μάλτα.
Η παράσταση προβλήθηκε στο πλαίσιο της εκστρατείας του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών «Journalist Matter», μιας εκστρατείας του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα έτη 2023 – 2027. Προηγήθηκε την Δευτέρα (03/03) η συζήτηση με θέμα «Η προστασία των δημοσιογράφων… προστασία της δημοκρατίας».
Το έργο είναι μια μυθοπλασία βασισμένη όμως σε πραγματικά γεγονότα τα οποία όπως ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο συγγραφέας και σκηνοθέτης, Herman Grech, ξεδιπλώθηκαν μπροστά του όταν πλέον έγινε πολύ σαφές ότι όχι μόνο δολοφονήθηκε η Δάφνη, αλλά υπήρξε μια προσπάθεια συγκάλυψης των ανθρώπων που διέταξαν τη δολοφονία.
Ο Grech ήταν συνάδελφος της Daphne, την γνώριζε προσωπικά, συγκρούστηκαν αρκετές φορές «αλλά ήταν μια λαμπρή δημοσιογράφος που την σκότωσαν γιατί έκανε απλά τη δουλειά της».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η κατάσταση μετά τη δολοφονία της Daphne είναι «σχεδόν χειρότερη».
Η συγκλονιστική παράσταση
Το συγκλονιστικό έργο παρουσίασαν πέντε πέντε δημοσιογράφοι από την Μάλτα.
Η φιγούρα της Δάφνης δεν υπάρχει στο έργο. Ο συγγραφέας επέλεξε να έχει όμως αυτή του γιου της, ενός αστυνομικού επιθεωρητή, μιας δημοσιογράφου και του εγκληματικού στοιχείου αφού η υπόθεση είναι ακόμη σε εξέλιξη, τρεις άνδρες έχουν φυλακιστεί μέχρι στιγμής και το άτομο που είναι ο υποτιθέμενος εγκέφαλος είναι ακόμα υπό δίκη.
Αρχίζει με την πλευρά της οικογένειας, όπου με ανατριχίλα περιγράφει τη ζωή του αλλά και του θύματος, ο γιός της. Πως είναι άραγε να ζεις με μια μητέρα «σύμβολο» στην Μάλτα; Μια δημοσιογράφο που δεν ήταν σαν τους άλλους. Μια δημοσιογράφο που έκανε τους συνάδελφους της να διερωτώνται αν στο τέλος της ημέρας οι ίδιοι κάνουν σωστά την δουλειά τους.
Την ίδια ώρα που οι ίδιοι είχαν οδηγίες ή δεν μπορούσαν εκεί που εργάζονται να βγάλουν προς τα έξω τη διαφθορά και τα διάφορα σκάνδαλα, η Daphne «μιλούσε» μέσα από το μπλοκ της.
Από την άλλη μια δεύτερη δημοσιογράφος παρουσιάζεται στο έργο ως το αντίκτυπο που υπάρχει στην κοινωνία όσον αφορά το δημοσιογραφικό επάγγελμα. Άλλωστε πολλές ήταν οι φορές που οι «υπηρεσίες» του έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις έρευνες της Αστυνομίας, αλλά και στην «αποκάλυψη» σημαντικών γεγονότων που θάφτηκαν ή καλύτερα, επιδίωξαν να κρύψουν.
Ο ρόλος της Daphne μέσα από την παράσταση ήταν σε αρκετές περιπτώσεις και κατακριτέος. «Έμπαινε» κυριολεκτικά στις ζωές όσων επέκρινε και πολλές φορές στις ζωές των παιδιών τους. Εκεί είναι που κανείς διερωτάται, ποια είναι τελικά η γραμμή που πρέπει να ακολουθούν οι δημοσιογράφοι;
Τα αμείλικτα ερωτήματα τίθενται αβίαστα στον θεατή ο οποίος καλείται να δώσει τις δικές του απαντήσεις.
Μετά το πέρας της παράστασης ο σκηνοθέτης καθώς και ο γιος της δολοφονηθείσας δημοσιογράφου ο οποίος ταξίδεψε στην Κύπρο με σκοπό την προώθηση της εκστρατείας Journalists Matter ανέβηκαν στην σκηνή και απάντησαν σε ερωτήσεις του κοινού.
Το χρονικό της υπόθεσης
Η Daphne δολοφονήθηκε αφότου αποκάλυψε μια σειρά από κατηγορίες για διαφθορά από επιφανείς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων υπουργών της κυβέρνησης του Εργατικού Κόμματος του νησιού. Η δολοφονία της δημιούργησε υποψίες ότι ορισμένα από τα άτομα που ερευνούσε θα μπορούσαν να εμπλέκονται στα σχέδια δολοφονίας της.
Ο επιχειρηματίας Φένεκ, ο οποίος κατηγορείται ότι διέταξε την δολοφονία της Daphne, κατονομάστηκε σε άρθρα του Νοεμβρίου 2018 από το Reuters και τους Times of Malta. Τα δημοσιεύματα τον κατονομάζουν ως ιδιοκτήτη μιας εταιρείας γνωστής ως 17 Black που η Daphne Caruana Galizia ισχυρίστηκε, χωρίς να αναφέρει στοιχεία, ότι χρησιμοποιήθηκε για δωροδοκία πολιτικών. Ο Φένεκ ήταν επίσης επικεφαλής ενός αμφιλεγόμενου έργου σταθμού παραγωγής ενέργειας στη Μάλτα.
Σύμφωνα με στοιχεία της εισαγγελίας που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο σε πολλές προκαταρκτικές ακροάσεις από το 2018, ο Τζορτζ Ντετζιόρτζιο και η συμμορία του παρακολουθούσαν την δημοσιογράφο όλο το καλοκαίρι του 2017. Τα ξημερώματα της 16ης Οκτωβρίου 2017, οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι η συμμορία τοποθέτησε μια βόμβα κάτω από ένα κάθισμα στο αυτοκίνητό της.
Εκείνο το απόγευμα, ο Ντετζιόρτζιο φέρεται να βρισκόταν σε ένα γιοτ στο Γκραντ Χάρμπορ του νησιού όταν ο αδερφός του Άλφρεντ, ο οποίος παρακολουθούσε το σπίτι, τηλεφώνησε για να πει ότι η δημοσιογράφος μπήκε στο αυτοκίνητό της και έφυγε. Στη συνέχεια, ο Ντετζιόρτζιο έστειλε ένα μήνυμα κειμένου από το γιοτ σε μια κινητή συσκευή που πυροδότησε τη βόμβα, είπαν οι εισαγγελείς στο δικαστήριο.
Μετά την έκρηξη του αυτοκινήτου, ο γιος της Καρουάνα Γκαλιζία, Μάθιου άκουσε την έκρηξη, έτρεξε έξω από το σπίτι της οικογένειας και βρήκε το πτώμα της μητέρας του. Έκτοτε κάνει εκστρατεία για να αποδοθεί δικαιοσύνη για τη μητέρα του. Ερωτηθείς για τα σχόλια του Ντετζιόρτζιο, είπε στο Reuters: «Τα ίδια τα λόγια του Τζορτζ Ντετζιόρτζιο δείχνουν ότι είναι ένας ψυχρός δολοφόνος που δεν του αξίζει καμία αναστολή της ποινής».
