Για δυναμικό πλαφόν στα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα, το οποίο θα ενεργοποιείται αυτόματα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αλλά με επιπρόσθετες δικλείδες για αυτόματη απενεργοποίηση του καθώς και μηχανισμούς απενεργοποίησης, συμφώνησαν το απόγευμα της Δευτέρας οι Υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες.
Το Συμβούλιο Ενέργειας είχε κληθεί από τους ηγέτες της ΕΕ να καταλήξουν κατά την τελευταία τακτική συνεδρίασή του επί Τσεχικής Προεδρίας της ΕΕ σε συμφωνία για τον μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς φυσικού αερίου, κάτι που έγινε δυνατό μετά από ολοήμερες διαβουλεύσεις, με θετική ψήφο και της Γερμανίας.
Όπως ανακοίνωσε απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου εκ μέρους της Τσεχικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ ο Τσέχος Υπουργός Βιομηχανίας Γιόζεφ Σικέλα, στο πλαίσιο της συμφωνίας, και μετά από αίτημα της Γερμανίας, οι 27 προχώρησαν και σε τροποποίηση της συμφωνίας για την επίσπευση της αδειοδότησης ανανεώσιμων, μειώνοντας τον χρόνο των διαδικασιών.
Μιλώντας για τις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν, ο κ. Σικέλα ανέφερε πως ήταν η πιο δύσκολη μέχρι στιγμής, και πως πιστεύει πως το αποτέλεσμα ήταν ένας «ισορροπημένος συμβιβασμός» με υποχωρήσεις και από τα δύο «στρατόπεδα», κάνοντας λόγο για έναν «αποτελεσματικό ρεαλιστικό μηχανισμό που θα προστατεύσει τους πολίτες από τις υψηλές τιμές» του περασμένου καλοκαιριού, στον οποίο προστέθηκαν δικλείδες ασφαλείας για την αγορά ενέργειας της ΕΕ.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις στις οποίες προχώρησε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο κ. Σικέλα, ο μηχανισμός στον οποίο κατέληξαν οι 27 Υπουργοί Ενέργειας και μπορεί να ενεργοποιηθεί μετά τις 15 Φεβρουαρίου, θα ενεργοποιείται όταν:
- η τιμή παραγώγων του TTF για τον επόμενο μήνα βρίσκεται πάνω από 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τρεις εργάσιμες ημέρες και, ταυτόχρονα,
- η τιμή βρίσκεται 35 ευρώ πάνω από την τιμή αναφοράς για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) για τις ίδιες τρεις ημέρες.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα δυναμικό πλαφόν, καθώς θα απαγορεύονται οι συναλλαγές που υπερβαίνουν το λεγόμενο «δυναμικό όριο προσφοράς», το οποίο ορίζεται στην τιμή αναφοράς για το LNG στις παγκόσμιες αγορές συν 35 ευρώ ανά μεγαβατώρα (αν η τιμή αναφοράς είναι κάτω από 145 ευρώ, το όριο παραμένει στο άθροισμα 145 συν 35).
Εφόσον ενεργοποιηθεί, το πλαφόν μπορεί να ισχύει για τουλάχιστον 20 εργάσιμες ημέρες, και απενεργοποιείται αυτόματα αν η τιμή πέσει κάτω από τα 180 ευρώ για τρεις συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες, ή αν κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε περιφερειακό ή πανευρωπαϊκό επίπεδο από την Κομισιόν, ιδιαίτερα σε συνθήκες που η κατάσταση οδηγήσει σε διακοπές παροχής.
Προβλέπεται επίσης μηχανισμός διακοπής του πλαφόν, ο οποίος θα ενεργοποιείται αν διαπιστωθούν κίνδυνοι στην ασφάλεια προμήθειας, την οικονομική σταθερότητα, τις ροές φυσικού αερίου εντός της ΕΕ ή κίνδυνοι αυξημένης ζήτησης. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) και ο Οργανισμός Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) θα παρακολουθούν την κατάσταση για εντοπισμό τυχόν κινδύνων. Επίσης το πλαφόν θα αναστέλλεται αν η ζήτηση μειωθεί κατά 15% εντός ενός μήνα ή 10% εντός δύο, αν μειωθούν δραματικά οι εισαγωγές LNG ή αν μειωθεί σημαντικά ο όγκος συναλλαγών σε αέριο σε σχέση με την περσινή χρονιά.
Τα μέτρα αυτά θα ισχύουν για συμβόλαια παραγώγων για τον επόμενο μήνα, επόμενους τρεις μήνες και το επόμενο έτος. Ο ESMA και ο ACER θα προχωρήσουν σε έκδοση προκαταρκτικής έκθεσης με την οποία θα αξιολογείται η εφαρμογή του μηχανισμού, και στη συνέχεια η Κομισιόν θα προτείνει αλλαγές μεταξύ των οποίων για εξαίρεση κόμβων αγορών άλλων από το TTF.
