Τηλεόραση Ραδιόφωνο
όι

Τη σημασία των μεταρρυθμίσεων μέσω του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) σημείωσαν Υπουργοί, κρατικοί αξιωματούχοι, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ειδικοί την Παρασκευή σε δυο πάνελ συζήτησης στο πλαίσιο της πρώτης ετήσιας εκδήλωσης για το Σχέδιο Ανάκαμψης, που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία.

Ο Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, στη δική του τοποθέτηση στο πάνελ με θέμα τις μεταρρυθμίσεις, αναφέρθηκε στην μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σημειώνοντας ότι είναι η κορυφαία των μεταρρυθμίσεων και πλέον η Κύπρος θα έχει 20 μεγάλους Δήμους και 30 συμπλέγματα κοινοτήτων στην επικράτεια της Δημοκρατίας, από τις 357, το οποίο δημιουργεί μια νέα δυναμική στην αυτοδιοίκηση.

Βρισκόμαστε σήμερα στο μεταβατικό στάδιο της εφαρμογής της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης, είπε, σημειώνοντας ότι γίνεται πολλή δουλειά αλλά πρέπει να γίνει κι άλλη στους επόμενους 17 μήνες που έχουν απομένει μέχρι τον Ιούνιο του 2024 όταν θα έχουμε ολοκληρωμένη τη μεταρρύθμιση, με τις πρώτες δημοτικές εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές τον Μάϊο του 2024.

«Συστάθηκε η Κεντρική Συμβουλευτική Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν τα Υπουργεία Εσωτερικών και Οικονομικών, αλλά και οι Πρόεδροι των Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, ενώ ετοιμάστηκε ένας ολοκληρωμένος οδικός χάρτης ο οποίος περιλαμβάνει τις ενέργειες που αφορούν την ετοιμασία εφαρμογής του νέου μοντέλου».

Συστάθηκαν επίσης, συνέχισε, ομάδες εργασίας στελεχωμένες από τεχνοκράτες των αρμόδιων Υπουργείων και από μέλη των ενώσεων δήμων και κοινοτήτων, που ασχολούνται με θέματα στελέχωσης και προσωπικού, τον προϋπολογισμό, τα πληροφοριακά συστήματα, την αδειοδότηση της ανάπτυξης- που ενδεχόμενα η πιο δύσκολη από αυτά που απομένει να γίνουν- την εκπαίδευση και διαχείριση της αλλαγής, αλλά και την ενημέρωση του κοινού (είναι κάτι το οποίο θα προβαίνουμε συνεχώς).

Σκοπός και στόχος, δήλωσε ο ΥΠΕΣ, είναι «να είμαστε έτοιμοι, και θα είμαστε έτοιμοι». Ανέφερε επίσης ότι συμπεριέλαβαν στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ένα έργο εκπαίδευσης και επιμόρφωσης τόσο των αιρετών όσο και των τεχνοκρατών, με κόστος €840.000, διάρκειας 30 μηνών, το οποίο θα υλοποιηθεί από το Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης για την Καλή Διακυβέρνηση του Συμβουλίου της Ευρώπης, με τη συνεργασία των Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, καθώς και της Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης.

Οι θεματικές ενότητες,  διευκρίνισε, έχουν καθοριστεί με βάση εκπαιδευτικά εργαλεία και η κατάληξη είναι ότι, «θέλουμε μέσα από αυτή την ενημέρωση να δομηθεί και να εφαρμοστούν όλα όσα οι τρεις νομοθεσίες διαλαμβάνουν με την απαραίτητη στήριξη του κράτους που είναι δοσμένη αφού η Κυβέρνηση αποφάσισε μαζί με τις αυξημένες αρμοδιότητες που παρέχονται στις τοπικές πλέον κυβερνήσεις να δώσει και την απαραίτητη οικονομική αυτοδυναμία αυξάνοντας τη  σταθερή χορηγία προς τη τοπική αυτοδιοίκηση  κατά 65% από αυτή που ισχύει σήμερα, στα €117 εκ. κατ’ έτος, ώστε να δώσουμε αυτή τη δυνατότητα να γίνει πράξη αυτός ο θεσμός, που επιζητούσαν οι πολίτες πρώτα και πάνω απ’ όλα και η Κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη το έκανε πράξη».

H Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Στέφη Δράκου, είπε ότι το ΣΑΑ ήρθε να στηρίξει τις προσπάθειές της Κυβέρνησης για εκσυγχρονισμό του κράτους δικαίου με δύο κύριους πυλώνες, που είναι η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης και η καταπολέμηση της διαφθοράς. Η κ. Δράκου ανέφερε ότι περιέλαβαν στο ΣΑΑ έργα και δράσεις που θα βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Σημείωσε ότι τα οφέλη ο πολίτης θα τα δει σταδιακά, ξεκινώντας από το τέλος του 2023 και σε χρονικό ορίζοντα που επεκτείνεται σε 2 χρόνια.

Για τη Δικαιοσύνη, βασικός στόχος, είπε, ήταν και παραμένει η ενίσχυση αποδοτικότητας του δικαστικού συστήματος, αλλά και η επιτάχυνση στην επιδίκαση των υποθέσεων. «Ολοκληρώσαμε με επιτυχία το ορόσημο που αφορά στην αναβάθμιση της υποδομής των δικαστηρίων με την παράδοση του έργου του επαρχιακού δικαστηρίου Αμμοχώστου που άρχισε τη λειτουργία του εντός των χρονοδιαγραμμάτων», πρόσθεσε η Υπουργός.

Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα ορόσημα του ΣΑΑ, είπε ότι κινούνται στα πλαίσια των σχεδίων δράσης και τα συμφωνημένα χρονοδιαγράμματα, ενώ οι νέοι κανονισμοί πολιτικής δικονομίας τίθενται σε εφαρμογή την 1η Σεπτεμβρίου 2023 για όλες τις νέες υπόθεσες, και ότι είναι σε εξέλιξη η εκπαίδευση δικαστών, δικηγόρων και πρωτοκολλητών για να είναι έτοιμοι να τους εφαρμόσουν. Μεταξύ άλλων είπε ότι προχωρεί και το έργο μείωσης του συσσωρευμένων υποθέσεων (backlog) ανακοινώνοντας ότι έχει ξεπεραστεί ο πρώτος στόχος, και ότι στις αρχές του 2023 τίθεται σε εφαρμογή το πλήρες σύστημα ε-δικαιοσύνη, ενώ το digital audio recording προωθείται με εφαρμογή το 2025 σε όλα τα κτίρια δικαστηρίων.

Για την καταπολέμηση διαφθοράς, η κ. Δράκου είπε ότι στόχος ήταν η δημιουργία ενός ισχυρού νομοθετικού πλαισίου για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη του πολίτη στους θεσμούς, κάτι που μεταφράστηκε «σε τρία ορόσημα που έχουν επιτευχθεί». Συγκεκριμένα, πρόσθεσε, ψηφίστηκαν «με συντριπτική πλειοψηφία» και τέθηκαν σε ισχύ οι Νομοί σύστασης της ανεξάρτητης αρχής κατά της διαφθοράς, για  την προστασία των πληροφοριοδοτών, και για διαφάνεια στις διαδικασίες λήψης δημόσιων αποφάσεων. Η Υπουργός εξέφρασε ικανοποίηση για την έγκαιρη επίτευξη, όπως είπε, όλων των οροσήμων και δήλωσε αποφασιστικότητα να εργαστούν με τον ίδιο ζήλο για την επίτευξη και των υπόλοιπων οροσήμων που έχουν συμπεριλάβει στο ΣΑΑ.

Η Διευθύντρια Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού, Έλενα Οικονομίδου – Αζίνα, αναφέρθηκε στις δράσεις για τον εκσυγχρονισμό και μεταρρύθμιση δημόσιας υπηρεσίας. Είπε, μεταξύ άλλων, ότι ξεκίνησε από το 2013 μια πολυεπίπεδη προσπάθεια σχεδιασμού, και ότι ετοιμάστηκαν νομοσχέδια, εκ των οποίων κάποια ψηφίστηκαν και άλλα έμειναν σε εκκρεμότητα μέχρι την επανακατάθεση τους  το 2019, σημειώνοντας ότι η συγκυρία του ΣΑΑ ήρθε και λειτούργησε υποστηρικτικά ώστε να οδηγηθούν στην Βουλή και να εγκριθούν τον Ιανουάριο 2022 δυο νομοθετήματα και ένα τροποποιητικό που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την επίτευξη της μεταρρύθμισης. Οι νομοθεσίες ήρθαν να διορθώσουν παθογένειες και στρεβλώσεις των υφιστάμενων συστημάτων αξιολόγησης, προαγωγών και προσλήψεων, είπε η κ. Αζίνα, μεταξύ άλλων.

Ο Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Σωφρόνης Κληρίδης, σημείωσε ότι οι πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία 20 χρόνια στην Κύπρο έγιναν σε δύο περιόδους κρίσεων, η μία ήταν η διαδικασία εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο για σκοπούς ένταξης στην ΕΕ και η δεύτερη η περίοδος του μνημονίου, και έθεσε το ερώτημα αν θα πρέπει να περιμένουμε κρίσεις για να προβούμε σε μεταρρυθμίσεις.

Ο κ. Κληρίδης είπε ότι μπορούμε να αλλάξουμε λίγο τον τρόπο που δουλεύουμε, σημειώνοντας ότι ο  τρόπος που λειτούργησε το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας για τη διαμόρφωση της μακροχρόνιας στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης θα μπορούσε να είναι «ένα καλό μοντέλο χάραξης εθνικών στρατηγικών», με την εμπλοκή και των κρατικών υπηρεσιών, επιστημονικών συνεργατών, εξωτερικών συμβούλων και με τη συνεχή ανατροφοδότηση με τους πολιτικούς εταίρους και τα πολιτικά κόμματα ώστε να χαράζονται στρατηγικές οι οποίες να είναι εκεί και να εφαρμόζονται από τον οποιονδήποτε είναι στην Κυβέρνηση χωρίς να χρειάζονται κάθε φορά να ξαναξεκινούν από την αρχή.

Είπε ακόμη ότι το ΣΑΑ προέκυψε στα μέσα μια πανδημίας αλλά για την Κύπρο ήταν μια «χρυσή ευκαιρία», γιατί είχε σημαντικά κονδύλια από ΕΕ για χρηματοδότηση δράσεων, ενώ εστιάζει σε δύο τομείς, στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την πράσινη μετάβαση στα οποία, είπε, «υστερούμε σημαντικά».

Η Διευθύντρια της ειδικής ομάδας ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Γενικής Γραμματείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (SG-RECOVER) Maria Teresa Fabregas Fernandes, είπε ότι το κυπριακό πλάνο, «είναι φιλόδοξο» σημειώνοντας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε εισηγήσεις για κάθε κράτος για να ξεπεραστούν προκλήσεις και η Κύπρος συμπεριέλαβε στο Σχέδιο της μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που θα αντιμετώπιζαν αυτές τις εισηγήσεις.

«Το σχέδιο είναι πολύ φιλόδοξο και περιεκτικό, και μια επαρκής απάντηση στις προκλήσεις», είπε, σημειώνοντας ότι αυτό δεν σημαίνει ότι έχει λύσει όλες τις προκλήσεις, είναι όμως μια  πολύ καλή συνεισφορά σε αυτές τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που έχουν μακροχρόνιο αντίκτυπο που βοηθά επίσης και στην πραγματοποίηση επενδύσεων.

Είναι σαφές, πρόσθεσε, ότι οι ευρείες μεταρρυθμίσεις που υπάρχουν στο Σχέδιο θα βοηθήσουν στη στήριξη της διόρθωσης των μακροοικονομικών ανισορροπιών που έχουν εντοπιστεί, προάγοντας ταυτόχρονα ένα πιο περιεκτικό και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης στη χώρα. «Έχουμε 58 μεταρρυθμίσεις και 75 επενδύσεις και αυτές οι μεταρρυθμίσεις είναι πραγματικά απαραίτητες προκειμένου οι επενδύσεις να έχουν πραγματικό αντίκτυπο στην κυπριακή οικονομία και κοινωνία», είπε η κ. Fernandes. Συμπλήρωσε ότι όλοι στη χώρα πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για να προχωρήσουν προς την υλοποίηση του σχεδίου.

Πράσινη Μετάβαση

Η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, στη δική της τοποθέτηση στο δεύτερο πάνελ, με θέμα την Πράσινη Μετάβαση, είπε ότι το ΣΑΑ είναι ένα «περίπλοκο σχέδιο» που όμως ανοίγει «τεράστιες προοπτικές» για την Κύπρο, και αυτό φαίνεται ήδη από τις δράσεις που έχουν υλοποιηθεί.

Σημείωσε ότι το γεγονός ότι συμπεριέλαβαν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα με δεσμεύσεις που αφορούν και μεταρρυθμίσεις και δράσεις «μας δίνει τη δυνατότητα να κρατήσουμε κάποια φιλόδοξα χρονοδιαγράμματα» όπως την πράσινη μετάβαση και πολλούς άλλους στόχους όπως η ψηφιακή μετάβαση, και η ανταγωνιστικότητά των επιχειρήσεων.

Η κ. Πηλείδου σημείωσε ακόμη, ότι το μέγεθος  της χρηματοδότησης για το πλαίσιο του Υπουργείου της είναι «πρωτόγνωρο», αφού έχουν ήδη απορροφήσει κονδύλια γύρω στα €800 εκ. από τα διάφορα Υπουργεία εκ των οποίων το 80% είναι από το δικό της, που καταδεικνύει, όπως είπε, τον σημαντικό ρόλο του Υπουργείου της όσον αφορά στις δράσεις που πρέπει να ληφθούν για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής και την αλλαγή πρακτικών τόσο όσον αφορά την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια αλλά και την κυκλική  οικονομία και βιομηχανία.

Σημείωσε ότι η ενεργειακή κρίση έχει δημιουργήσει «μια τεράστια πρόκληση», και ότι το REPowrEU και νέα εργαλεία μπαίνουν στο προσκήνιο και δίνουν ακόμα περισσότερες δυνατότητες να αντιμετωπίσουμε «μια πρωτόγνωρη πρόκληση». Η πρόκληση είναι, σημείωσε, ότι ενώ η πράσινη μετάβαση παραμένει ένας συγκεκριμένος και απτός στόχος με κάποιες φιλόδοξες πτυχές μέσα από το Fit for 55 οι οποίες δεν έχουν διαφοροποιηθεί, ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλίσουν και την ενεργειακή ασφάλεια και τη λειτουργία ενός πλαισίου όσο πιο προσιτό γίνεται για τον καταναλωτή, «που αυτό δεν είναι εύκολο να συνδυαστεί». Το ΣΑΑ, είπε, και η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια προϋποθέτει ένα πολύ σοβαρό επίπεδο επένδυσης, της τάξης τρισεκατομμυρίων για την ΕΕ και για την Κύπρο σίγουρα πέραν του 1 δις προς το παρόν αλλά και πολύ περισσότερα χρήματα στο μεσοπρόθεσμο μέλλον.

Επομένως, πρόσθεσε, τώρα με την ενεργειακή ασφάλεια και τις τιμές στα επίπεδα που βλέπουμε αυτό το σχέδιο πρέπει να αναδιαμορφωθεί με τρόπο που η πράσινη μετάβαση να υποβοηθήσει τους άλλους δυο στόχους και όχι να παραγκωνιστεί. Η Υπουργός είπε ότι υπάρχουν αρκετά που πρέπει να γίνουν εκφράζοντας την πεποίθηση ότι μέσα από το Σχέδιο μπορούν να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές.

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Μεταφορών, Γιάννης Νικολαΐδης, στη δική του τοποθέτηση σημείωσε ότι το ΣΑΑ είναι ένα «δυνατό εργαλείο» στην συνολική προσπάθεια που κάνουν για βιώσιμη αστική κινητικότητα. Υπάρχουν κονδύλια στο Σχέδιο της τάξης των €90 εκ. για προώθηση της αστικής κινητικότητας, και της ηλεκτροκίνησης, είπε, προσθέτοντας ότι στο Υπουργείο έχουν πολλές άλλες δράσεις και χρηματοδοτούνται πάρα πολλά έργα και από άλλα ταμεία και από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ο κ. Νικολαΐδης, σημείωσε όμως, ότι για τις μεταφορές για βιώσιμη αστική κινητικότητα, δεν είναι μόνο οι θέμα χρημάτων αλλά και αλλαγών, και μεταρρυθμίσεων. Είπε ότι έχουν δεσμευτεί με μεταρρυθμίσεις που πρότειναν ως Υπουργείο σημειώνοντας ότι υπάρχει και η ανάγκη να επαναπροσδιοριστεί η όλη συμφωνία χρήσης του αστικού δικτύου και να διορθωθούν «τα λάθη του παρελθόντος».

«Θα το δούμε, άρχισε να έρχεται, ότι το αγαπημένο μας ιδιωτικό όχημα θα χάσει τα πλεονεκτήματα του διότι θα πρέπει να δώσει χώρο σε άλλες μορφές κίνησης. Δεν μπορούμε να ανοίξουμε περισσότερους δρόμους, πρέπει ως κοινωνία να αντιληφθούμε ότι πρέπει να αλλάξουμε», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό γίνεται με αλλαγή νοοτροπιών, μάθησης, πειθούς αλλά και ότι θα γινεί μέσω πολλών σταδιακών αντιδράσεων μέχρι να φτάσουμε στο σωστό αποτέλεσμα.

Ο ειδικός σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα πράσινης μετάβασης, Hans van Steen, μιλώντας μέσω τηλεδιάσκεψης, είπε ότι «ζούμε την πιο ταραχώδη εποχή για την ενέργεια εδώ και πολλές δεκαετίες». Συνήθως, είπε, προσπαθούν να επιδιώξουν τρεις βασικούς στόχους για την ενεργειακή πολιτική: την οικονομική προσιτότητα, την ασφάλεια του εφοδιασμού και τη βιωσιμότητα. Όλα αυτά τα πράγματα πρέπει να αντιμετωπιστούν από τα Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, πρόσθεσε.

Είπε ότι το Σχέδιο της Κύπρου είναι πολύ καλό και επικεντρώνεται σε κάποια βασικά πράγματα, όμως γενικά υπάρχει ανάγκη στην ΕΕ για αλλαγής των ενεργειακών συστημάτων για να συγκεντρώσουμε υψηλότερο μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ανέφερε ότι η Κύπρος εξαρτάται από τα ορυκτά καύσιμα σε πολύ υψηλότερο βαθμό από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.

Ο Διευθυντής του Ιδρύματος Terra Cypria, Λεύκιος Σεργίδης, σημείωσε ότι ο ρόλος της κοινωνίας πολιτών είναι πάρα πολύ σημαντικός σημειώνοντας ότι το ΣΑΑ είναι μια ευκαιρία, μέσω της πράσινης μετάβασης, να δουλέψουν όλοι για ένα καλύτερο αύριο και να διασφαλίζει ένα καλύτερο χώρο σε σχέση με ότι ζούμε σήμερα. Ο κ. Σεργίδης έκανε εισηγήσεις για κάποια σημεία του ΣΑΑ και για τις περιβαλλοντικές πολιτικές γενικά, προτείνοντας, μεταξύ άλλων, την πιθανότητα δημιουργίας κλιματικού νόμου στην Κύπρο.

όι