Σε 13 άξονες έχει διαμορφωθεί ο Προϋπολογισμός του 2023 για το Υπουργείο Εσωτερικών, ο οποίος καταρτίστηκε με στόχο την υλοποίηση, των βασικών μεταρρυθμίσεων και πολιτικών που προωθούνται, όπως δήλωσε σήμερα ο Υπουργός Νίκος Νουρής, παρουσιάζοντας τον Προϋπολογισμό ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής.
Στο αριθμητικό μέρος, ο προϋπολογισμός του 2023 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2023-2025 χαρακτηρίζονται από αυξημένη δαπάνη των υπό κατασκευή έργων, η οποία ανέρχεται σε €146,6 εκ., σε σχέση με τα €135,4 εκ. το 2022. Αύξηση καταγράφεται και στις δαπάνες για συγχρηματοδοτούμενα έργα, οι οποίες ανέρχονται σε €42,2 εκ. από €35 εκ. το 2022
Αυξημένες είναι και οι χορηγίες προς τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τους Ημικρατικούς Οργανισμούς, τα Ταμεία Τ/κ Περιουσιών και Θήρας αλλά και οι επιδοτήσεις των Στεγαστικών Σχεδίων με την δαπάνη να ανέρχεται στα €239,4 εκ. σε σχέση με €231,8 εκ. το 2022.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο κ. Νουρής χαρακτήρισε τον Προϋπολογισμό ως άκρως αναπτυξιακό που δίνει δυνατότητες στους Δήμους και τις Κοινότητες να βελτιωθούν ακόμη περισσότερο.
Έναν προϋπολογισμό, είπε, που έμπρακτα δείχνει το κοινωνικό πρόσωπο και τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της κυβέρνησης, όσον αφορά τις προσεγγίσεις και τη στήριξη των πολιτών, και βεβαίως με μια σειρά από συγκεκριμένες αρμοδιότητες, οι οποίες γίνονται πράξη στη βάση της ωριμότητας των έργων.
Ο κ. Νουρής τόνισε πως με την παρουσίαση είχε την ευκαιρία η Επιτροπή Οικονομικών να ακούσει και να πιστοποιήσει ακριβώς ότι η Κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη, στη δεκαετή της παρουσία, υλοποιεί στην πράξη αυτά τα οποία έχει εξαγγείλει, είτε αφορά στον τομέα της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είτε στον τομέα της πολεοδομικής αδειοδότησης, στον τομέα της στεγαστικής πολιτικής, είτε στα θέματα των έργων.
Βεβαίως, συνέχισε, «πολύ περισσότερο στο γεγονός ότι έχουμε δημιουργήσει τις βάσεις για έναν καλύτερο αύριο για αυτή την χώρα και πολύ περισσότερο φροντίσαμε να προικοδοτήσουμε τη χώρα με το ταμείο ανάκαμψης με ένα πολύ σημαντικό κονδύλι, το οποίο θα λειτουργήσει ως ο συνεχιστής της προσπάθειας της αναπτυξιακής δραστηριότητας».
Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό εντός της Επιτροπής, ο Υπουργός σημείωσε ότι οι αυξήσεις στον προϋπολογισμό αποκτούν ιδιαίτερη σημασία εάν αναλογιστούμε την δύσκολη παγκόσμια συγκυρία και τις πληθωριστικές τάσεις που καταγράφονται λόγω της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία.
Αύξηση, όπως είπε ο κ. Νουρής, σημειώνεται και στις δαπάνες προσωπικού λόγω του τιμάριθμου, καθώς και της συμπερίληψης πρόσθετων οργανικών θέσεων στη δομή του Υπουργείου.
Σημείωσε ότι η αύξηση των λειτουργικών δαπανών από €63,6 εκ. σε €69 εκ. οφείλεται στις απαιτούμενες πρόσθετες πιστώσεις για την διεξαγωγή των Προεδρικών εκλογών.
Αναφορικά με τα έσοδα, ο κ. Νουρής είπε πως το 2021 αυτά ανήλθαν σε €147,3 εκ., ενώ τα έτη 2022-2025 αναμένεται επίσης να αυξηθούν σε €151,8 εκ., €164,3 εκ., €180,3 εκ. και €167,5 εκ., αντίστοιχα.
Στις 18.345 οι αιτήσεις ασύλου φέτος μέχρι τον Οκτώβριο, 7.000 επιστροφές
Στο μεγάλο ζήτημα και άξονα που αφορά το Άσυλο και τη Μετανάστευση είπε πως το γεγονός ότι το 94% προέρχεται από τις διελεύσεις από την ΠΓ, επιβεβαιώνει τη θέση μας για εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία, αλλά και γιατί επιμένουμε στην αναγκαιότητα ανακοπής των ροών με αποτρεπτικά μέσα που ήδη εφαρμόζονται επί εδάφους.
Ο κ. Νουρής σημείωσε πως από τον Ιανουάριο μέχρι τον Οκτώβριο 2022, οι αιτήσεις ασύλου έχουν ανέλθει σε 18.345, ενώ συνολικά αιτητές ασύλου και πρόσωπα που έχουν ήδη λάβει καθεστώς προστασίας, έφτασαν να αποτελούν το 6% του πληθυσμού της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ανέφερε πως για τη διαχείριση του προβλήματος, το ΥΠΕΣ προχώρησε σε δραστικές διορθωτικές κινήσεις στα θέματα πολιτικής αλλά και υποδομών.
Πρόσθεσε πως η προσπάθεια αποφόρτισης της χώρας από τις υπέρμετρα αυξημένες ροές, εστιάζεται σε μια συνεχή προσπάθεια συνομολόγησης συμφωνιών με έμφαση στο πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών με χρηματικά κίνητρα και σημείωσε πως η δημιουργία Γραφείου Επιστροφών κάτω από τον Υπουργό ήταν μια καινοτόμα ενέργεια που πέτυχε να φέρει την Κύπρο στην πρώτη θέση μεταξύ των ΚΜ σε αριθμό επιστροφών με σχεδόν 7.000 επιστροφές εντός του 2022.
Ο κ. Νουρής εξέφρασε ευγνωμοσύνη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς υπογράφηκαν 4 μνημόνια συναντίληψης και στήριξης ενώ πρόσθετα δόθηκαν €67,5 εκ για τη χρηματοδότηση για την ανέγερση του νέου Κέντρου Φιλοξενίας και του Προαναχωρησιακού Κέντρου.
«Η Δημοκρατία καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες στα θέματα φιλοξενίας. Οι δυνατότητες μας όμως δεν είναι απεριόριστες. Γι’ αυτό επαναλαμβάνω ότι δεν έχουμε καμιά αναστολή και κανένα δισταγμό να δώσουμε βοήθεια και στήριξη στους πραγματικά έχοντες ανάγκη, στους πραγματικούς πρόσφυγες, όπως πράξαμε στην περίπτωση των Ουκρανών, όμως όσοι καταχρώνται το σύστημα ασύλου της χώρας μας και απορρίπτονται πρέπει να επιστρέφονται πίσω στις χώρες προέλευσής τους», είπε.
Στο 36% του προϋπολογισμού οι αναπτυξιακές δαπάνες
Ο Υπουργός ανέφερε πως οι αναπτυξιακές δαπάνες του ΥΠΕΣ, μη συμπεριλαμβανομένων των €17 εκ. που προέρχονται από τα συγχρηματοδοτούμενα ταμεία μέσω της Γ.Δ. Ανάπτυξης, κοστολογούνται στα €242,1 εκ. και αποτελούν το 36% του προϋπολογισμού ενώ οι τακτικές δαπάνες ανέρχονται στα €401,1 εκ. και αποτελούν το 59% του προϋπολογισμού.
Αξιοπρόσεκτο, όπως ανέφερε ο κ. Νουρής, είναι το συνολικό κόστος των έργων που προωθούνται για την περίοδο 2023-2025 σε Δήμους και Κοινότητες σε όλη την επικράτεια της χώρας και το οποίο θα ανέλθει στα €632 εκ.
Από αυτά τα 325 εκ αφορούν έργα σε αστικές περιοχές, 236 εκ έργα σε αγροτικές περιοχές και άλλα €71 εκ. σε περιαστικές περιοχές, γεγονός, σημείωσε, που δείχνει την σημασία που αποδίδουμε στην ανάπτυξη της υπαίθρου αλλά και την ισορροπία που τηρούμε στους αναπτυξιακούς προϋπολογισμούς της κυβέρνησης.
Σε σχέση με τα σημαντικότερα έργα που προωθούνται, ο κ. Νουρής έκανε αναφορά, ανάμεσα σε άλλα, στην κατασκευή νέου Κέντρου Φιλοξενίας Αιτητών Ασύλου και Προαναχωρησιακού Κέντρου στην περιοχή «Λίμνες», Μενόγεια ύψους €15,7 εκ, στα έργα σταθεροποίησης εδάφους στο Πισσούρι ύψους €13 εκ, στην κατασκευή της Λεωφόρου Αλεξανδρουπόλεως στο Στρόβολο ύψους €12 εκ, στη βελτίωση της Οδού Τσερίου στο Στρόβολο (Φάση Α’) ύψους €11 εκ, στη διεύρυνση/ Βελτίωση της Λεωφόρου Ευαγόρα Λανίτη στη Λεμεσό ύψους €8εκ και στη διαμόρφωση χώρων στάθμευσης στον πυρήνα Παραλιμνίου ύψους €7,7εκ.
Όσον αφορά τις σημαντικότερες δαπάνες για την περίοδο 2023-2025, αυτές κατανέμονται σε δαπάνες κατασκευαστικών εργασιών €434,8 εκ., σε δαπάνες προσωπικού €313,2 εκ., σε χορηγία για την ΑΤΑ €354,3 εκ., σε στεγαστικά Σχέδια και επιδόματα €232,2 εκ., σε διάφορες λειτουργικές δαπάνες €196,8 εκ., σε απαλλοτριώσεις €119,9 εκ., σε συγχρηματοδοτούμενα έργα €101,4 εκ., σε χορηγία στο ΡΙΚ €112,2 εκ., και τέλος σε Δάνεια €60 εκ.
Ο κ. Νουρής ανέφερε πως το ποσοστό υλοποίησης του φετινού προϋπολογισμού θα ανέλθει στο 84%, γεγονός που προκαλεί ικανοποίηση κάτω από τις δοσμένες συνθήκες. Επεσήμανε επίσης πως το ΥΠΕΣ διαχειρίζεται ευρωπαϊκά κονδύλια για έργα συνολικής δαπάνης ύψους 399,3 εκ. για την προγραμματική περίοδο 2021-2027, με τη συνεισφορά της ΕΕ να ανέρχεται στα 285 εκ., μέσων των Ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Η Μονάδα Ευρωπαϊκών ταμείων, πρόσθεσε, συνεχίζει τη διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων, με στόχο την πλήρη απορρόφηση τους.
Ο Υπουργός είπε πως μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Υπουργείο Εσωτερικών υλοποιεί έργα και μεταρρυθμίσεις, στα πλαίσια των αξόνων πολιτικής που αφορούν στη δημόσια υγεία και πολιτική προστασία, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και στην πορεία προς μια ψηφιακή εποχή.
Μεταξύ των δράσεων που υλοποιεί, υπογράμμισε, ξεχωρίζουν η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο εκσυγχρονισμός έκδοσης τίτλων ιδιοκτησίας, το νέο κανονιστικό πλαίσιο για τον αστικό αναδασμό και το σχέδιο χορηγιών για φοιτητικές εστίες.
Ο κ. Νουρής σημείωσε πως ο προϋπολογισμός του 2023 καταρτίστηκε και στη βάση των δραστηριοτήτων του Υπουργείου, και είναι αξιοσημείωτο, όπως τόνισε, ότι στον προϋπολογισμό των δράσεων του 2023, τα 688,9 εκ. κατανέμονται για υλοποίηση των στρατηγικών επιδιώξεων, γεγονός που δείχνει την ορθότητα στην κατανομή των κονδυλίων.
Όσον αφορά τους άξονες του προϋπολογισμού, αυτοί είναι η Μεταρρύθμιση Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η Στεγαστική Πολιτική – Στεγαστικά Σχέδια, η Μεταρρύθμιση πολεοδομικής και οικοδομικής αδειοδότησης, η Πολιτική Ανάπτυξης μέσω Πολεοδομικού Σχεδιασμού, η Προσέλκυση Επιχειρήσεων και Επενδύσεων, το Άσυλο και Μετανάστευση, η Διαχείριση Γης, η Πολιτική Στήριξης Περιοχών της Υπαίθρου, η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, το Εθνικό Σχέδιο Ασφάλειας Οργανωμένων Παραλιών «ΣΑΛΑΜΙΣ», ο Έλεγχος Σωματείων και Ιδρυμάτων, η Ενίσχυση της Προστασίας των Πολιτών και η Ανάδειξη του κέντρου της πρωτεύουσας.
Ο Υπουργός ανέλυσε κάθε άξονα του Προϋπολογισμού ξεχωριστά, κάνοντας αρχή από τη Μεταρρύθμιση Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Όπως είπε, μεταξύ άλλων, όλα όσα πρέπει να γίνουν στην μεταβατική περίοδο, μέχρι το Μάιο του 2024 είναι ήδη σε εξέλιξη και πρόσθεσε πως τηρούνται αυστηρά τα χρονοδιαγράμματα, ώστε τον Ιούνιο του 2024 να υπάρξει ομαλή μετάβαση στο νέο θεσμικό πλαίσιο.
Έγκριση 846 αιτήσεων από Ιούλιο 2019 μέχρι Οκτώβριο 2022 για Στεγαστικά Σχέδια
Για την Στεγαστική Πολιτική και τα Στεγαστικά Σχέδια, ανέφερε πως από τον Ιούλιο του 2019 που εφαρμόζονται τα νέα σχέδια, μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022, έχουν εγκριθεί 846 συνολικά αιτήσεις, με την οικονομική βοήθεια να ξεπερνά τα €30,3 εκ.
Είπε πως στον προϋπολογισμό του 2023 και παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, οι διαθέσιμες πιστώσεις για τα σχέδια αυτά ανέρχονται στα €20εκ., από €15εκ. το 2022, γεγονός που αποδεικνύει την κοινωνικής ευαισθησία της Κυβέρνησης, αλλά και την πρόθεση για ανάπτυξη και αναζωογόνηση της υπαίθρου μας, προσφέροντας γενναιόδωρες οικονομικές παροχές σε νέες, κυρίως, οικογένειες που επιθυμούν να ανοίξουν μια νέα σελίδα στη ζωή τους.
Ακόμη, είπε ότι ιδιαίτερο μέρος της στεγαστικής μας πολιτικής αφορά τους πρόσφυγες. Για την τριετία 2023-2025 αυξήσαμε τις δαπάνες στέγασης των προσφύγων, όπου για την τριετία 2023-2025 περιλαμβάνοντας πρόνοια €70εκ για κάθε χρονιά στον προϋπολογισμό.
Για τη μεταρρύθμιση της πολεοδομικής και οικοδομικής αδειοδότησης, αναφέρθηκε στη μεταρρύθμιση της ταχείας αδειοδότησης, λέγοντας πως μέχρι σήμερα υποβλήθηκαν με τη νέα διαδικασία 4.341 αιτήσεις και εκδόθηκαν 3700 άδειες. Από τις 15 Σεπτεμβρίου, είπε, η ταχύρρυθμη αδειοδότηση επεκτάθηκε καλύπτοντας μέχρι 4 κατοικίες ή μέχρι 12 κατοικίες στη σειρά ή μέχρι 20 οικιστικά διαμερίσματα, αλλά και μεικτή εμπορική/γραφειακή/ή και οικιστική ανάπτυξη μέχρι 1.000 τμ. Πρόσθεσε πως μετά τη ψήφιση από τη Βουλή νομοσχεδίου που αφορά τις μεγαλύτερες αναπτύξεις με κόστος πέραν των 20 εκ. και για τις οποίες ο μέγιστος χρόνος έκδοσης των αδειών θα είναι 12 μήνες, ολοκληρώνεται η πολεοδομική και οικοδομική μεταρρύθμιση η οποία περιλαμβάνεται σαν υποχρέωση και στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Για τον άξονα της Πολιτικής Ανάπτυξης μέσω Πολεοδομικού Σχεδιασμού, ο Υπουργός Εσωτερικών είπε, ανάμεσα σε άλλα, πως αρχές Δεκεμβρίου αναμένεται να ανακοινωθεί η έναρξη της διαδικασίας αναθεώρησης και τροποποίησης των Πολεοδομικών Ζωνών στην ύπαιθρο με στόχο ένα λειτουργικό, αειφόρο, περιβαλλοντικά φιλικό και ισόρροπο σχεδιασμό.
Οι τοποθετήσεις των Βουλευτών
Ο Βουλευτής ΔΗΚΟ και Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, ο οποίος και προήδρευσε της συνεδρίας, Χρύσης Παντελίδης στη διάρκεια της συζήτησης, έθεσε το θέμα του μεγαλεπήβολου έργου «Παλλουρόκαμπος», το οποίο θα αναβαθμίσει σημαντικά την περιοχή Λατσιών και Γερίου και με ικανοποίηση, όπως είπε, άκουσε τον Υπουργό να δηλώνει ότι το έργο είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες του Υπουργείου.
Επίσης έθεσε το θέμα της ανακατασκευής της οδού Γρηγόρη Αυξεντίου στον Άγιο Δομέτιο και σύμφωνα με την ενημέρωση από τον Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας ξαναρχίζει η διαδικασία προώθησης του έργου.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Σύκας, μιλώντας μετά τη συνεδρία είπε πως ο προϋπολογισμός ταυτίζεται και συνάδει με τη στρατηγική της κυβέρνησης για ανάπτυξη, εκσυγχρονισμό και αυτοματοποίηση. Εξέφρασε την ικανοποίηση του για το γεγονός ότι είναι προοδευτικός ο προϋπολογισμός, ο οποίος θέτει ως προτεραιότητα τη στεγαστική και επιδοματική πολιτική, που παράλληλα εκσυγχρονίζει τις δομές του Υπουργείου Εσωτερικών. Σταθηκε ιδιαίτερα στο μεταναστευτικό, λέγοντας πως η Κυβέρνηση έχει επικεντρωθεί ιδιαίτερα και με τις συμφωνίες που έχει κάνει και προτίθεται να κάνει για τις επιστροφές, θα αυξήσει τις εκροές και θα απαμβλήνει το πρόβλημα.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Νίκος Κέττηρος σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία είπε πως το μόνο θετικό σε σχέση με το σύνολο των σχεδίων που αφορούν τους εκτοπισμένους είναι ότι υπάρχει η δυνατότητα και η ελπίδα ότι αυτός να είναι ο τελευταίος προϋπολογισμός που κατατίθεται από Κυβέρνηση του ΔΗΣΥ. Για ακόμη μια χρονιά ο προϋπολογισμός δεν ενσωματώνει τις σύγχρονες ανάγκες του προσφυγικού κόσμου αλλά αντιθέτως επαληθεύει τη δεκαετή ανεπάρκεια της Κυβέρνησης να λειτουργήσει οργανωμένα για να αντιμετωπίσει τα τεράστια και επικίνδυνα ζητήματα των εκτοπισμένων, και αφορούν κυρίως στη διαβίωση των ανθρώπων σε κυβερνητικούς συνοικισμούς.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Μαρίνος Μουσιούττας παραδέχθηκε πως ναι έχουν πολλά βήματα προόδου στα θέματα του Υπουργείου Εσωτερικών, προσθέτοντας ωστόσο πως παραμένουν ακόμα πολλά για να γίνουν. Στο θέμα της Στεγαστικής πολιτικής, είπε πως δεν έχει υιοθετηθεί η πρόταση της ΔΗΠΑ για δημιουργία ενός κοινού φορέα στον οποίο θα ενταχθούν όλα τα στεγαστικά σχέδια και τα επιδόματα που δίδονται. Στο μεταναστευτικό είπε πως από το 2015 ως σήμερα έχουν γίνει 70 χιλιάδες αιτήσεις για άσυλο, έχουν γίνει 10 χιλιάδες επιστροφές αιτητών στις χώρες τους και αναζητούμε να μάθουμε τι έγιναν οι άλλες 60 χιλιάδες αιτητές. Σημείωσε πως για αυτό το ζήτημα ο Υπουργός θα αποστείλει γραπτή ενημέρωση για τα στοιχεία.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου είπε για το μεταναστευτικό πως μόνο σε αυτό το χρόνο έχουν δαπανηθεί 68 εκ. ευρώ από τους φορολογούμενους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη φιλοξενία παράνομων μεταναστών, και αυτό το κονδύλι αφορά μόνο το Υπουργείο Εσωτερικών. Σημείωσε πως τα χρήματα που έχουν έρθει ως βοήθεια από την ΕΕ είναι μόλις 17 εκ., δηλαδή πολύ πιο λίγα από όσα έχουμε ξοδέψει ως χώρα για το μεταναστευτικό.
