Τον Μάρτιο του 2018 ένας νεαρός Κύπριος επιχειρηματίας, ο Ορέστης Φιντικλής, μόλις είχε κερδίσει μια δικαστική μάχη που τον οδήγησε στα πρωτοσέλιδα διεθνών μέσων ενημέρωσης. Ήταν η νίκη του κατά του τότε πλανητάρχη Ντόναλντ Τραμπ. Η δικαστική απόφαση που πέτυχε εκτόπιζε τον επιχειρηματία πλανητάρχη από τη διαχείριση του εμβληματικού ξενοδοχείου-καζίνο και ψηλότερου τότε κτιρίου της Λατινικής Αμερικής, «Trump Ocean Club International Hotel and Tower». Τα βίντεο που κυκλοφόρησαν σε όλο τον κόσμο έδειχναν τους εργάτες να αφαιρούν τα μεγάλα γράμματα με το όνομα του Τραμπ από το ξενοδοχείο και τον Κύπριο επενδυτή να κάθεται στο πιάνο, να παίζει και να τραγουδά το «Ακορτεόν» του Μάνου Λοΐζου.
Ήταν μια σκηνή που θα μπορούσε να είχε βγει από ταινία ωστόσο ήταν πραγματική και σηματοδότησε την είσοδο του Ορέστη Φιντικλή στην παγκόσμια οικονομική σφαίρα.
Από τότε τον αναζήτησα και του ζήτησα μια συνέντευξη, όχι μόνο για τα επιχειρηματικά του αλλά και για τον ίδιο. Για να γνωρίσουμε τον άνθρωπο, που «τόλμησε να τα βάλει με τον Τραμπ», όπως έγραφαν οι τίτλοι των δημοσιευμάτων, και αντί για θριαμβολογίες έκανε μόνο μια μουσική… δήλωση. Άλλοι ίσως και να έβγαζαν βιβλίο για μια τέτοια νίκη.
Αρνήθηκε τότε τη συνέντευξη και σε εμάς όπως και στα διεθνή ΜΜΕ που τον προσέγγισαν.
Το… κυνηγητό κράτησε τέσσερα χρόνια αλλά απέδωσε. Ο άνθρωπος που βρισκόταν στην άλλη άκρη του τηλεφώνου μιλούσε σε άπταιστα ελληνικά χωρίς να χρησιμοποιήσει ούτε μια λέξη στα αγγλικά, παρά την πολύχρονη παραμονή του στο εξωτερικό, και είχε πολλά για τα οποία μπορεί να νιώθει περήφανος, εκτός από την νίκη κατά του Τράμπ. Για την οποία μάλιστα δεν ήθελε να κάνει ιδιαίτερη αναφορά «αφού ανήκει στο παρελθόν». Αντίθετα μας μίλησε για τους αρχαίους συγγραφείς και φιλοσόφους που μελετά και μάλιστα στο πρωτότυπο αρχαίο κείμενο και για τα ποιήματα του Καβάφη που έχει αποστηθίσει. Στα παιδιά του, όπως λέει, επιμένει να μιλάει μόνο ελληνικά ενώ και το Ithaca Capital που επέλεξε ως όνομα για μια από τις επιτυχημένες εταιρείες του, είναι από το ομώνυμο, αγαπημένο του καβαφικό ποίημα. Η εμπειρία του με τα αρχαία ελληνικά, μου είπε, του άλλαξε τη ζωή. Και μάλλον δεν είναι σχήμα λόγου. Ακόμα και όταν μιλά για επιχειρήσεις δεν το κάνει ως επιχειρηματίας αλλά με μια ιδιαίτερη, φιλοσοφική διάθεση. «Όταν διαχειρίζεσαι χρήματα ή εταιρείες ή επενδύσεις, στο τέλος της ημέρας αυτό που διαχειρίζεσαι είναι ανθρώπους» λέει ενώ εκφράζει και την έντονη ανησυχία του για όσα αναμένουν την ανθρωπότητα από την άνοδο του λαϊκισμού και των ισχυρών ανδρών στον πλανήτη.
«Όταν διαχειρίζεσαι χρήματα ή εταιρείες ή επενδύσεις, στο τέλος της ημέρας αυτό που διαχειρίζεσαι είναι ανθρώπους.»
- Δεν ξέρω σε ποιο μήκος ή πλάτος της γης σας βρίσκω, αφού η συνέντευξη γίνεται μέσω διαδικτύου... αλήθεια που είναι η βάση σας;
- Τώρα που μιλάμε, βρίσκομαι στην Μπογκοτά της Κολομβίας και επισκέπτομαι ένα από τα ξενοδοχεία μας, το εμβληματικό W Hotel Bogota, το οποίο πέρυσι ψηφίστηκε ως το καλύτερο ξενοδοχείο στη Νότια Αμερική από το Conde Nast Traveler. Τα περισσότερα Σαββατοκύριακα τα περνάω στο Μαϊάμι με την οικογένειά μου, αλλά κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, κάθε 3-4 μέρες βρίσκομαι σε άλλη χώρα, επιβλέποντας τις ξενοδοχειακές επενδύσεις της Ithaca Capital που ίδρυσα το 2017. Τα συχνά ταξίδια αν και είναι μέρος της δουλειάς μου, είναι και κάτι που με ευχαριστεί. Ελπίζω όταν θα φύγω από τη ζωή, να με θυμούνται με το γνωμικό του Θουκυδίδη: «Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος».
- Πριν από περίπου τέσσερα χρόνια γίνατε γνωστός ανά το παγκόσμιο ως "ο Κύπριος που τα έβαλε με τον πλανητάρχη Τραμπ". Καταφέρατε μάλιστα να κερδίσετε όλες τις νομικές μάχες που δώσατε κατά του κ. Τραμπ. Ποιος είναι ο απόηχος εκείνης της νίκης που συνοδεύτηκε από το "ακορντεόν" του Μάνου Λοίζου, που παίξατε στο πιάνο και το τραγουδήσατε;
- Ναι, το Trump Hotel Panama, το τότε ψηλότερο κτίριο στη Λατινική Αμερική, ήταν η πρώτη επένδυση της Ithaca Capital και ήταν εξαιρετικά σημαντικό για την εταιρεία και για εμένα να έχουμε μια πολύ επιτυχημένη πρώτη επένδυση. Το γεγονός ότι το ξενοδοχείο τύγχανε κακής διαχείρισης από έναν εν ενεργεία πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν πράγματι μια πρόκληση, ωστόσο δεν είχαμε την πολυτέλεια να αφήσουμε αυτό το γεγονός να μας αποτρέψει από το να δράσουμε με τον σωστό τρόπο. Όπως δηλαδή δράσαμε. Ειλικρινά, δεν περίμενα ότι επρόκειτο να το διεκδικήσει τόσο έντονα, επειδή ήταν η τρίτη φορά που το ξενοδοχείο χρεοκοπούσε και η νομική μας υπόθεση ήταν πειστική. Παρόλα αυτά, μου έκανε προσωπικά μήνυση για 200 εκατομμύρια δολάρια και η οργάνωση Τραμπ επιδόθηκε σε γελοίες κατηγορίες εναντίον μου, χαρακτηρίζοντας με, μεταξύ άλλων, ως «γκάνγκστερ». Παίζοντας στο πιάνο, μετά που ολοκληρώθηκε η διαδικασία, ήταν ένας τρόπος να μεταφέρω στον κόσμο την δική μου ταυτότητα και χαρακτήρα, χωρίς να χρειάζεται να κάνω κάποια γραπτή ή προφορική δήλωση.
Η νίκη του Κύπριου επιχειρηματία κατά του τότε πλανητάρχη Ντόναλντ Τραμπ, όπως την παρουσίασε το euronews.
- Αντιλαμβάνομαι ότι ίσως για εσάς να είναι μια παλιά ιστορία αυτή αλλά πολλοί την θυμούνται και την συζητούν και μάλλον θα σας συνοδεύει για πάντα. Δεν είναι λίγο πράγμα ένας νεαρός Κύπριος επιχειρηματίας να κερδίζει με θεαματικό τρόπο τον πλανητάρχη Τράμπ και να γίνεται πρωτοσέλιδο διεθνώς.
- Πράγματι, είναι γεγονός ότι τότε το θέμα έγινε κορυφαία είδηση σε όλα τα διεθνή μέσα και απασχόλησε και αρκετές πολύ γνωστές
κωμικές εκπομπές στις ΗΠΑ, κάτι που έδωσε πολύ μεγάλη προβολή στην Ithaca Capital. Ωστόσο, από τότε έχουμε προχωρήσει. Μετράμε περισσότερες από 6 επενδύσεις ιδιωτικών κεφαλαίων με την Ithaca Capital. Πρόσφατα επενδύσαμε στην δημόσια εταιρεία ταξιδιωτικής τεχνολογίας, την Mondee, ενταγμένη στον δείκτη NASDAQ,
η οποία έχει ήδη κεφαλαιοποίηση αγοράς περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Ελπίζω ότι η μελλοντική μου καριέρα θα κάνει μια μέρα την περιπέτεια του Τραμπ Παναμά μια μικρή υποσημείωση, παρόλο που έχετε δίκιο ότι για πολλούς λόγους θα είναι δύσκολο να ξεχαστεί.
«Το γεγονός ότι το ξενοδοχείο τύγχανε κακής διαχείρισης από έναν εν ενεργεία πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν πράγματι μια πρόκληση, ωστόσο δεν είχαμε την πολυτέλεια να αφήσουμε αυτό το γεγονός να μας αποτρέψει από το να δράσουμε με τον σωστό τρόπο.»
- Πολλοί διερωτούνται ακόμα γιατί παίξατε τότε το "ακορντεόν" του Μάνου Λοίζου και αν θέλατε να στείλετε κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα με αυτή την επιλογή...
- Όπως είχα αναφέρει και στο παρελθόν, η επιλογή του τραγουδιού δεν είχε σκοπό να κάνει κάποια πολιτική δήλωση. Το επέλεξα γιατί τόσο η μουσική όσο και οι στίχοι είναι δυνατοί, μεταφέροντας μια αίσθηση αντίστασης και έναν ευγενή σκοπό, αυτόν που είχαμε. Στην πραγματικότητα, στις 14 μέρες που διώχναμε τον Τραμπ από το ξενοδοχείο, έπαιζα ένα διαφορετικό τραγούδι κάθε μέρα στο πιάνο του ξενοδοχείου όπως Ζορμπά, Fur Elise και άλλα. Το γεγονός ότι τα διεθνή μέσα επέλεξαν να επικεντρωθούν στο «Ακορτεόν», ακόμη και χωρίς να καταλάβουν τους στίχους, επιβεβαιώνει πόσο ισχυρή είναι η μουσική του σύνθεση.
«Η μεγαλύτερη ανησυχία μου δεν είναι το βραχυπρόθεσμο οικονομικό κλίμα, αλλά περισσότερο η άνοδος του λαϊκισμού και των ισχυρών ανδρών σε όλο τον κόσμο.»
- Ωστόσο η σχέση σας με τη μουσική χρονολογείται, από τον καιρό που συμμετείχατε στην Κρατική Ορχήστρα Νέων της Κύπρου παίζοντας κλαρίνο. Αληθεύει;
- Είναι αλήθεια ότι ως έφηβος μου άρεσε η μουσική όχι μόνο το πιάνο, αλλά και το κλαρίνο και επίσης η θεωρία της μουσικής. Για πάνω από 6 χρόνια ήμουν μέλος της Κρατικής Ορχήστρας Νέων Κύπρου. Έχω όμορφες αναμνήσεις από τις καλοκαιρινές κατασκηνώσεις της ορχήστρας, όπως στο Τραχώνι, στη Λεμύθου, εντός της Σχολής Μιτσή καθώς και στις διεθνείς συναυλίες και περιοδείες με την ορχήστρα.
- Είχατε σκεφτεί κάποια στιγμή να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τη μουσική;
-Ως σκέψη μου πέρασε από το μυαλό. Δεν ακολούθησα αυτή την καριέρα γιατί παρόλο που μου αρέσει η μουσική και έφτασα σε πολύ υψηλό επίπεδο (Grade 8 στα Royal Schools of Music και στο πιάνο και στο κλαρινέτο και στη θεωρία της μουσικής), δεν ένιωθα ότι ήμουν αρκετά ταλαντούχος για να επιτύχω παγκόσμια αναγνώριση σε αυτόν τον τομέα.
Το ίδιο ίσχυσε και με άλλα χόμπι μου, όπως το κολύμπι. Κολύμπησα για τον Ναυτικό Όμιλο Λευκωσίας για περισσότερα από 7 χρόνια αλλά ποτέ δεν ένιωσα ότι είχα τις ικανότητες να γίνω Ολυμπιακός κολυμβητής, παγκόσμιας κλάσης.
Πάντα ένιωθα ότι για να διαπρέψεις σε κάτι είναι σημαντικό όχι μόνο να σου αρέσει αλλά να έχεις και τις απαραίτητες σωματικές ή ψυχικές δεξιότητες που δυστυχώς δεν έρχονται μόνο με σκληρή δουλειά, αλλά χρειάζονται και μια συγκεκριμένη γενετική προδιάθεση. Είναι σημαντικό στη ζωή κάποιος να αναγνωρίζει τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του και να καθοδηγείται από το σωκρατικό «Γνώθι Σεαυτόν».
Παρόλο που δεν έγινα ποτέ επαγγελματίας μουσικός, πιστεύω ότι η μουσική και ειδικά η θεωρία της μουσικής, έχει ακονίσει το μυαλό μου και έχει προσθέσει μια δημιουργική ανατροπή. Επίσης συνεχίζω να παίζω πιάνο για ψυχαγωγία και χαλάρωση αλλά και για διαλογισμό, όποτε μου δίνεται η ευκαιρία στο σπίτι μου ή σε κάποιο από τα ξενοδοχεία μάς.
Από τα διεθνή ΜΜΕ δόθηκε τεράστια δημοσιότητα στη νίκη που πέτυχε κατά του ομίλου Τραμπ. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ του είχε κάνει προσωπική μήνυση για 200 εκατομμύρια δολάρια.
«Το Ithaca Capital είναι ένα ιδιωτικό μετοχικό κεφάλαιο που εστιάζει αποκλειστικά σε επενδύσεις στον τουριστικό και ξενοδοχειακό κλάδο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Καραϊβική και τη Λατινική Αμερική. Το όνομα Ithaca (Ιθάκη) είναι από το αγαπημένο μου ποίημα, το «Ιθάκη» του Καβάφη.
- Και στα νομικά όμως δεν τα πήγατε καθόλου άσχημα. Αληθεύει ότι κατά την αποφοίτησή σας πετύχατε τον υψηλότερο μέχρι εκείνη την χρονιά μέσο όρο βαθμολογίας του διάσημου πανεπιστημίου του Oxford;
- Ναι, είναι αλήθεια ότι το 2003 όχι απλώς αποφοίτησα πρώτος από την τάξη μου, αλλά είχα επίσης τον υψηλότερο αριθμητικό μέσο όρο που καταγράφηκε ποτέ για πτυχίο νομικής στην Οξφόρδη.
Θα κρατάω πάντα θησαυρό τις αναμνήσεις των 3 χρόνων μου στην Οξφόρδη. Είναι πραγματικά υπέροχη πόλη με εκπληκτική ενέργεια και πνεύμα.
- Πώς και δεν ακολουθήσατε καριέρα νομικού ή ακαδημαϊκού με τις επιδόσεις που είχατε;
-Μετά την αποφοίτησή μου από την Οξφόρδη, είχα μια πρόταση να μείνω στο εκεί πανεπιστήμιο και να διδάξω Ρωμαϊκό Δίκαιο. Ήμουν έτοιμος να δεχτώ αυτή την προσφορά, όταν σε ένα δικηγορικό δείπνο έτυχε να κάτσω δίπλα στον Michael Beloff QC, ο οποίος εκείνη την εποχή εκτός από Πρόεδρος του διάσημου Trinity College, Oxford ήταν και παγκοσμίου φήμης εν ενεργεία δικηγόρος. Με ρώτησε αστειευόμενος: «Ξέρεις ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενός επιτυχημένου ακαδημαϊκού και ενός επιτυχημένου ασκούμενου δικηγόρου;» και όταν έγνεψα αρνητικά, απάντησε: «Περίπου 5 εκατομμύρια λίρες το χρόνο!». Αυτό ήταν αρκετό για να δημιουργηθούν κάποιες αμφιβολίες στο μυαλό μου, που με οδήγησαν να κάνω αιτήσεις σε κορυφαία δικηγορικά γραφεία και να γίνω αποδεκτός από την Clifford Chance, το μεγαλύτερο δικηγορικό γραφείο στην Αγγλία από άποψη εσόδων.
«Τα αρχαία ελληνικά ήταν μια εμπειρία που μου άλλαξε τη ζωή»
-Αληθεύει ότι συμμετείχατε στην μεγάλη δίκη της Microsoft στην Ευρώπη που είχε ως αποτέλεσμα το τεράστιο πρόστιμο ενός δισεκατομμυρίου ευρώ για τον κολοσσό της πληροφορικής;
- Ναι, ενώ εργαζόμουν για την Clifford Chance, δούλεψα και στο γραφείο των Βρυξελλών που χειριζόταν υποθέσεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ήμουν τυχερός (ή άτυχος αν θυμηθώ τις ατελείωτες ώρες και τα Σαββατοκύριακα της δουλειάς) που εκείνη την περίοδο, το δικηγορικό γραφείο χειριζόταν την συγκεκριμένη δίκη, μια θεμελιώδη υπόθεση στο ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμού. Το αποτέλεσμα ήταν όντως να επιβληθεί πρόστιμο στη Microsoft ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Ήταν τότε το μεγαλύτερο πρόστιμο αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας που επιβλήθηκε σε οποιαδήποτε εταιρεία για παραβάσεις της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, και υποχρέωσε τη Microsoft να αποκαλύψει τα πρωτόκολλα διαλειτουργικότητάς της. Κατά τη διάρκεια αυτής της υπόθεσης, είχα την ευκαιρία όχι μόνο να συνεργαστώ με δικηγόρους παγκόσμιας κλάσης, αλλά και με οικονομολόγους, επίσης παγκόσμιας κλάσης, όπως ο νομπελίστας Joseph Stiglitz, τον οποίο είχαμε προσλάβει ως ειδικό μάρτυρα, εμπειρογνώμονα.
- Με τι ακριβώς ασχολούνται οι εταιρείες σας;
-Το Ithaca Capital είναι ένα ιδιωτικό μετοχικό κεφάλαιο που εστιάζει αποκλειστικά σε επενδύσεις στον τουριστικό και ξενοδοχειακό κλάδο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Καραϊβική και τη Λατινική Αμερική. Το όνομα Ithaca (Ιθάκη) είναι από το αγαπημένο μου ποίημα, το «Ιθάκη» του Καβάφη. Από το 2017, έχουμε κάνει 6 μεγάλες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων ξενοδοχείων όπως το JW Marriott Panama (πρώην Τραμπ) και το W Hotel Bogota.
Το 2021, αναπτύξαμε το ITHAX, μια εταιρεία εξαγορών, ειδικού σκοπού (SPAC) εισηγμένη στο NASDAQ, μαζί με τους ιδρυτές της AXIA Ventures. Αυτό το επενδυτικό σχήμα επένδυσε και έβαλε στο χρηματιστήριο τη Mondee, μια παγκόσμια εταιρεία ταξιδιωτικής τεχνολογίας, αντίστοιχη της Expedia και της Booking.com, αλλά για πτήσεις με έκπτωση σε ταξιδιωτικούς πράκτορες. Η συναλλαγή ήταν μία από τις πολύ λίγες επιτυχημένες περιπτώσεις του είδους της (συναλλαγές SPAC) και η Mondee έχει ήδη κεφαλαιοποίηση αγοράς περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
- Τι σας προσφέρει η ενασχόλησή σας με τις επενδύσεις; Εννοώ εκτός από χρήματα...
- Η λειτουργία μιας επενδυτικής εταιρείας είναι διανοητικά προκλητική και ανταποδοτική. Όταν διαχειρίζεσαι χρήματα ή εταιρείες ή επενδύσεις, στο τέλος της ημέρας αυτό που διαχειρίζεσαι είναι ανθρώπους. Η κατανόηση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών των υπαλλήλων, των συνεταίρων και των συνεργατών, καθώς και τι είναι αυτό που τους παρακινεί και τους ενθουσιάζει, και στη συνέχεια η οργάνωση όλων για την επίτευξη ενός κοινού στόχου είναι κάτι που βρίσκω συναρπαστικό. Είναι σαν να είσαι μαέστρος μιας ορχήστρας, αλλά με πολύ περισσότερες πολυπλοκότητες και άγνωστα στοιχεία, γεγονός που την κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρουσα, ελκυστική και προκλητική.
Στο υπουργείο Εξωτερικών του Παναμά τη μέρα που ο κ. Φιντικλής έγινε Επίτιμος Πρόξενος της Κύπρου στη χώρα
- Είστε νέος, βρίσκεστε στην πρωτοπορία διεθνώς της οικονομικής ανάπτυξης και ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική. Είστε μάλιστα και επίτιμος πρόξενος της Κύπρου στον Παναμά…
- Η Λατινική Αμερική είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα περιοχή του κόσμου με τις δικές της προκλήσεις και ευκαιρίες. Το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για μια υποήπειρο που διαθέτει τεράστιο πλούτο σε πετρέλαιο και ορυκτά, καθώς και μια αυξανόμενη μεσαία τάξη. Παράλληλα, η γειτνίασή της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, είναι ένα ισχυρό πλεονέκτημα.
Πρόσφατα μου δόθηκε η ευκαιρία να αρχίσω να υπηρετώ ως Επίτιμος Πρόξενος της Κύπρου στον Παναμά, την οποία ανέλαβα με χαρά, ως ένα τρόπο να ανταποδώσω στην Κύπρο. Δυστυχώς, μετά την τελευταία οικονομική κρίση, η Κύπρος αναγκάστηκε να μειώσει τον διπλωματικό της προϋπολογισμό και να κλείσει την πρεσβεία της στο Μεξικό. Αυτό κατέστησε ακόμη πιο σημαντικό να υπάρχουν ισχυρά προξενεία σε άλλα μέρη της Λατινικής Αμερικής και ο Παναμάς είναι μια χώρα κλειδί λόγω της γεωπολιτικής του θέσης, της διώρυγας του Παναμά και του μεγάλου τραπεζικού τομέα.
- Αληθεύει ότι από την Αγγλική Σχολή της Λευκωσίας αποφοιτήσατε με άριστη επίδοση ενώ είχατε μάλιστα διδαχθεί και αρχαία ελληνικά ως επιλογή;
- Είναι αλήθεια ότι κατέληξα με 6 GCE A Levels, με βαθμό Α, όταν εκείνη τη στιγμή το σχολείο πρόσφερε την ευκαιρία να κάνω μόνο τέσσερα.
Επέλεξα όντως τα αρχαία ελληνικά, κάτι που πιστεύω ότι ήταν μια εμπειρία που μου άλλαξε τη ζωή. Όχι μόνο κάναμε τον Όμηρο στο πρωτότυπο κείμενο αλλά και μεταφράσεις από τα αγγλικά στα αρχαία ελληνικά. Πιστεύω πραγματικά ότι η εμβάθυνση στα αρχαία ελληνικά μου επέτρεψε να βελτιώσω τις δεξιότητές μου στην αγγλική γλώσσα, και μετά να μάθω με πιο πολλή ευκολία γαλλικά και ισπανικά. Τα αρχαία ελληνικά είναι πραγματικά μια απίστευτη γλώσσα. Γι' αυτό μέχρι σήμερα, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ένας φοιτητής ανεξαρτήτως γνωστικού αντικειμένου, μπορεί τεχνικά να επιλέξει να δώσει τις απαντήσεις σε οποιαδήποτε από τις τελικές εξετάσεις, εκτός από τα Αγγλικά, είτε στα αρχαία ελληνικά είτε στα λατινικά.
- Ασχολείστε με την ελληνική γλώσσα; Βρίσκετε χρόνο να διαβάζετε;
- Για μένα το να διαβάζω κείμενα και στα νέα και στα αρχαία ελληνικά δεν είναι μόνο ένας τρόπος για να κρατάω το μυαλό μου διαυγές και σε εγρήγορση. Νιώθω ότι είναι επίσης ένας τρόπος για διατήρηση της ταυτότητάς μου. Επομένως, προσπαθώ να βρίσκω χρόνο. Μιλάω επίσης στα παιδιά μου μόνο στα ελληνικά, παρόλο που και ο Λέανδρος και ο Λούκας γεννήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν έζησαν ποτέ στην Κύπρο.
«Για μένα η Κύπρος δεν είναι απλώς ένα μέρος αλλά μια ιδέα»
- Γνωρίζουν τα παιδιά σας την Κύπρο και τον ελληνικό πολιτισμό;
- Ναι, διάβασα και στα δύο μου παιδιά όχι μόνο ελληνική μυθολογία, που διεγείρει τη φαντασία, αλλά και νεοελληνική ποίηση όπως ο Καβάφης. Όταν ο μεγαλύτερος γιος μου ο Λέανδρος ήταν 3 ετών μπορούσε να απαγγείλει ποιήματα όπως η Ιθάκη, η Πόλη, το Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον. Τώρα που μεγαλώνουν είναι πιο δύσκολο να το συνεχίσουμε όπως πριν, καθώς στο σχολείο μιλούν αγγλικά και ισπανικά. Εγώ όμως επιμένω να τους μιλάω μόνο στα ελληνικά.
- Ποιες είναι οι πιο σημαντικές αναμνήσεις που έχετε από την Κύπρο;
- Όταν ήμουν παιδί, γεννημένος στα τέλη της δεκαετίας του 1970, λίγα χρόνια μετά την Τουρκική εισβολή, οι λέξεις «Δεν Ξεχνώ» χαράχθηκαν στη μνήμη μου. Κυρίως επειδή η μητέρα μου, Μάρω, ήταν πρόσφυγας από τη Νεάπολη και ο πατέρας μου, Ανδρέας, είχε χάσει τον αδερφό του ως αγνοούμενο το 1974. Πριν από αυτό, ο πατέρας του πατέρα μου ήταν ο πρώτος Ελληνοκύπριος που δολοφονήθηκε κατά την πυρπόληση του παλιού Ολυμπιακού το 1958.
Θυμάμαι έντονα πόσο απλή ήταν η ζωή. Παίζοντας στους δρόμους, τα καλοκαίρια και ψαρεύοντας στην Πάφο. Οι φίλοι μου από το δημοτικό στους Αγίους Ομολογητές και μετά στην Αγγλική Σχολή, τα χρόνια στην Κρατική Ορχήστρα Νέων Κύπρου και τέλος στο στρατό ως Δόκιμος στον Μαθιάτη και στον Λυθροδόντα.
- Τι σας λείπει από την Κύπρο;
- Για μένα η Κύπρος δεν είναι απλώς ένα μέρος αλλά μια ιδέα. Είναι συνυφασμένη με τις πρώτες μου αναμνήσεις, τις πρώτες μυρωδιές, την ελευθερία των καλοκαιριών, την οικογένειά μου, τους φίλους μου. Αλλά στο τέλος της ημέρας, αυτό που κάνει ένα μέρος ξεχωριστό είναι πάντα οι άνθρωποι. Προσπαθώ να βλέπω τους ανθρώπους που αγαπώ, την οικογένειά μου και τους φίλους μου, που είναι διάσπαρτοι όλοι, είτε επισκεπτόμενος την Κύπρο μια φορά το χρόνο, είτε ταξιδεύοντας μαζί τους σε όλο τον κόσμο.
- Σας ανησυχεί ο χειμώνας που έρχεται; Προβλέπετε συρρίκνωση της διεθνούς οικονομίας και του βιοτικού επιπέδου λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των πολιτικών εξελίξεων που τον συνοδεύουν;
- Ζούμε σε πολύ αβέβαιες εποχές. Όχι μόνο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και από τις παρενέργειες παγκοσμίως από μια πολύ χαλαρή νομισματική πολιτική. Είμαι αισιόδοξος κατά βάθος και πιστεύω ότι ανεξάρτητα από τις δυσκολίες, η παγκόσμια οικονομία θα ανακάμψει μακροπρόθεσμα, καθώς η παγκόσμια παραγωγικότητα αυξάνεται με την πρόοδο μεταξύ άλλων στην τεχνολογία, την ιατρική και άλλους τομείς.
Η μεγαλύτερη ανησυχία μου δεν είναι το βραχυπρόθεσμο οικονομικό κλίμα, αλλά περισσότερο η άνοδος του λαϊκισμού και των ισχυρών ανδρών σε όλο τον κόσμο. Στη δεκαετία του 1990, με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όλοι θεωρούσαμε ότι η γενιά μας θα απολάμβανε τους καρπούς της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, βασισμένη στις φιλελεύθερες αξίες της Δύσης, την οικονομική σταθερότητα, τη δημοκρατία και την παγκοσμιοποίηση , που αποτυπώνεται σε σημαντικότατα έργα όπως το «The End of History» του Francis Fukuyama. Δυστυχώς, αυτές οι αξίες απειλούνται τώρα. Δεν λέω ότι δεν πρέπει πάντα να αμφισβητούμε και να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε, αλλά το να αγκαλιάζουμε λαϊκίστικες και «εύκολες» λύσεις σε περίπλοκα ζητήματα δεν είναι ο τρόπος. Είναι ένα φαινόμενο που θυμίζει τη μετάβαση από τη δημοκρατία στη σοφιστεία και μετά την ολιγαρχία και την τυραννία στις τελευταίες μέρες πριν από την παρακμή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και αργότερα με παρόμοιο τρόπο στην πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
-Τι θα συμβουλεύατε τους νεαρούς που τώρα αρχίζουν την επαγγελματική τους πορεία;
-Κάντε αυτό που σας αρέσει και αυτό στο οποίο είστε πραγματικά καλός. Είναι πολύ καλύτερο να είσαι κορυφαίος μαθηματικός, κορυφαίος ιστορικός, κορυφαίος φιλόσοφος, κορυφαίος μουσικός σε ένα καταξιωμένο πανεπιστήμιο, παρά ένας μέσος δικηγόρος ή ένας μέσος λογιστής σε ένα ίδρυμα κατώτερης ποιότητας.
Το πρώτο σας πτυχίο είναι για να ακονίσετε το μυαλό σας και να εμβαθύνετε σε οποιοδήποτε θέμα. Έχετε το υπόλοιπο της ζωής σας για επιφανειακές γνώσεις σε πολλούς τομείς και την κατανόηση εμπορικών θεμάτων και συναλλαγών.
- Εσάς τι θα λέγατε ότι σας βοήθησε περισσότερο, οι γνώσεις και η σκληρή δουλειά ή μήπως η τύχη;
- Η γνώση, το μυαλό καθώς και η σκληρή δουλειά είναι απαραίτητες αλλά όχι επαρκείς προϋποθέσεις για την επιτυχία. Η τύχη είναι πάντα απαραίτητη. Με άλλα λόγια, έχω γνωρίσει πολλούς ανθρώπους που είναι έξυπνοι και έχουν δουλέψει πολύ σκληρά, αλλά δεν είχαν «τύχη». Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος χρειάζεται απλώς να κάθεται και να περιμένει να έρθει η καλή του τύχη. Όλοι ξέρουμε το “συν Aθηνά και χείρα κίνει”. Οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να λένε «Η τύχη ευνοεί τους γενναίους» (Audentes Fortuna Juvat) και «Η νίκη αγαπά την προετοιμασία» (Amat Victoria Curat). Με άλλα λόγια, πρέπει κανείς να δελεάσει την τύχη του και να είναι πάντα έτοιμος να την εκμεταλλευτεί.
Μια άλλη συνειδητοποίηση που μου πήρε πολλά χρόνια για να εκτιμήσω πλήρως είναι ότι είναι εύκολο για κάποιον να κατηγορήσει τον κόσμο γύρω του, τις αρνητικές συνθήκες, τα εμπόδια που του ρίχνει ένας «άδικος κόσμος», αλλά στο τέλος της ημέρας, είμαστε κυρίως υπεύθυνοι για τη δημιουργία της δικής μας πραγματικότητας. Όπως το έθεσε ο Καβάφης: «Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα δε θα συναντήσεις, αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου, αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου».
